وزيرِ اعليٰ هائوس پشاور
4:30 وڳي سيد ولي خيال ڪمري ۾ آيو ۽ اسان کي ننڊ مان اٿاري چيائين، سائين مهرباني ڪري جلدي تيار ٿي هيٺ اچو، ٺيڪ 15 منٽن کان پوءِ اسين وزيراعليٰ هائوس هلنداسين. سيد ولي خيال چست ۽ تيز آهي سستي برداشت نٿو ڪري. هتي سموري سفر ۾ اسلم ڀائي ۽ سيد ولي خيال پيار ۾ به ائين ٿا ڳالهائن ڄڻ ته وڙهن ٿا. هتي سڀني پٺاڻن جو لهجو تيز آهي. اسين پيجارو گاڏي ۾ ويٺاسين. گاڏي مين گيٽ کان ٽپي باچا خان چوڪ کان ٿيندي وزيراعلى هاؤس جي صدر دروازي تي پهتي. سيد ولي خيال جيڪو ڪار ۾ ويٺو هو ۽ اڳيان هو، تنهن سان ڪجھه سيڪيورٽي وارن ڳالهايو. هائوس جو مکيه دروازو اسان لاءِ کوليو ويو. اسين اندر داخل ٿياسين، وين مان لهي وزيراعلى هائوس اندر مکيه عمارت اڳيان، آڳر ۾ وڻن جي ڇانوري هيٺان موڙن تي ويٺاسين، ڀرسان مور گهمن پيا جيڪي ٽهوڪا ڪري ماحول کي رومانٽڪ بڻائي رهيا هئا. ٿوري دير ۾ اسان کي ريفريشمينٽ ڪرائي وئي. اسان جي ڪيترن ئي دوستن جون نظرون وزيراعلى جي آمد جون منتظر هيون، هڪ پوري قد جو ڳاڙهو ڳٽول شلوار قميص ۾ ملبوس، جنهن جي مُکَ تي فتح جا نشان ۽ چپن تي هلڪي مرڪ هئي، نمودار ٿيو، هن وفد جي هر فرد سان هٿ ملائي آجيان ڪئي. پنهنجو تعارف ميجر عامر ڪرايو. ميجر عامر جيڪو فوج مان هينئر جبري رٽائرڊ ٿيو آهي. وزير اعلى سرحد جو صلاحڪار آهي هو فوج ۾ حاضر سروس هيو ته هن جي حوالي سان آپريشن مڊ نائيٽ جئڪال مشهور ٿيو. 1988ع ۽ 1990ع واري دور ۾ وزيرِ اعظم محترمه بينظير ڀٽو آپريشن مڊنائيٽ جئڪال جي باري ۾ فوج جي سربراهه جنرل اسلم بيگ کي حقيقتن کان آگاهه ڪيو، جنهن ۾ ليفٽيننٽ جنرل اشرف جي سربراهي ۾ انڪوائري ڪرائي وئي، نتيجي ۾ ميجر امتياز سان گڏ ميجر عامر کي به نوڪري مان جبري رخصت ڪيو ويو. ان آپريشن جو انڪشاف انٽيليجنس بيورو جي سربراهه مسعود شريف ڪيو هيو. مون کي ميجر عامر جي ڏنل هڪ ٽي وي چئنل تي انٽرويو جا اهي لفظ ڏاڍا وڻندا آهن جيڪي هن اپريل 2007ع تي هڪ ٽي وي چئنل کي ڏنا ها ته ” آرمي ۽ اسٽبلشمنٽ ان پارٽي سان گڏ ناهي جنهن پارٽيءَ سان عوام گڏ آهي.“ منهنجي دل هن سان ملڻ نه پئي چاهي ڇاڪاڻ جو هو ڀٽو فئملي سان سخت نفرت ڪندو هو. ميجر عامر هڪ صوفي تي ويهي اسان کان سفر بابت حال احوال ورتا. ايتري ۾ وزيراعلى سردار مهتاب احمد خان عباسي نمودار ٿيو، جڏهن اسان ڏانهن اچي رهيو هو ته ٻه محافظ سندس پويان هلي رهيا هئا، وفد جي سڀني ميمبرن سان هٿ ملائي آجيان ڪئي ۽ ڀليڪار چيو. سردار مهتاب احمد خان عباسي، ميجر عامر سان گڏ صوفي تي ويهي رهيو، اسان کان سفر بابت حال احوال پڇيائين، وفد جو تعارف آغا نور محمد، قاضي جاويد ۽ شير محمد پاران ڪرايو ويو. وزير اعليٰ سرحد سان ڳالهائڻ وقت پنجاب جي اديبن ڪا به هٻڪ محسوس نه ڪئي، جڏهن ته سنڌ جا اديب خاموش هئا. وزيراعلى ڪچهري دوران پاڪ ٽي هائوس لاهور ۾ ادبي سرگرمين بابت پڇيو، ان وچ ۾ ميجر عامر، سيد ولي خيال کي چيو ته اديبن کي ڪالام گهمائي اچو. تنهن تي سيد ولي خيال چيس ته اسان جي طئه شده پروگرام ۾ ڪالام ڪونهي صرف بحرين ۽ ميدن آهي. بهرحال پوءِ اسان کي ميدن ته ڇا صرف مينگوره کان واپس موٽايو ويو. وزيراعلى جي گفتگو دوران هڪ ڀيرو وري چانهه اسان جي اڳيان رکي وئي، اسان چانهه پي رهيا هئاسون، وزيراعلى پنهنجي خيالن جو اظهار ڪندي چيو ته اديبن جو هي قافلو امن محبت جو قافلو آهي. صوبو سرحد جيڪو مهمان نوازي جي تاريخ رکي ٿو. هتي اچڻ سان اسان کي خوشي ٿي آهي. اسان اوهان کي دل جي گهرائين سان ڀليڪار چئون ٿا. مون پنهنجي حڪومت جي اعلى عملدارن کي چئي ڇڏيو آهي ته اديبن جي وفد کي سرڪاري پروٽوڪول ڏنو وڃي ۽ هو جتي به وڃن اُتي انهن جي آجيان ڪئي وڃي. هن وڌيڪ چيو ته ليکڪ پنهنجي لکڻين ذريعي قوم کي ايڪويهين صديءَ جي چئلنجن جو مقابلو ڪرڻ لاءِ تيار ڪن. ليکڪن کي الله تعالى اعلى تخليقي صلاحيتن سان نوازيو آهي اهي پنهنجي صلاحيتن کي قومي مفاد لاءِ ڪتب آڻين، اديب معاشري جي درست رهنمائي ۾ ڀرپور ڪردار ادا ڪن ۽ هر شعبهءِ زندگي ۽ عوامي سوچ ۾ مثبت تبديلي آڻڻ هن وقت جي اهم ضرورت آهي. ان حوالي سان اديب معاشري ۾ پنهنجو مؤثر ۽ فعال ڪردار ادا ڪري ملڪ ۽ قوم کي سگهارو بنائي سگهن ٿا. وزيراعلى صاحب جي ڳالهائڻ کان پوءِ سيد ولي خيال پنهنجي خيالن جو اظهار ڪندي چيو ته مان اڪادمي اديبات پاڪستان طرفان وزيراعلى سرحد جناب سردار مهتاب احمد خان عباسي جو دل سان شڪريو ادا ڪيان ٿو. جنهن پاڪستان جي مختلف صوبن کان آيل اديبن جي مان ۾ آجياڻو ڏنو. وزيراعلى صاحب موڪلائڻ وقت سڀ کي سلام ڪيو ۽ هليو ويو ساڻ ميجر عامر به هليو ويو پوءِ اسين به روانا ٿياسين. اسان کي مڪمل سرڪاري پروٽوڪول سان وزيراعلى هائوس مان روانو ڪيو ويو. وقت شام جا 6:10 ٿيا هئا.
پنجاب وارا دوست خبر ناهي ڪيڏانهن ويا. اسين شهر جو گشت ڪرڻ نڪتاسين، عمرحيات ڊرائيور اسان کي شهر گهمائي رهيو هو اسان يادگار چوڪ تي پهتاسين. هي چوڪ مشهور آهي. شام وقت ماڻهن جي رش هئي، هن چوڪ تي لياقت علي خان تي حملو ٿيو هو. اسان قصه خواني، خيبربازار سميت شهر جا ٻيا حصا گهمياسين.