احساس جي گلابي شاعري
اڄ به اسان جي سنڌي شاعري ۾ غزل لکڻ وارن جو ته ڇيهه ئي ناهي، پر جيڪو گلابي ۽ گنگهور غزل سنڌي شاعري کي گهرجي اهو بنهه گهٽ سرجي رهيو آهي. پر صفا ائين به ناهي ته هن يڪسانيت جي وبا ۽ ماٺ ۾ ڪو دل جو، شاعري جو ڪڙو کڙڪائڻ وارو ئي ناهي رهيو، ائين ڪونهي! اڃا ڪي پيرا سفر جي ساک بڻيل آهن. جوان جذبن سان ٽمٽار اسان جو دوست نوجوان خوبصورت شاعر شهمير سومرو اهو پاڻ ڏي متوجهه ڪندڙ نئون آواز آهي جنهن جي شاعري کي پڙهي هڪڙو نئون اتساهه جاڳي ٿو ڇو جو هن جي شاعري ۾ نئين خيال جو نياپو ملي ٿو:
هر گهڙي هن جو تصور ساڻ آ.
ڄڻ ته مان سرهاڻ پائي ٿو گهمان.
آسماني مئڪدو آهي کليل،
ديد ۾ ڳاڙهاڻ پائي ٿو گهمان.
شاعري جو هي بي باڪ لهجو هن جي پيش ڪيل هر خيال کي چٽو ڪري بيهاري ٿو. اکين ۾ ڳاڙهاڻ وجد ۽ عشق جي به علامت آهي ته اوجاڳن جي به وارتا آهي. اٺي جي هوا جو احساس ڏيندڙ اهڙا ڪيئي خيال شهمير سومري جي شاعري جي اکين ۾ آهن:
رُسي وئين حشر هيو، حشر ۾ ڀي عنايتون،
حساب وائڙا هئا، عذاب وائڙا هئا.
مان دلبر جو، دلبر منهنجو، ڇو ناهي!
من آ صحرا، ساگر منهنجو، ڇو ناهي؟
حساب وائڙا، عذاب وائڙا ۽ منهنجو ڇو ناهي جو سوال شعر جي نئين حسناڪي جو ترجمان آهي. هي نئين لفظيات وڻندڙ آهي، اها تازگي جي نشاني آهي. اهڙي نواڻ شاعري جي انفراديت کي پڌرو ڪري ٿي:
کلي ڪڏهن به اسان ڪو کِلي نه ڳالهايو،
اسان جي چاهه مٿان جو رڳو غلاف رهيا.
شهمير سومرو جي غزلن ۾ سادگي ۽ معصوميت پيار جي اجرائي وانگي پاڻ کي پڌرو ڪري ٿي هن جي شاعري ۾ رومانويت ڏاڍي پياري لڳي ٿي جيڪا ثابت ڪري ٿي ته شهمير زندگي جي احساس جو خوبصورت شاعر آهي. هن جي شعرن ۾ جيڪا بيساختگي آهي اها هن جي شاعري جي خوبي ڳڻائي سگهجي ٿي. سٺي علامت اها آهي ته هن جي شاعري ڳرن فلسفن ۾ ويڙهيل ناهي، اها گل جي مهڪ وانگي پڌري آهي.
شهمير جي شاعري ۾ جواڻي جو هڳاءُ محسوس ٿئي ٿو. اهو هڳاءُ جيڪو ٽهڪن ۽ پازيبن مان جنم وٺي ٿو. صوفي ازم جي پچار به هن جي شاعري جو وڻندڙ رنگ آهي. اهي سموريون سٺايون ظاهر ڪن ٿيون ته شهمير جي شاعري کي پنهنجي احساس جي مٽي حاصل آهي، ان مٽيءَ مان جيڪو به گهڙو جڙي ٿو، اهو ڇانوَ ۾ رکجڻ جو حقدار آهي:
تنبوري جي تار تي گم ٿي ويندو هان،
من ۾ ڀٽ جو شاهُه اکين سان ٽاڪي وئي.
چنڊ جو ساهه منجهي ٿو اڀّ ۾،
وارو ڪر وار سڳيءَ ۾ بند ڪر.
شهمير کي گهٽيءَ مان ناراض ٿي نه تڙ،
هيڏي وڏي دنيا ۾ بي گھر نه ٿي وڃان.
ڏسڻ ۾ ائين به اچي ٿو ته شهمير غزل جي مزاج سان ٺهڪندڙ موضوع کڻي هي سڄو پيار جو پورهيو ڪيو آهي. هن جو سٺو مشاهدو هن جي شاعري کي نواڻ ڏيڻ جو سبب محسوس ٿئي ٿو. شهمير تجربن جي موسم ۾ اڃا به گھڻو ڪجهه پنهنجي شاعري کي ڏيندو ڇو جو هن وٽ ڏات ۽ ڏانءُ ٻئي آهن جن جو استعمال به هو ڄاڻي ٿو. يقين آهي ته هن جي شاعري جو آئيندو روشن ثابت ٿيندو.
ايوب کوسو
اپريل 2013