ڀڳو آءُ نه چوان ماريو ته وسھان
ساجد علي چانڊيو
ڀڳو آءُ نه چوان، ماريو ته وسھان،
ڪانڌ منھن ۾ ڌڪڙا، سيڪيندي سونھان.
ته پڻ لڄ مران ، جي ھُونَس پٺ ۾،
لطيف سائين عظيم ڪردارن لاءِ لکيو آھي ته جنگ جي ميدان ۾ مري پوڻ ته اھا ڳالھ انھن جي وارثن لاءِ فخر جو باعث آھي، نه ڀڄڻ ۽ ڪنڌ ڪڍائڻ.
اھڙي طرح اسان جو نوجوان دوست به بجلي جي شاڪ سان ويڙھاند ڪندي، پنھنجي والد محترم کي بچائيندي شھيد ٿي ويو، پر پوئتي نه ھٽيو.
شايان ننڍڙي عمر کان پنھنجي والد محترم جي دست فيض ھيٺ سجاڳ ٻار تحريڪ جو ميمبر ٿيو، بعد ۾ مختلف عھدن تي رھيو ۽ مرڻ گھڙي تائين انقلابي سياست سان منسلڪ رھيو.
جڏھانڪر ٿيام، ساڃھ سُپرين سين،
تڏھانڪر تِر جيتري، ويل مَ وسريام.
اسان جي سياسي استاد محترم رسول بخش بروھي مرحوم سان جڏھن منھنجي ڀاءُ وقاراحمد حيدرآباد ۾ ملاقات ڪئي، ۽ ان بعد جڏھن مامي رسول بخش بروھي مون سان وقار جي ملاقات متعلق ڳالھ ٻڌائي ته ھُن مون کي مبارڪ ڏني ۽ اھا ڳالھ ٻڌائي ته وقار جا وطن دوست خيالات ۽ انقلاب پسند نظريا ۽ زبردست تربيت جو نتيجو آھن، ته اھڙي طرح اسان جي ويجھو وابستگي جي اھميت آھي.
ھُونءَ ته زندگي ۽ موت اٽل معاملا آھن، پر زندگيءَ ۽ موت لاءِ جيڪڏھن ڪا ڪسوٽي آھي ته، اھا آھي جدوجھد ۽ وابستگي .
مرندو ھرڪو ڪونه رھندو ڪو ھِتي،
ڪو گنگا جي گود ۾ ته سنڌوءَ جي ڀرڪو،
اھڙو ڪم ڪرڪو، جيڪو ماري موت کي،
چين جي اندر ٿيندڙ عظيم جدوجھد لانگ مارچ جي شھيدن جي قبرن جي ڪتبن تي ھي لفظ لکيا ويا ته:
“عظيم زندگي، شاندار موت”
جيڪڏھن اسان اھي ساڳيا لفظ شھيد شايان ڏانھن به منسوب ڪريون ته وڌاءَ نه ٿيندو.
شايان صرف ٻُڌ سُڌ وارو ڪارڪن نه ھو، بلڪه ھڪ تمام ذھين ۽ محنتي ۽ جدوجھد ۾ اڳرائي ڪندڙ نوجوان ھو، جنھن جا ڪيترائي مثال دوستن بيان ڪيا آھن.
ته ڪر ڪيئن سُئي جي سيرنه گهڙي سھڻي.
ھِت حياتي ڏينھڙا، ھَڏنھن تان نه ھُئي،
چُڪي تنھن چريڪي ڪئي، جا ڏِنس ان ڏُھي.
ھُونءِ به ھوند مُئي، پر ٻُڏيءَ جا ٻيڻا ٿيا.
اھڙي طرح شھيد شايان به پنھنجي زندگي نظرياتي، سائنسي اصولن مطابق گذاري، جيڪي نظريا ھِن ڪرڀ جھڙي سماج کي تبديل ڪرڻ جو گس ٻڌائين ٿا ۽ نئين سماج اڏڻ جي نويد ڏين ٿا.
واقع اھي فڪر عظيم آھن، جيڪي نئين انسان تخليق ڪرڻ جو بنياد فراھم ڪن ٿا، ته اھڙي وابستگي سڀني انسانن کي ميسر نه ھوندي آھي، بلڪه ھي شايان جي پنھنجي چونڊ ھئي، سندس انسان دوستي ھئي، سندس پورھيت دوستي ھئي، جنھن کيس ھن محبت ۾ جڪڙي ڇڏيو ھيو ۽ ھُن انسانيت جي آجپي جا نعرا پئي ھَنيا. ۽ سڀ انقلابي گيت ۽ نظم پئي اچاريا جيڪي اعلان بغاوت به آھن، نئين سماج اڏڻ جا خواب به آھن، ته اسان جي زندگيءَ جا عين نصيب العين به آھن.
۽ يقينًا سڀني دوستن، جيڪي به شھيد شايان جا گھرا دوست ھئا، اھي چڱي نموني ڄاڻن ٿا ته شھيد شايان وٽ عظيم زندگي، شوشا واري نه ھئي، بلڪه انقلابي ڪردار کي اجاگر ڪرڻ واري ھئي، ھُن ڪڏھن والدين لاءِ ڪي فرمائشون ڪونه رکيون، پر سڄي سماج جي درد کي پنھنجو درد سمجھي، انقلابي دوستن جي سٿ سان گڏ ٿي بيٺو.
ڪَڇين ڪاڇوٽي، نانگن ٻُڌي نينھن جي،
جھڙا آئيا جڳ ۾، تھڙا ويا موٽي،
سِک نه سُتا ،ڪاپڙي، لاھي لانگوٽي.
تنين جي چوٽي، پورب ٿيندي پڌري.