لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

جديد ادبي تنقيدي نظرين ۽ لاڙن جو سنڌي ادب تي اثر

ھي ڪتاب اصل ۾ پي ايڇ ڊي جي لکيل ٿيسز آھي جيڪا ڊاڪٽر ساجدہ پروين پاران ڪراچي يونيورسٽي ۾ ڊاڪٽر غفور ميمڻ جي نگراني ۾ مڪمل ڪئي وئي. ڊاڪٽر ساجدہ لکي ٿي:
”هي ڪتاب ”جديد ادبي تنقيدي نظرين ۽ لاڙن جو سنڌي ادب تي اثر“ منهنجي پي ايڇ ڊي جي ٿيسز آهي، جيڪا مون مسلسل پنج سال جاکوڙ ۽ تحقيق ڪندي لکي آهي. هن ٿيسز تي مون کي ڪراچي يونيورسٽي پي ايڇ ڊي جي ڊگري ايوارڊ ڪئي هئي. در اصل هي موضوع پنهنجي مواد ۾ تمام ڏکيو موضوع آهي، هن ۾ نه ڪنهن شخصيت جا پيرا کڻڻا آهن، نه وري ڪو هن موضوع تي اڳ ۾ ڪو ڪم ٿيل آهي. هي منهنجي لاءِ هڪ وڏي چئلينج هو ته هن موضوع تي مان تحقيق ڪريان. اڄ جي دور جي صورتحال عام ماڻهو کي سمجهه ۾ نٿي اچي ته آخر دنيا کي ڇا ٿي ويو آهي جو فطرتي ڪلچر نه رهيو، نه وري انساني قدر رهيا آهن. رشتا ناتا صرف مفادن جي چوڦير گهمن ٿا. آخر انهيءَ دور کي ڇا چئجي انهيءَ دور جي ڪهڙي اپسٽيم آهي؟ اهو ئي چئلينج هو جنهن کي مون قبول ڪري هن تحقيق ۾ هٿ وڌو.“
Title Cover of book جديد ادبي تنقيدي نظرين ۽ لاڙن جو سنڌي ادب تي اثر

حوالا:

حوالا:


1. Advanced learner’s Oxford University, 4th Edition, Oxford University Press, Walton Street, 1989, p. 1276.
2. Webster’s New World Dictionary, 3rd Edition, Mac Milan, USA, p. 1348
3. The New Encyclopedia Britannica, Vol. II, 15th Edition, The University of Chicago, 1988, p. 326.
4. Piaget Jean, Structuralism, Ed: Chaninah Maschler, New York, London, 1971, p. 142
5. Blackburn, Simon, Oxford Dictionary of Philosophy, 2nd Edition, Oxford University Press, 2005, p. 325
6. نیر، ناصر عباس، ’جدید اور مابعد جدید تنقید‘، انجمن ترقی اردو پاکستان، 2004ع، ص: 74
7. نیر، ناصر عباس، ’جدید اور مابعد جدید تنقید‘، انجمن ترقی اردو پاکستان، 2004ع، ص: 73
8. De Saussure Ferdinand, “The object of Study in modern critical theory”, Edited by David Lodge, New York, Longman, 1988, p. 1
9. قمر جمیل، ’جدید ادب کی سرحدیں‘، (جلد اول)، مکتبہ دریافت، گلشن اقبال، کراچی، 2000ع، ص: 229
10. De Saussure Ferdinand, “The object of Study” in modern critical theory, Edited by David Lodge, New York, Longman, 1988, p. 1
11. De Saussure Ferdinand, “The object of Study” in modern critical theory, Edited by David Lodge, New York, Longman, 1988, p. 9
12. De Saussure Ferdinand, The course in General Linguistic, Translated by Wade Baskin, New York, London, 1966, p. 16
’ساخت‘ لفظ جي مفهوم کي سمجهڻ لاءِ جيڪو مثال ڏنو ويو آهي، ان لاءِ Hans Bertens جي ڪتاب The Basics Literary Theory تان مدد ورتي وئي آهي.
13. Ibid., p. 66
14. De Saussure Ferdinand, The course in General Linguistic, Translated by Wade Baskin, New York, London, 1966, p. 68
15. نارنگ ،گوپی چند، ’ساختیات، پس ساختیات اور مشرقی شعریات‘، ایجوکیشنل پبلشنگ ہاؤس، دہلی، 1993، ص: 67
16. نارنگ ،گوپی چند، ’ساختیات، پس ساختیات اور مشرقی شعریات‘، ایجوکیشنل پبلشنگ ہاؤس، دہلی، 1993، ص: 67
ثقافت جي معنيٰ وسيع پسمنظر ۾ سمجهڻ گهرجي، جنهن جو انگريزيءَ ۾ Culture لفظ مڪمل نمائندگي ڪري ٿو، پر سنڌيءَ ۾ ثقافت جي معنيٰ محدود آهي، تنهن ڪري هتي لفظ ثقافت مڪمل مقصد نٿو ڏئي. هتي انگريزيءَ واري لفظ Culture کي ورتو وڃي.
17. قمر جمیل، ’جدید ادب کی سرحدیں‘، (جلد اول)، مکتبہ دریافت، گلشن اقبال، کراچی، 2000ع، ص: 230
18. De Saussure, The Course of General Linguistics, Trans. Wade Baskin, New York, London, 1966, p. 117-118
19. نارنگ گوپی چند، ساختیات، پس ساختیات اور مشرقی شعریات، ایجوکیشنل پبلشنگ ہاؤس، دہلی، 1993ع، ص: 45
20. www.wikipedia.org/wiki/structuralism, date: 17-09-2013, time: 11:15 a.m.
21. Barthes, Roland, Image – Music – Text, trans. by Stephen Heath, Farrar Straus and Giroux, 1978, p. 143
22. Barthes, Roland, Image – Music – Text, trans. by Stephen Heath, Farrar Straus and Giroux, 1978, p. 148
23. نارنگ گوپی چند، ساختیات، پس ساختیات اور مشرقی شعریات، ایجوکیشنل پبلشنگ ہاؤس، دہلی، 1993ع، ص: 53
24. Barthes Roland, Image, Music, Text, Trans. Stephen Heath Farrar, Straus and Giroux, 1978, p. 146
بين المتيت (Intertextuality) جي دائري ۾ رڳو ڪتابي ۽ تحريري متن نه پر لساني اظهار سان گڏ سماجي ۽ ثقافتي طور تي رائج تصور، چوڻيون، پهاڪا، قصا، ڪهاڻيون، نسلي حافظو ۽ ڏندڪٿائن جهڙا اظهار ۽ بيان جا نمونا پڻ استعمال ٿين ٿا.
25. سرسوتی سرں کیف، بھگت کبیر، فلسفہ و شاعری، فکشن ہاؤس، لاہور، 2011ع، ص: 25
26. ميمڻ عبدالمجيد سنڌي، شاهه ڪريم جو ڪلام، روشني پبليڪيشن ڪنڊيارو، 1995ع، ص: 187
27. علی سلطان الطاف، ابیات باہو، الفاروق فائونڈیشن بھیرہ، 1975ع، ص: 127
28. ون وسڻ آئيون، نيو فيلڊس پبلڪيشن حيدرآباد، جلد ٻيو، 1989ع، ص: 15
29. گدائي، عبدالڪريم، پکڙا ۽ پنهوار، ضلع ترقياتي ايسوسيئيشن جيڪب آباد، جلد پهريون، 1975ع، ص: 80
30. ”سنگت“، سنڌي شاعري نمبر، سنگت پبليڪيشن جو اٺون ڪتاب، 1994ع، ص؛ 55
31. شيخ اياز، ’ڀؤنر ڀري آڪاس‘، سنڌيڪا اڪيڊمي ڪراچي، 2008ع، ص: 194
32. سرويچ سجاولي، ’آليون اکيون اڻڀا وار‘، لاڙ پبليڪيشن سجاول، 1972ع، ص: 20
33. ابراهيم منشي، ’گوندر ويندا گذري‘، روشني پبليڪيشن ڪنڊيارو، 1992ع، ص: 52