گهنگهور ڪاريءَ گهٽا
[/b]
معرفت جو علم لاشعوريءَ طور تي حاصل ٿيڻ کان وٺي سوچ جي پُختي ٿيڻ تائين زندگيءَ جي سمورن پهلوئن تي غور وَفڪر جا اڻ کٽ سلسلا اڄ تائين سوال بڻيل آهن، زندگيءَ جي ڳجهارت کي ڀڃڻ لاءِ ڪنهن ماڻهوءَ جو من بار بار پلصراتون اُڪري ٿو، ته ڪڏهن ستن آسمانن جون وَساورنيون ڄڻ گڏائي ڇڏيندو آهي، ڌرتيءَ جي آسمان جي وَساورنيءَ هڪ شاعر جي روح جهڙيءَ هُجي ٿي، پر ٻين آسمانن جي انڊلٺن جو هُجڻ يا نه هُجڻ سائنسيءَ طور ڀلي نه کڻي به هجي، پر تصور ۾ اندر جي اک ضرور ڏسي ٿي.
هر ماڻهو تصور ڪري ٿو تصور ۾ دنيا گُهميءَ سگهجي ٿو، تصور ۾ سڄيءَ دنيا گهمڻ لاءِ ڪنهن به ويزا جي ضرورت ناهي، تصور ۾ دنيا جو هر ماڻهو چميءَ سگهي ٿو، تصور ۾ هر ظالم تي بار بار ٿُڪي سگهجي ٿو، تصور ۾ دنيا جا سڀ هٿيار سمنڊ ۾ اُڇلي ”هيج مان هلو“ کي ترانو ڪري ڳائي سگهجي ٿو.
تصور ۾ سرمائيداري نظام کي ٿڏو هڻي گڏ ڪيل دولت پوري انسانيت ۾ برابريءَ جي بنياد تي ورهائي سگهجي ٿي.
تصور ۾ سڄي دنيا بدلجي وڃي ٿي، پر تصور مان ٻاهر نڪرڻ کانپوءِ اندر جي اک سان ملي ٻن اکين سان هڪ شاعر ڏسي ٿو ته پاڻ ۾ جوالا مُکي ڦاٽندي ڏسي ٿو ۽ هڪ شاعر ۾ روز آتش فشان ڦاٽندا رهن ٿا.
نتيجي ۾ دنيا جي هر درد کي زوم ڪري ڏسڻ جي سگهه فقط اندر جي اک کي ئي ملي ٿي، اها اک فقط هڪ لِکاريءَ کي ملي ٿي،
وڻن جي شهر ٽنڊو غلام علي ۽ ٽنڊوالهيار جي بلڪل وچ تي آباد هڪ پسمانده نگريءَ ۾ اکيون کوليندڙ جاويد جبار دائودپوٽو ڪجهه سال پهرين مونسان مليو ته هُن جي اکين ۾ مون اها ٽيءَ اک به ڏٺي هئي، جيڪا ڪاريءَ برساتيءَ رات ۾ سمنڊ ۾ طرف ٻُڌائي سگهي ٿي، بقول هُن جي ته هُن کي منهنجي ڳولا، اصل ۾ هُن کي منهنجي نظمن سان ملڻو هو.
پر جڏهن هُن جي شاعريءَ ٻڌندي پسنديدگيءَ جي غير يقيني جي عالم جو شڪار ٿي ويس، ائين جيئن پرفيوم خريدڻ وقت سنگهڻ جو حواس، رانديڪو خريد ڪرڻ وقت ڪو ٻار فيصلو نه ڪري سگهي، جاويد جي شاعريءَ رسالن کان وٺي سوشل ميڊيا تائين تمام گهٽ پهتي آهي.
جاويد جي شاعريءَ ۾ غزل، نظم ۽ نئين ڪويتا ۾ هُن جو فڪر، هُن جي ڏاهيءَ ڏات روايت کان باغيءَ ۽ جدت سان علمبردار آهي، پر انهي سفر ۾ سڀني صِنفن تي طبع آزمائي ڪندي، ڪجهه ڏينهن ۾ هُن اهيو انڪشاف به ڪيو ته هُن سنڌي ادب ۾ سانيٽن جو پهريون مڪمل مجموعو ترتيب ڏئي ورتو آهي.
سانيٽ تي طبع آزمائيءَ جي سفر ۾ احمد سولنگي، نقاش علواڻي، اسحاق سميجو ۽ ٻيا ڪجهه اصل روح ڦوڪڻ ۾ ڪامياب ويا آهن، پر پورو مجموعو ڏيڻ يقينن هڪ خوش آئنده ڳالهه آهي، يقينن هِن نوجوان شاعر هڪ قلعو فتح ڪري ورتو آهي ۽ ان جي حوصلا افزائي ڪرڻ سنڌي ادب جي چاهيندڙن کي اوس ڪرڻ گهرجي.
جاويد جا ڪافي سانيٽَ نون خيالن جي جذبي جي نواڻ سان واڳيل آهن، وڏي ۽ خاص ڳالهه هنن سانيٽن ۾ اها آهي ته هنن ۾ هر اهو رنگ موجود آهي، جو ٻن رنگن جي ميلاپ جو مظهر آهي ۽ نج نئون نبار آهي، يقينن هيءَ روايت کان باغيپڻو نئين جهان سان روشناس ڪرائي ٿو، جيڪو شاعريءَ ۾ شاعر لاءِ سڀاويڪ ۽ اهم قدم پڻ آهي، هنن سانيٽن ۾ اڻ ڏٺل سپنا به آهن، حيرت ۾ وجهندڙ تشبيهون به آهن، طلسمي عنصر به آهن، ڪٿي ته نيون راهون به دريافت ڪيل آهن، مجموعي طور تي پاڻ کي سهيڙيندڙ هُن ڄڻ پوري جڳ کي سهيڙيو آهي.
هِن جي شاعريءَ جو ترڪيبيءَ، تشبيهيءَ ۽ استعاراتي نظام سڄي جو سڄو پنهنجي ڌرتيءَ جي تهذيب، سماجي قدرن ۽ فطرت سان هم آهنگ آهي، سندس شاعريءَ ۾ معصوميت ۽ گهرائيءَ جابجا نظر اچي ٿي، سندس سمورا سانيٽ هڪ نئين دنيا طرف کلندڙ دريءَ مثل آهن.
ڇاڪاڻ ته اُهي وسيع تصور ۾ پنهنجي داخليت جي ڀوڳنا توڙي خوشيءَ جو امتزاجي داستان به آهن ته خارجيت تي ڪيل طويل رولاڪيءَ پڻ.
سنڌي شاعريءَ جي تاريخ ۾ سانيٽن جو پهريون مڪمل ڪتاب ڏيڻ تي جاويد جبار دائودپوٽي جي هيءَ هڪ پهرين ۽ ڪامياب وِک آهي. ڪو به سانيٽ ڪوٽ ڪرڻ بجاءِ پورو ڪتاب توهان قارئين جي آڏو پيش ڪجي ٿو، جنهن ۾ هر سانيٽ جو عنوان به حسين پس منظر پيش ڪري ٿو، سمورا سانيٽ بار بار پڙهڻ جهڙا آهن.
[b] مختيار سهتو
[/b] 0346-3926630
30 سيپٽمبر 2016ع