مگر دل هي پاڳل مڃي ڪين مور
منظور مهيسر
ميهڙ سنڌ ۾ مائي ۽ ميندي جي شهر طور مشهور آهي. جنهن جي مردم خيز مٽي هجڻ سبب ميهڙ بهترين ڪردار پيدا ڪيا آهن جن پهنجي وطن ۽ عوام لاءِ پاڻ پتوڙيو آهي ۽ سندس عوام دوست ڪردار ، جدوجهد سبب نه صرف سنڌ بلڪه پاڪستان توڙي ايشيا ۾ پنهنجو نالو روشن ڪيو آهي. تاريخ ۾ ڪيترائي ڪردار آهن جيڪي هميشه ياد رکيا پيا وڃن. انهن ڪردارن جو ياد رکڻ پنهنجي ڌرتي ،وطن ، عوام سان پيار پاٻوهه آهي. ارتقا ۽ سائنس جي اصول موجب هر شي پنهنجو وجود تبديل ڪري پئي . ماڻهن جو اچڻ ۽ وڃڻ هڪ معمول آهي. زندگي ۽ پنهنجي مقصد ۾ هڪڙا ماڻهو اهڙا هوندا آهن جيڪي منزل تي رسڻ لاءِ گڏ هلڻ لاءِ نڪرندا آهن. ۽ انهي رستي تي اگر منزلن جا مسافر اچانڪ جدا ٿي وڃن يا اوچتو ڪنهن حادثي جو شڪار ٿين ته ان جو وڇوڙو نه صرف جيءَ کي جهوري ٿو وجهي پر ان جي هر پل جي ياد ساڻس گڏ گذاريل لمحه، پل خوبصورت خيال وسرڻ ۽ دل تان ٽارڻ ڄڻ ته نه حل ٿيندڙ معمو بنجي ٿووڃي. ۽ نه چاهيندي به اهي خيال ۽ يادون وري وري دل تي تري اينديون آهن.
اڄ جي نفسا نفسي ۽ منافقت واري دور ۾ هم خيال دوست ئي زندگي جو سهارو هوندو آهي. ميهڙ جي ماڻهن ۾ ميندي ۽ مائي جو ڀريل مٺاس ئي آهي. جيڪو ماڻهن کي پاڻ سان ڳنڍڻ جو فن رکي ٿو . ميهڙ جي مائي جهڙو مٺو ڪردار رکندڙ اسان جو دوست شايان ڳورڙ به هو جيڪو اسان کان ايئن اوچتو وڇڙي ويندو ان جو ڪنهن کي پتو هو آڪاش انصاري جيئن ته
“ مگر دل هي پاڳل مڃي ڪين مور
تون ايندين تون ايندين ضرور”
شايان جنهن سان ذهن ۽ ضمير جا رشتا هئا. اهو اسان کي ائين ڇڏي وڃڻ کي دل مڃي ئي نه ٿي. شايان سان اسان جورشتو صرف هڪ شهري هڪ پارٽي ورڪر هڪ دوست وارو نه پر تمام گهرو هو . هن سان سندس ٻالڪپڻ کان وٺي انتهائي ويجهڙائي وارو هو. ننڍپڻ کان وٺي جواني تائين هن سان ڪيترائي ناتا رهيا. هو اسان جي پيار، تربيت هيٺ رهندي وڏو ٿيو. هن سان ڪيتريون ئي حجتون، پنهنجائپ هئي . هن سان ڪچهري مذاق ، کل ڀوڳ جو پنهنجو مزو هيو. سندس پيءُ سان سالن کان واسطو ، دوستي ، ذهني ، نظرياتي لاڳاپو ۽ هڪ ئي مقصد هجڻ ڪري شايان به پنهنجي اولاد کان وڌيڪ پيارو هو. هو ڳورڙ خاندان ۽ قبيلي ۾ منفرد سوچ ، منفرد خيال ۽ منفرد طبيعت جو مالڪ هو. هو جيتوڻيڪ عمر ۾ ننڍو هو پر پنهنجي خيالن ، اٿڻ ويهڻ ، ڪم ڪار توڙي ذهني سطح ۾ عمر کان گهڻو وڏو لڳندو هو. احمد فراز جيان ته:
دوست بھی ملتے ہیں، محفل بھی جمی رہتی ہے
تو نھیں ہوتا تو ہر شے میں کمی ہوتی ہے ۔
هو هڪ ئي وقت ڪارڪن هو ته اڳواڻ به هو شايان لاءِ اهو اعزاز آهي ته هڪ عوامي جهموري پارٽي جي شاگرد ونگ جو باني اڳواڻ هو. هن پنهنجي سياست سجاڳ ٻار تحريڪ کان شروعات ڪئي. سنڌي شاگرد تحريڪ، ايس ايس او جي وڏن عهدن تي رهيو. هن تعليم لاءِ هلايل جدوجهد ۾ اڳواڻي جو ڪردار ادا ڪيو. هو پنهنجي هم عمر دوستن ۾ اڳوڻ وارو ڪردار ادا ڪندو رهيو. سندس دوست ڀلي ڪهڙي به سياسي پارٽي سان لاڳاپيل هوندا هئا. پر سندن رهنمائي شايان ڪندو هو . شايان ۾ هاڻي ڪيتريون ئي خاصيتون ۽ خوبي اچي ويون هنيون جو سندس پيءُ جا دوست به پنهنجي ٻارن کي شايان وانگر متحرڪ ڏسڻ چاهيندا هئا. هو نهايت ئي برجستو ۽ رشتا نڀائيندڙ نوجوان هو.هن سماج کي سڃاڻي ورتو هو ۽ ان ئي سماج کي تبديل ڪرڻ لاءِ نڪتو هو. شايان جيڪو فرمانبردار پٽ هو . هن پنهنجي پيءُ کي بچائيندي پيءُ مٿان پنهنجي جان قربان ڪري ڇڏي. ۽ نه صرف پنهنجي خاندان بلڪه دوستن کي ائين اوچتو ڇڏي ويو.