ڀڃ گهڙ: (Deconstruction)
[/b]“Deconstruction is a method of critical analysis of philosophical and literary language which emphasizes the internal workings of language and conceptual systems, the rational quality of meaning and the assumptions implicit in forms of expression.” (14)
ترجمو: ”ڀڃ گهڙ فلسفياڻي ۽ ادبي ٻوليءَ جو تجزياتي ۽ تنقيدي طريقي ڪار آهي، جيڪو ٻوليءَ جي اندروني ڪم ۽ تصوراتي سرشتي تي مبني آهي ۽ ان سان گڏوگڏ ٻوليءَ جي اظهار جي شڪل کي عقلي معيار جي تصور تي قائم ڪري ٿو.“
[b]ادبي اصطلاحن ۽ نظرين جي لغت مطابق:
[/b]“Deconstruction rejects absolute interpretations, stressing ambiguities and contradictions in literature.” (15)
ترجمو: ”ڀڃ گهڙ طريقي ڪار ڪنهن به شيءِ جي مطلق معنويت کان انڪار ڪندي ان ڳالهه تي زور ڏئي ٿو ته ادب ۾ معنوي حوالي کان تضاد ۽ رمزون موجود آهن.“
اِن کان پوءِ باربرا جانسن مطابق ڀڃ گهڙ جي وصف هن ريت آهي:
“Deconstruction is not synonymous with “destruction”. It is in fact much closer to the original meaning of the word “analysis” which etymologically means ‘to undo’... The deconstruction of a text does not proceed by random doubt or arbitrary subversion, but by the careful teasing out of warring forces of signification within the text.” (16)
ترجمو: ”ڀڃ گهڙ جو عمل تباهيءَ يا برباديءَ سان هڪجهڙائي نٿو رکي، پر لفظ ’تجزيو‘ يا ’جائزو‘ جي اصل معنيٰ سان ويجهڙائي اٿس، جنهن جي صرفياتي طور معنيٰ ”رد ڪرڻ“ يا ”ڊاهڻ“ سان ملي ٿي. ڪنهن متن جي ڀڃ گهڙ جي ڪاروائي اوچتو يا اتفاقي يا شڪي ۽ خودمختيار بگاڙ سان نٿي ڪري سگهجي، بلڪ متن جي اهم قوتن کي ڌيان ۾ رکندي معنيٰ پڌري ڪرڻ سان ٿيندي آهي.“
جيڪ ڊيريڊا مطابق ڀڃ گهڙ پڙهڻيءَ جي وصف هن ريت آهي:
“A deconstruction reading must always aim at a certain relationship, unperceived by the writer between what he commands and what he does not command of the patterns of language that he uses... It attempts to make the not seen accessible to sight.” (17)
ترجمو: ”متن جي ڀڃ گهڙ جي پڙهائيءَ جو خاص مقصد اهو رشتو جوڙڻ آهي، جيڪو خود ليکڪ جي مشاهدي ۾ به نه هجي. ليکڪ ٻوليءَ جا جيڪي نمونا استعمال ڪري ٿو، انهن ۾ ڇا ظاهر آهي ۽ ڇا ڳجهو... اِهو تجزيو انهن لڪل/اڻ ڏيکاريل شين کي پڌرو/ظاهر ڪرڻ جي ڪوشش ڪري ٿو.“
مجموعي طور ڀڃ گهڙ طريقي ڪار جي مختلف وصفن مان اهو نتيجو اخذ ٿئي ٿو ته، ڀڃ گهڙ، ساختيات پڄاڻان تنقيدنگاريءَ جو مخصوص عملي طريقي ڪار آهي، جيڪو ٻوليءَ جي ساخت کي تباهه ڪرڻ جي بجاءِ ٻوليءَ کي اڊيڙي/اکولي ٿو ۽ متن جي محدود معنيٰ کان اڳتي وڌندي، اڃا به گهرائيءَ ۾ لڪل معنائن، متن جي تضادن ۽ ٻوليءَ جي ڦيرگهير ۾ وڃائجي ويل شين جو تجزيو وٺي ٿو. هي تنقيدنگاريءَ متن جي تفصيل کان تشريح ڪندي اهو ٻڌائي ٿي ته متن جو ايڪو ڪٿي ڪٿي ۽ ڪهڙي جاءِ تي ٽٽي ٿو ۽ ان ۾ ڪهڙيون ڪمزوريون آهن.
هن تنقيدنگاريءَ ۾ رد يا ضايع ڪجهه به نٿو ٿئي بلڪ ادبي متن جي ڀڃ گهڙ ڪري، ان ۾ سمايل نئين اظهار، مفهوم توڙي سچ تائين پهچ حاصل ڪري، وري ان جي نئين سري سان گهڙت ڪئي وڃي ٿي.