ٻالڪپڻ ۾ ڌرتيءَ جو درد رکندڙ
سراج پنھور
اسان جو پيارو دوست ۽ سينيئر استاد سائين علي شير ڳورڙ جيڪو اسان جي پاڙي جي ڳوٺ سوجھرو ڳورڙ جو رھاڪو آھي، سائين علي شير ڳورڙ سان اسان جو ميل ملاقات اويل سويل ھڪڙي علائقي سان تعلق رکڻ جي ڪري ٿيندي رھندي ھئي، سائين علي شير ڳورڙ جو تعلق ھونئن به نامياري تعليمي ماھر ۽ سينئر سماجي ۽ ادبي شخصيت سائين مرحوم الھرکيو ڳورڙ صاحب جن جي خاندان سان آھي، منھنجو سندس سان گھرائپ وارو تعلق اسان جي پياري دوست ۽ ڀاءُ عبدالحميد چنه ٿرڙي محبت واري جي ڪري ٿيو، جيڪو سائين علي شير ڳورڙ جي ڳوٺ سوجھرو ڳورڙ جي گورنمينٽ بوائز پرائمري اسڪول ۾ استاد بنجي آيو، سائين عبدالحميد چنه، سائين علي شير ڳورڙ ۽ آءُ جيئي سنڌ محاذ تعلقي ميھڙ جي باڊي ۾ شھيد سميع الله ڪلھوڙو، ڊاڪٽر ھدايت علي کوسو، ڊاڪٽر امام الدين کوسو، عبدالغفار سومرو، پاويل جوڻيجو ۽ مرحوم پرائمري استاد عبدالقادر ڀٽو سان گڏجي ڪم ڪيو تمام گھڻو عرصو گڏ ڪم ڪرڻ جي ڪري سائين علي شير ڳورڙ سان تمام گھڻي ڪچھري ٿيندي ھئي، ڪچھري جو موضوع اڪثر ڪري سنڌ جي قومپرست سياست ھوندي ھئي، اڪثر ڪري سائين علي شير ۽ آءٌ سائين عبدالحميد گڏ ھوندا ھئاسين، سن ۾ سائين جي ايم سيد جي سالگرھ تي يا ڪنھن سياسي ۽ سماجي ۽ ادبي تقريبن ۾ به گڏ هوندا هئاسين، جڏهن جيئي سنڌ جي سڀني ڌڙن ۾ انضمام ٿيو ۽ جيئي سنڌ قومي محاذ ٺهيو ته اسان ٽئي جيئي سنڌ قومي محاذ ۾ به گڏجي ڪم ڪيوسين، مطلب ته سائين علي شير ڳورڙ سان اسان جو ملڻ جلڻ تمام گهڻو ٿيندو هيو، هڪ ٻئي جي خوشي ۽ غمي ۾ به شريڪ ٿيندا هياسين، جنوري 1996ع جي پهرين تاريخ تي سائين علي شير ڳورڙ جي گهر ۾ هڪ پٽ جنم ورتو جنهن جي ڄمڻ جي خوشيءَ ۾ سائين علي شير ڳورڙ دوستن ۽ ڳوٺ وارن جي ڇٺي واري ڏينهن دعوت ڪئي، اسان سندس پٽ جي ڇٺي واري تقريب ۾ شريڪ ٿياسين، سائين علي شير پنهنجي پٽ جو نالو عبدالباسط رکيو، سائين جي پٽ جي ڄمڻ تي سڀني دوستن کي ڏاڍو خوشي ٿي سائين علي شير به ڏاڍو خوش هيو ائين وقت گذرندو رهيو، اسان به پنهنجي گهرو ذميوارين سبب سياست کان پاسيرا ٿي وياسين، جيئي سنڌ قومي محاذ ۾ ڌڙابندي جي ڪري ڪيترائي دوست جيئي سنڌ قومي محاذ کي ڇڏي ويا، ڪي سماجي تنظيمن ۾ هليا ويا ۽ ڪي خاموش ٿي پنهنجي ذاتي ڪمن ڪارين ۾ لڳي ويا، سائين علي شير ڳورڙ عوامي تحريڪ ۾ هليو ويو ۽ ان مان ڌڙابندي سبب ٺهيل عوامي جمھوري پارٽي ۾ شامل ٿيو، ذاتي مصروفيتن سبب منهنجو سائين علي شير ڳورڙ سان ملڻ جلڻ گهٽ ٿي ويو، ڪڏهن ڪڏهن ڪنهن اليڪشن ڊيوٽي دوران يا وري شهر ۾ اوچتو ملڻ ٿي ويندو هيو، بهرحال وقت گذرندو رهيو آءٌ هڪ روحاني تنظيم محبان حبيب و جماعت غوثيه مخدوميه ۾ شامل ٿيس، ۽ اڃاتائين ان ئي روحاني تنظيم ۾ شامل آھيان، ھي تنظيم يا جماعت صوفياڻو رنگ رکندڙ آھي، ائين وقت جو ڪانٽو ھلندو رھيو، ائين چوڏھن مئي 2017ع تي رات جو سوشل ميڊيا تي ھڪ خبر ھلي ته سائين علي شير ڳورڙ جو نوجوان پٽ شايان ڳورڙ پنھنجي والد صاحب کي بچائيندي بجليءَ جو ڪرنٽ لڳڻ سبب شھيد ٿي ويو.
تمام گھڻو صدمو رسيو، سائين علي شير سان سندس تڏي تي تعزيت ڪئي سين، جڏھن سائين علي شير کان شھيد شايان جي باري ۾ معلومات ورتيسين ته سائين ٻڌايو ته ھي اھوئي ڇوڪرو ھيو، جنھن جي ڇٺيءَ تي سائين عبدالحميد چنه ۽ توھان آيا ھيا، جنھن جي ڇٺيءَ جو نالو عبدالباسط ھيو ۽ کيس شايان علي جي نالي سان سڏيندا ھئاسين، جڏھن سائين علي شير ڳورڙ شھيد شايان علي جو پروفائيل ٻڌايو ته حيرانگي وٺي وئي، سائين ٻڌايو ته شھيد شايان اڃا پرائمري اسڪول مدينه ڪالوني ۾ پڙھندو ھيو ته ھڪ ٻاراڻي تنظيم سجاڳ ٻار تحريڪ جو اڳواڻ بڻيو ۽ ھڪ سياسي شاگرد تنظيم SSO جو اڳواڻ، عوامي جمھوري پارٽي سنڌ جو اڳواڻ ۽ سنڌي اسٽوڊنٽس آرگنائيزيشن SSO جو باني ۽ مرڪزي اڳواڻ رھيو ۽ آخري وقت تائين ھڪ سماجي تنظيم حق فائونڊيشن جو اڳواڻ به ھو، جڏھن سائين علي شير ڳورڙ جي زباني شھيد شايان علي ڳورڙ جو پروفائيل ٻڌوسين ته منھنجي ذھن ۾ ھڪ شاعر جا ھي لفظ تري آيا:
“جان جان ھئي جيئري ورچي نه ويٺي،
وڃي ڀونءِ پيٺي ساريندي کي سڄڻين.
اسان کي اندازو ئي نه ھو ته سائين علي شير ڳورڙ جو اھو موڀي پٽ جنھن جي ڄمڻ جي خوشيءَ واري تقريب ۾ اسان شريڪ ٿيا ھئاسين، ٻالڪپڻ ۾ ئي پنھنجي ڌرتي، پنھنجي قوم، پنھنجي ثقافت، پنھنجي ماروئڙن، سانگيئڙن ۽ جھانگيئڙن لاءِ ايترو درد رکندڙ بڻبو، سنڌ جي مردم خيز مٽي اھڙا انيڪ ۽ انمول ھيرا پيدا ڪيا آھن، جن پنھنجي سوچ ۽ لوچ کي پنھنجي وطن، پنھنجي ڌرتي، پنھنجي ٻولي ۽ پنھنجي ثقافت لاءِ وقف ڪري ڇڏيو آھي، سنڌ ڌرتي ھزارين ھوشو، ھيمون، دودا، دولھ، سورھيه بادشاھ ۽ جي ايم سيد جھڙا دلير ۽ ارڏا پٽ ڄڻيا آھن، جن پنھنجي عشق ۽ محبتن جو مرڪز سنڌ ڌرتي، سنڌي قوم، سنڌي ٻولي ۽ سنڌي ثقافت کي بنايو آھي، انھن مان شھيد شايان ڳورڙ به ھڪ ھيو جنھن پنھنجي ٿوري عمر ۾ ئي سنڌ، سنڌي قوم، سنڌي ٻولي ۽ سنڌي ثقافت جو درد محسوس ڪيو، سنڌ جو ھي حلالي پٽ سياسي ۽ سماجي پليٽ فارم تي پنھنجي ڌرتي ۽ پنھنجي قوم لاءِ جدوجھد ڪندرو رھيو ، پوءِ اھي سياسي ميڙاڪا ھجن ثقافتي ريليون ھجن يا تعليمي جاڳرتا وارا لانگ مارچ ھجن، مسلسل جاکوڙيندو رھيو، اھڙي ئي جاکوڙي مسلسل جدوجھد جي سوچ رکندڙ سنڌ جي ارڏن ۽ حلالي پٽن تي سنڌ کي ناز رھيو آھي، اڄ جي ھن طبقا تي ۽ ظالم سماج ۾ جتي اڪثر ماڻھو دانشور، اديب، ليکڪ ۽ سياستدان ويڪائو بنجي چڪا ھجن، پنھنجي ذاتي مفاد کي قومي مفاد تي ترجيح ڏيندا ھجن ۽ سماج ۾ مايوسي ۽ بيگانگي ڇانيل ھجي،اُتي شھيد شايان جھڙن قوم جو درد رکندڙ نوجوانن ۽ انھن جي جدوجھد کي ڏسي اسان جو ايمان پختو ٿئي ٿو ته جيسين شھيد شايان ڳورڙ جھڙا سنڌ جا ارڏا ۽ حلالي پٽ موجود آھن، تيسين سنڌ جي وحدت کي ڪوبه نقصان نٿو پھچائي سگھي، سنڌي قوم کي ڪوبه غلام بنائي نٿو سگھي شھيد ڪڏھن مرندا ناھن پر ھو زنده ھوندا آھن، شھيد شايان جيتوڻيڪ اڄ اسان وٽ جسماني طرح موجود نه آھي، پر ھو اسان وٽ روحاني طرح موجود آھي، ھو سنڌي قوم جو سرمايو ھيو، شھيد شايان جو وڇوڙو ۽ سندس جدوجھد جو خال ڀرڻ تمام ڏکيو ۽ ڪٺن آھي، پر ھو اڄ جي نوجوانن جو رول ماڊل آھي، اڄ جي نوجوان کي شھيد شايان جي نظرياتي ۽ قومي جدوجھد مان سبق وٺي پنھنجون راھون متعين ڪرڻ گھرجن پنھنجي سوچ ۽ لوچ کي سنڌ ۽ سنڌي قوم جي آجپي لاءِ وقف ڪرڻ گھرجي، مختلف پليٽ فارمن تي پوءِ اھو سياسي ھجي،سماجي يا ادبي پليٽ فارم ھجي پنھنجي منزل سنڌي قوم جو آجپو ھجڻ گھرجي ذاتي مفاد کي ڇڏي قومي مفاد اولين ترجيح ھجڻ گھرجي، مشڪل مرحلن مان گذرڻ لاءِ مسلسل جدوجھد ڪرڻ گھرجي، شھيد شايان جھڙن نظرياتي جاکوڙي نوجوانن کي ڏسي اھو ويساھ پختو ٿئي ٿو ته سنڌي قوم ھڪ ڏينھن ضرور آجپو ماڻيندي ھي طبقاتي، جاگيرداراڻو سماج ضرور ختم ٿيندو، معاشري مان مايوسي ۽ بيگانگي ختم ٿيندي، ھڪ نه ھڪ ڏينھن سنڌي قوم پنھنجو پراڻو وقار ضرور حاصل ڪندي.
تتي ٿڌي ڪاھ، ڪانھي ويل ويھڻ جي،
متان ٿئي اونداھ ، پير نه لھين پرينءَ جو.