شايان علي ڳورڙ ھڪ محبتي انسان
علي نواز ٻٽ
ھڻڻ ھڪلڻ ٻيلي سارڻ،
مانجھيان ايءُ مرڪ،
وجھن تان نه فرق، رڪ رھندي راند ۾.
شايان کي آءُ سندس ڪيترن ئي پيڙھين کان سڃاڻان سندس خاندان سان منھنجي خاندان جا ڪيترن ئي پيڙھين کان گھريلو تعلقات ھئا آھن، سندس والد علي شير سندس چاچو حسين بخش (نظام الدين) سندس ڏاڏو سرائي علي اڪبر چاچا سرائي علي حيدر، چاچا سرائي علي نواز خان، ڏاڏا سرائي رانجھو خان ڳورڙ ۽ سندس سڄي خاندان ۽ پاڙي سان اسان ائين رھيا سون جيئن سڳا ڀائر پاڻ ۾ ھوندا آھن، ماسڙ محمد صادق، ماسڙ محمد يعقوب، چاچا محترم الھرکيوخان، چاچا نياز علي، چاچا سرائي غلام رسول خان، چاچا سرائي سوجھرو خان، چاچا شھاب الدين سڀ قربائتا ۽ محبتي انسان ھئا، ڪنھن جا نالا لکي ڪنھن جا لکان، سڀ قربائتا ھيا، ڳوٺ ۾ ته اوطاقون به گھڻيون ھيون، پر شھيد شايان علي جي وڏڙن جي اوطاق ۾ سدائين ميلو متل ھوندو ھيو، آيل ڀوڳ، ڪچھري، حال احوال سدائين محفل متل ھوندي ھئي.
شھيد شايان کي قرب ۽ محبت ورثي ۾ ملي ھئي، ھڪ دفعو جيڪو مليو ته سدائين لاءِ دوست بڻجي ويو، ننڍي عمر ۾ وڏن سياستدانن سان ڪلھو ڪلھي ۾ ملائي ھلڻ ھر ڪنھن جو ڪم ڪونھي، 1996-01-01 کان 2017-05-14 تائين ھن جو سياسي ۽ سماجي سفر پنھنجي معراج تي پھچي ويو.
سجاڳ ٻار تحريڪ کان ٿيندو SST عوامي تحريڪ ۾ پوءِ عوامي جمھوري پارٽي تائين پنھنجي سياسي سفر ۾ ھن ڪڏھن به جھول نه کاڌو.
منھنجو واسطو اگرچه جيئي سنڌ محاذ سان ھيو ۽ آءٌ سندن خاندان وٽ ايندو ويندو رھندو ھيس، ته ٻيا ڪي سوال ڪندا ھيا ليڪن ھي احترامن مون سان بحث نه ڪندو ھيو.
ھو علائقي ۾ ھڪ سماج سڌارڪ ھيو، پنھنجي پاڙي جا مسئلا، گھٽي جا مسئلا، شايان آھي ته ٻئي ڪنھن کي فڪر ئي نه ٿيندو ھيو، ھو خدمت خلق جي جذبي تحت ھر سماجي مسئلي ۾ اڳ ڀرو ۽ اڳيان اڳيان ھوندو ھيو، ڪنھن به سياسي يا سماجي ورڪر لاءِ ھي ڳالھيون ضروري آھن:
(1) علم
(2) اخلاق
(3) لالچ کان مٿانھون ھئڻ
(4) خوف کان مٿانھون هئڻ.
شايان ڊپلومه ڪيو، بي اي ڪئي ۽ سياسي، سماجي مسئلن متعلق ڪتابن جو مطالعو ڪيو، ھو مطالعي کي وڏي اھميت ڏيندو ھيو.
آءُ اڳ ۾ به ذڪر ڪري آيو آھيان ته شايان بلند اخلاق جو مالڪ ھيو سڀ ڪنھن سان نياز نوڙت سان پيش اچڻ، سڀ ڪنھن سان محبت سان پيش اچڻ، وڏن جو ادب ڪرڻ انھن خوبين جي ڪري ميھڙ شھر جي سمورين سياسي ۽ سماجي جماعتن جا اڳواڻ ۽ ڪارڪن ساڻس محبت ڪندا ھيا، ان جو مثال اھو آھي ته مختلف جماعتون شايان لاءِ تعزيتي ميڙاڪا ٿيون ڪن ھن جو اخلاق ايترو بلند ھيو جو ھر ماڻھو جي اک آلي ھئي، ھر ماڻھو سمجھڻ لڳو ته شايان جي وڇوڙي سان سندس نقصان ٿيو آھي.
شايان ۾ لالچ نه ھئي ذاتي مفاد ڦٽي ڪري ھن قومي مفادن لاءِ پاڻ ارپيو ۽ ھر قسم جي لالچ کان مٿانھون ٿي گذاريو.
شايان ۾ لالچ نه ھئي، ته نه ھن ۾ خوف ھو، ھُو بي ڊپو سنڌين ۾ سجاڳي لاءِ پاڻ پتوڙي رھيو ھيو.
جڏھن ڪا قوم غلام ٿيندي آھي ته حاڪم طبقا انھن ۾ ھر قسم جون برايون داخل ڪندا آھن، ته جيئن اھا قوم انتشار جو شڪار رھي، سنڌي قوم ۾ انيڪ برايون نظر اينديون اھي سڀ حاڪم طبقن جون بڇيل آھن.
حاڪم طبقا چاھيندا آھن ته اھا قوم جاھل ھجي، ڪرمنل ھجي، اخلاق جو ڏيوالو نڪتل ھجي، بک، بيروزگاري صحت جي سھولتن جي اڻاٺ، تعليم جي تباھي ھجي ته اھا قوم سدائين غلامي جا ڳٽ پائي ، ڇيرون پئي ڇمڪائيندي! سنڌي قوم سان اھي سڀ ڳالھيون لاڳو آھن، سنڌ اندر ڪرمنل ماڻھو ختم ئي نه ٿا ٿين، وري سڄي سنڌ ۾ نشي جي بيماري ھر محلي ۾ ڪٿي ته ھر گھٽيءَ ۾ موالين جي بيٺڪ ملندي ان مان ظاھر آھي ته نوجوان نسل، اڄ جي نوجوانن کي شايان جھڙن بي لوث ورڪرن ۽ ليڊرن جي ڪردار مان سبق حاصل ڪرڻ گھرجي. ھو جتي به جنھن به پارٽي ۾ ھيو، ھو جنھن به حيثيت ۾ ھيو ته ويھي نه رھيو، ھن ڏک ۾ سُک ۾ پنھنجي مٿان سونپيل ذميوارين کي نڀاھيو، جڏھن به ڪو عمل جو وقت آيو ته ھو اڳيان اڳيان ھيو، سندس جماعت جي نظرئي سان اگر ڪوئي اختلاف ڪري ته ڪري سگھي ٿو، پر ھن جي ڪردار کان، ھن جي جدوجھد کان، ھن جي ڪم جي طريقي ڪار کان ھن جو ساٿ کي سنڀالي ھلڻ کان، ھن جو مختلف جماعتن سان نظرياتي اختلاف رکڻ باوجود گڏجي ڪم ڪرڻ کان، سنڌ جي يا علائقي جي مسئلن ۾ ڀرپور ڪردار ادا ڪرڻ کان ڪوبه انڪار ڪري نٿو سگھي، ھو ڀرپور جدوجھد ڪندڙ با وقار نوجوان ھيو، جدوجھد وري جدوجھد جو قائل ھيو، ڪڏھن نه ٿڪو ۽ جدوجھد ڪندي حادثاتي طور اسان سڀني کان ڌار ٿي ويو.