هير رانجھا جي مزار
وين هاڻي هير رانجھا جي مزار ڏانهن هلي ٿي، ڊاڪٽر محسن مگهيانا پنهنجي ڪار ۾ ڪجھه دوستن کي ساڻ کڻي ٿو. هير رانجھا جي مزار تي پهتاسين. مزار بلندي تي آهي باقي هيٺ قبرستان آهي اسين قبرن جي وچ مان رستو لنگهي مٿي هير جي مزار جون ڏاڪڻيون ٽپي مزار اندر داخل ٿياسين اتي ڦوٽو گرافي ڪئي. ڊاڪٽر محسن وڌيڪ هير رانجھا جي لازوال تاريخي ڪردار تي روشني وجھي اسان کي ڄاڻ ڏئي رهيو هو. هير جي تاريخي ڪردار کي امر ڪرڻ وارو وارث شاهه جنڊيا شيرخان شيخوپوره ۾ پيدا ٿيو، سندس والد جو نالو سيد گل شير شاهه هو، وارث شاهه 1722ع ۾ جنم ورتو ۽ 1798ع ۾ هن فاني دنيا مان لاڏاڻو ڪري ويو. وارث شاهه ديني علم کي حاصل ڪرڻ لاءِ مخدوم قصور جو مريد ۽ شاگرد بڻيو. جتان هن فيض حاصل ڪيو. وارث شاهه جو دور مغل سلطنت جو زوال پذيريءَ وارو دور هو. احمد شاهه ۽ نادر شاهه پنجاب تي زبردست ڪاهون ڪري رهيا هئا، جڏهن ته مقابلي ۾ سِکَ پنجاب ۾ وڏا طاقتور ٿي اُڀري آيا.
ختم رب دي ڪرم نال هوئي، فرمائش پيارڙي يار وي سي
ايـــسا شعر پرمغز، موتيان لڙي شهوار وي سي
طــول کهول ڪي ذڪر ميان، ڪيتا رنگ وي خوب بهار وي سي
تمثيل دي نال بنا کهيا جيهي، زينت لال دي هار وي سي
جو پڙهي سو ست خورند هو وي، واه واه سب خلق پڪار وي سي
وارث شاهه نو سڪ ديدار دي هي، جيهي هير نو بهٽکنا يار وي سي
مون مزار تي دعا گهري جتي هير ۽ رانجھو هڪ ئي قبر ۾ دفن آهن، مون کي سخت افسوس تڏهن ٿيو، جو جھنگ جي خمير واري مٽي ۾ جتي هير جي قربانين جو ريج ڏنل هجي، جتي اڄ به هير ۽ رانجھا هڪ ئي قبر ۾ ڀاڪر پائي چميون ڏيندا هجن ته پوءِ هير جي پيار واري ڌرتي تي هي جھيڙا ڪير پيو ڪري. شايد لنگڙو قيدو اڃان به ڪنهن نه ڪنهن روپ ۾ زندهه آهي.
اسين هيٺ لهي قبرستان جي حاطي اندر هڪ ننڍڙي جھڳي هوٽل ۾ کٽن تي ويٺاسين، هوٽل جو مالڪ هڪ پوڙهو هو جنهن کي تن تي سنهو ململ جو چولو ۽ گوڏ پاتل هئي. همراهه کلمک پئي لڳو ڊاڪٽر محسن وڏا چرچا پئي ڪيس. ڊاڪٽر محسن خوش مزاج طبيعت جو مالڪ آهي. جھنگ شهر ۾ تمام گهڻي عزت اٿس، هير جھڙو پيار هن جي شخصيت مان بکي رهيو هو هن جو ڏنل قرب اسان کي دلين ۾ هميشه ياد رهندو. سندس شعر مون کي ڏاڍا وڻندا آهن.
میرا بھی نہیں بنتا کسی طور وہ لیکن
وہ مجھ کو کسی اور کا ہونے نہیں دیتا
•
لوگوں نے اپنے کانوں میں ٹھونسی ہیں انگلیاں
حق بات جو کہی اسے سنتا نہیں کوئی
مسند پہ اختیار کی ایسے نہ جھولیے
تا عمر اقتدار میں رہتا نہیں کوئی
وين قبرستان کان نڪري جھنگ _ فيصل آباد روڊ تي آئي، روڊ جي ٻنهي طرفن کان باغ نظر آيا، هريالي ۽ سرسبز علائقا نظر آيا تاج ڏاڍو خوش هو. مون ٽائيم کي ڏٺو 1:30 ٿيو هو قاضي صاحب ڳالهائيندي ڳالهائيندي مسعود کدر پوش جي يادن جي بند دري کي کولي ٿو ۽ جنهن مان هوا جا سرد جھوٽا اسان جي دماغ کي ٿڌاڻ پهچائي رهيا هئا، قاضي جاويد جا کدر پوش فيملي سان سٺا تعلقات آهن، مسعود کدرپوش جڏهن وفاقي سيڪريٽري هو، ان وقت سنڌ طاس معاهدو ٿي رهيو هو، جنهن جي هن زبردست مخالفت ڪئي، نتيجي ۾ صدر ايوب خان هن کي گهرائي چيو هو ته، ”دل ٿي چوي توکي ڀت سان ٽيڪ لڳائي گولي شوٽ ڪجي.“ مسعود کدرپوش بيوروڪريٽ رهيو آهي، قاضي جاويد اسان کي هن جا ڪيئي قصا ٻڌايا، جنهن مان اسان کي مسعود کدرپوش بابت سٺي ڄاڻ ملي.