جدید ادب کی سرحدیں
ڪتاب جو موضوع: جدید ادب کی سرحدیں
ليکڪ: قمر جمیل
ڇپائيندڙ: مکتبہ دریافت، گلشن اقبال کراچی
سال: 2000ع
جلد: 2
صفحا: جلد اول 303 اور جلد دوئم 319
هي ڪتاب مختلف مضمونن تي مشتمل آهي، جيڪي ليکڪ قمر جميل صاحب مختلف وقتن تي مختلف رسالن ۾ ڇپرايا، تنهن کان سواءِ ڪجهه مضمون ماهوار اردو رسالي ”دريافت“ جي ايڊيٽوريل تحت لکيل آهن. ڪجهه اڻ ڇپيل مضمون پڻ هن ڪتاب جي ٻنهي جلدن ۾ شايع ڪرايا ويا آهن.
جتي هن ڪتاب ۾ مختلف علمي ادبي شخصيتن ۽ موضوعن جو احوال قلمبند ٿيل آهي، اتي ئي تقريباً تيرهن مختلف مضمون جديد ادبي تنقيدي نظرين بابت به ملن ٿا. پهرين جلد ۾ اٺن تنقيدي مضمونن جي فهرست هن ريت آهي:
I. مابعد جدیدیت
II. قاری کی اہمیت اور مصنف کی موت
III. مابعد جدید ادب
IV. فرانس کا ساختیاتی نقاد رولان بارتھ
V. مصنف سے متن تک رولان بارتھ
VI. ساختیات کا بانی سوسیئر
VII. ناول اور ساختیات
VIII. ادب اور ساختیات
جڏهن ته ٻئي جلد ۾ ڪل پنج تنقيدي مضمون شامل آهن، جيڪي هن ريت آهن:
I. جدیدیت اور مابعد جدیدیت
II. ادب ایک ساختیاتی تجزیہ
III. ساختیات اور شاعری
IV. دریدا اور پس ساختیات
V. دریدا کا نظریہ تحریر اور ڈی کنسٹرکشن
مجموعي طور سان هي مضمون جن تنقيدي موضوعن تي لکيا ويا آهن، انهن جي فقط ڪجهه مخصوص رخن کي مطالعي هيٺ آڻين ٿا. ساختيات جي متعلق جيڪي چار پنج مضمون ملن ٿا، انهن ۾ ساڳين ڳالهين جو ورجاءُ ڪيو ويو آهي. هي مضمون بغير حوالن جي لکيا ويا آهن، تنهن ڪري تحقيقي مضمونن جي دائري هيٺ نٿا اچن، فقط معلوماتي تاثر ڏين ٿا. ٻين لفظن ۾ ايئن چئي سگهجي ٿو ته هي تنقيدي مضمون جديد ادبي نظرين بابت ابتدائي تعارف فراهم ڪن ٿا.
بهرحال ليکڪ جي محنت ساراهه جوڳي آهي، ڇاڪاڻ ته ٻنهي جلدن ۾ ڪُل ڇاهتر مضمون، ادب ۽ تنقيد جي اهم موضوعن، مسئلن ۽ فڪر تي روشني وجهن ٿا.