شاعري

واڌُو ادب عرف حَدِ ادب

سائين زخمي هالائيءَ جي تحرير ۾ لفظن جي جادوگري ۽ سحرانگيزي جداگانہ آهي، جيڪا هر ڪنھن تخيلق نگار جو نصيب ڪونھي. ان سموري عمل ۾ جتي قدرت پاران ڏات جو عمل دخل آهي، اتي ڪُھنہ مشقيءَ سان گڏ رفاقتن جو بہ وڏو هٿ آهي. ڪتاب جي پھرين حصي ۾  ۾ زخمي ھالائيءَ جو نثر جڏھن تہ ٻئي حصي ۾ سندس شاعري شامل آھي.

Title Cover of book واڌُو ادب عرف حَدِ ادب

پنهنجي پاران

پنهنجي درد جو درمان ڪيو اٿم

ڪجهه اهتمام نذر گلستان ڪيو اٿم 
ڪجهه روح جي رهاڻ جو سامان ڪيو اٿم

ڪجهه درد دل ڏنو غمِ دوران دوستو 
ڪجهه زخم در جگر غمِ جانان ڪيو اٿم

کولي پَٽيون جگر تان وري دل مٿان رکيم 
ان طرح پنهنجي درد جو درمان ڪيو اٿم

(زخمي)

مصر جي ٻڍڙي مائيءَ وانگر منجهيل سُٽ جي ڦوري کڻي، يوسف جي خريدارن ۾ نالو لکائڻ جي ڪوشش ڪئي اٿم... سو ڪالهه اچي کُٽيءَ کنيم جو ڏينهن تَتي جو يوسف جي در تي پهچي وڃي گهنٽي وڄايم... نالو ته ڪونه لکيائين... اُٽلندو چيائين ته مون کي خبر هجي ها ته تون آهين ته ڪتو به ڪاهيو اچان هان... سو يوسف کي فقط بادشاهه ئي خريد ڪيو... باقي منزلِ مراد ته هر ڪنهن جي پنهنجي آهي. جن کي ڪام ، ڪروڌ، لوڀ، موه ۽ اهنڪار منجهائي ماريو آهي... انهن جي عاقبت به اها ئي ٿي رهي آهي. 

زباني ڪلامي ته هرڪو ڳالهيون ڪندو رهي ٿو... البته جن قلم قبيلي وارن بنا ڪمرشل ڊڪٽيشن جي... حق سچ لکيو... انهن مان ڪيترن پنهنجا هٿ وڍايا... ڪنڌ ڪپايا... زهر پيالا پيتا... گهاڻن ۾ پيڙيا... ڦاسيون کاڌيون... اسان جو خدانخواسته اهڙو ڪوبه ارادو ڪونهي.

پاڻ وارو حال ته ’امير خسرو‘ جي هن شعر وارو آهي:

چه بود متاعِ خسرو، ڪه ڪند نثارِ جانان، 
مگسَي ڪه طعمه راند، به دهان باز ڪردن. 
(خسرو وٽ ملڪيت ئي ڪهڙي آهي، جو نثارِ جانان ڪجي... پاڻ وارو حال ته ان مک وارو آهي جا واتُ پَٽيو ڳڀي جي ڳولا ۾ سرگردان آهي!)

نظيري نشاپوريءَ واري زماني ۾ الاجي ڪهڙيون معروضي حالتون هيون جو فرمائي ويو ته ’ڪسَي ڪه ڪشته نه شد از قبيلهء ما نيست‘ ڀٽائي بادشاهه به فرمايو، ’هونئن ئي هوندَ مُئي، پر ٻُڏيءَ جا ٻيڻا ٿيا‘ سو اڄڪلهه ٻيڻا ٽيڻا ڪرڻ لاءِ سڄو توجهه NGOS ٺاهن تي مرڪوز ٿيل آهي. ڪن وري طالبان واري ميڪ اپ ڪري مدرسن ٺاهڻ ۽ سعودي ۽ ايراني امدادون رهڙڻ تي سندرو ٻڌو آهي... شاهه لطيف وارا کاهوڙي به ڪٿي نه ڪٿي ضرور هوندا، جن لاءِ فرمايو اٿس:

لنگهه ٻڌائون لانگ موٽي ڪيئون نه مسحو 
لاهوتين لطيف چئي آڌيءَ ڏني اچانگ  
نڪا ڏنائون ٻانگ نه قضا ڪيائون نماز کي

ڪنهن انگريز شاعر جي سٽ آهي:The study of man kind is man  هتيman  جو اهو حال آهي يا بنايو ويو آهي. جو هر طرف ڌاڙا، چوريون، ڦريون، چندا، ڀتا، ٻوريءَ بند لاش، اغوائون ۽ بم ڌماڪا عام ڳالهه ٿي وئي آهي. قانون وارا ادارا به مافيائن جي زيرِ اثر آهن. تنهن ڪري في الحال خاموش آهن. بئريسٽر اعتزاز احسن ڪهڙو نه سهڻو شعر چيو آهي: 

اعتزاز يه بستي سائَي ڪو ترستي هَي، 
سارَي ڇت هين شيشَي ڪي، سائبان شيشي ڪا.

ٻيو عرض ته قارئين ڪرام کي جيڪڏهن ڪا گرامر يا عروض جي ڪمي بيشي وغيره نظر نواز ٿئي ته آگاهه فرمائيندا. 

آخر ۾ پنهنجي ڪرم فرمائن ادا حميد شهيد ۽ ڀاءُ  سوز هالائيءَ جي قربدارين کي ڪيئن وساريان، جن منهنجي هن قلمي پورهئي کي ساراهڻ ۽ شايع ڪرڻ لاءِ ’ڪچي گهڙَي‘ تي ’گهڙيا سي چڙهيا‘ جهڙن قيمتي مشورن سان ڏاڍو نوازيو... باقي ميهار فقير... حاجياڻي سهڻيءَ سان سنڀوڙو سيڻاهه سميت الاجي ڪڏهن ملندو يا وچ سِير ۾ اڳيئي موڪلائي ويندو... سا خبر خدا کي.


- مصنف

]زخمي هالائي[