شايان تنھنجو شان ڪيئن ڪيان بيان!
حسين بخش ڳورڙ
شھيد شايان سنڌ ڌرتي جي قديم ڳوٺ سوجھرو ڳورڙ ۾ 1996-1-1ع سياري جي سخت سردين ۾ ڄائو ان جو عقيقو تمام وڏي پيماني تي ڳوٺ سوجھرو ڳورڙ ۾ ملھايو ويو، ھو جنھن ۾ مٽ مائٽ، دوست، عزيز شريڪ ٿيا ھئا. ان موقعي تي استاد سائين محمدڄام چانڊيو سڄي فيملي سميت اسان جي خوشين ۾ شريڪ ٿيو ھيو، شايان ننڍپڻ کان ئي سلڇڻو ۽ سدورو ٻار ھو ان ۾ ادب ۽ احترام جا وڏا ڳڻ ھئا. شايان سميت ۽ ٻيا سڀئي ڀائٽيا ڀائٽيون مون کي بابا وڏا ڪري مخاطب ٿيندا آھن، شھيد جي ادب ۽ احترام تي مون کي ياد آئي آھي ته ھڪ دفعي مون وٽ سائين محمد يوسف ڪوريجو ۽ ٻيا دوست مھمان ٿي آيا. اوطاق ۾ ويٺا ھئاسون ته بجلي بند ٿي ويئي گرمي به گھڻي ھئي، سو سائين ڪوريجو صاحب چيو ته وڻن جي ڇانوَ ۾ ھلي ويھون مون چيو مانس ڇوڪرا گھر ڪونھن ڪرسيون ڪير ٻاھر کڻي ھلي، ائين ڪندي منھنجا ڀائٽيا شايان ۽ عاقب ٻئي آيا. مون چيو بابا ھي ڪرسيون وڻن ڏانھن کڻي ھلو اسان اتي ويھنداسين، ٻئي ڀائٽيا ڪرسيون کڻي ھليا اسان اتي ويٺاسين ته ڪوريجو صاحب منھنجي ڀائٽن کان پڇيو ته سائين توھان جو ڇا ٿئي؟ ھنن ٻنھي وراڻيو ته بابا وڏو آھي، ھنن ائين نه چيو ته اسان جو چاچو آھي، ڪوريجو صاحب اچرج ۾ اچي ويو ته چاچو نٿا چون بابو وڏو ٿا چون، مھمانن منھنجي ڀائٽين کي چيو ته اڄ جي دور ۾ايڏي شناس ۽ ادب وڏي ڳالھ آھي.
شايان ۾ ادب ۽ احترام وڏو ھوندو ھو، ننڍي وڏي جي تمام وڏي عزت ڪندو ھو، ھن جي ملڻ جلڻ جو پنھنجو منفرد انداز ھو، ڪچھري جو ڪوڏيو ھو، شھيد شايان جڏھن کلندو ۽ مرڪندو ھيو ته اھو ھن جو وڻندڙ ۽ نرالو انداز ھوندو ھو ان جي اٿڻي ويھڻي نرالي ھئي، گھر ۾ گھڻو گوڙ گمسان کان پاسو ڪندو ھيو. کائڻ پيئڻ ۾ ڪڏھن گھپي ڪروڌ نه ڪيائين وڏو صابرين ۽ ننڍن وڏن کي سٺي ٿيڻ جي تلقين ڪندو ھيو، شھيد شايان ھڪ دلير ۽ بھادر مڙس ھو، شھيد شايان ۾ سھپ ۽ بردباري تمام گھڻي ھئي، جو ساڻس اوڙي پاڙي ديسي پرديسي به پيار ڪندا ھئا. ان جي شھادت تي ميھڙ شھر ۾ سوڳ جي لھر ھئي، پاڙي جي گھرن ۾ به روڄ راڙو ھيو، ائين محسوس پئي ٿيو ڄڻ سڄي سنڌ ۾ تڏا وڇايل ھئا. شھيد شايان جي جنازي نماز ميھڙ جي مشھور ماڳ شھيد عاشق حسين جتوئي پارڪ ۾ مولانا علي حسن پنھور پڙھائي جنھن ۾ سياسي سماجي، واپاري، ھاري ۽ مزدور طبقن جي ماڻھن تاريخي ۽ وڏي تعداد ۾ شرڪت ڪئي، سندس تدفين اباڻي ۽ تاريخي قبرستان سيد فريد شاھ واري قبرستان ۾ ڪئي وئي جيڪو اسان جي وڏڙن جو آخري آرامگاھ آھي.
شھيد شايان جي وڇوڙي کي گھڻا ڏينھن ته نه ٿيا آھن، پر اڃان تائين جدائي جا گھاءُ تازا آھن، شھيد جون تصويرون جيڪي عوامي جمھوري پارٽي ۽ سنڌي اسٽوڊنٽ آرگنائيزيشن جي دوستن پاران پاڙي واري چونڪ ۽ سندس گھٽي ۾ لڳايون آھن، جيڪي ماڻھو اتان گذرندا آھن، ته ڪجھ لمحا بيھي روئي ۽ ڳوڙھا ڳاڙي ھليا ويندا آھن، شھيد شايان جي وڇوڙي تي اسان جي گھرن ۽ دلين ۾ سوڳ واري ڪيفيت آھي، مان جڏھن گھر کان ٻاھر نڪرندو آھيان ته شھيد شايان جي تصوير ڏانھن ڏسي نه سگھندو آھيان ان جي وڇوڙي منھنجي جيءَ کي جھوري وڌو آھي، شھيد شايان پاڻ ته ھليو ويو، پنھنجي پيءُ کي بچائي پاڻ امر ٿي ويو. ۽ شھادت جو رتبو حاصل ڪري ويو. الله تعالى کان دعا آھي ته کيس سھڻي حبيب ﷺ جي ڪچھري ۽ پنجتن جي سائي ۾ رکي.
ڪڻا منجھ قرار ھئا، ھيڪاندا سنگ ۾،
ڳاھي ڳاھ فراق مان ڪيا ڌارو ڌار
نه ڄاڻان ٻيھار ڪير ملندو ڪنھن سان.