قلعه بالاحصار
اسان جي گاڏين جو قافلو ريسٽ هائوس جي مين گيٽ کان نڪري قلعه بالاحصار جي مين گيٽ تي پهتو، اتي موجود فرنٽيئرڪور جي جوانن، مين گيٽ کي کولي اسان کي اندر وڃڻ ڏنو. اسان جون گاڏيون قلعي جي مٿاهين رستي کان ٿينديون انتظامي بلاڪ واري حصي وٽ بيهن ٿيون. اسان سڀ هيٺ لٿاسين، مون ڪنڌ مٿي ڪري ڏٺو ته اُڀَ تي ڪارا بادل هئا. جيڪي اسان مٿان ٽمي رهيا هئا. ڪيترن دوستن مينهن کان بچڻ جي ڪوشش ڪئي. اسان جي آجيان ڪرڻ لاءِ ميجر ساجد اڳيان بيٺو هو، جيڪو اسان جي انتظار ۾ مينهن ۾ پسي رهيو هو، ميجر ساجد سان رسمي تعارف ٿيو، ميجر ساجد اسان کي اُتي وٺي ويو جتي قلعي بالاحصار جو مڪمل نقشو موجود هو. نقشي جي مدد سان اسان کي ميجر ساجد هن تاريخي قلعي بابت ڄاڻ ڏني. مختلف حصا گهمرايا. هي تاريخي قلعو 2000 هزار سال پراڻو آهي. محمود غزنوي، نادر شاهه، شهاب الدين غوري، ظهيرالدين بابر، همايون، راجا مان سنگهه، مختلف وقتن تي حملا ڪري فتح ڪيو. هي قلعو اڳ ۾ ڪچو هو. 1884ع ۾ انگريزن هن قلعي تي ڪم پڪو ڪرايو. قلعو 44 هزار چورس فُٽن جي ايراضيءَ تي ڦهليل آهي. هن قلعي جو نالو قلع بالاحصار تيمور شاهه رکيو، قلعي جي هڪ پاسي کان ليڊي ولنگڊن اسپتال نظر اچي ٿي، ٻئي پاسي کان مشهور تاريخي مسجد مهابت خان نظر اچي ٿي. مسجد مهابت تاريخي مسجد آهي، مغل دور ۾ تعمير ٿي. سکن جي دور ۾ سکن خلاف بغاوت ڪندڙ مسلمانن کي سخت سزا ڏئي، مسجد جي بلند مينارن هيٺ اڇلائي ماريو ويندو هو. جنهن ۾ سندن ڳاٽا ڀڄي پوندا هئا. ميجر ساجد سنهڙو نوجوان آهي. هو بريفنگ کان پوءِ اسان کي قلعي اندر ڦاسي گهاٽ واري حصي ڏانهن وٺي وڃي ٿو، ڦاسي گهاٽ جي مٿان ڳچيءَ ۾ ٻڌڻ وارو رسو ۽ پيرن واري پاسي کان تختو ۽ تختي جي هيٺان هڪ تمام ڊگهي اونهي کڏ آهي. اسان اديبن کي تختو هٽائي اها گهگهه اونداهي واري کڏ ڏيکاري وئي. جنهن کي هرڪو ڏسي خوفزده ٿي رهيو هو. ڦاسي گهاٽ مون پنهنجي زندگيءَ ۾ پهريون ڀيرو ڏٺو هو. وڏي اذيتناڪ جڳهه آهي، هي ڦاسي گهاٽ به عجيب ڦاسي گهاٽ آهي. هنن ڦاسي گهاٽن تي تاريخ ساز هستيون چڙهي پاڻ کي امر بنائي ڇڏينديون آهن. هن ڦاسي گهاٽ تي ڪيترائي بهادر پٺاڻ ڦاهيءَ چڙهيا هوندا. مونکي پٺاڻن جي ريٽي رت جي خوشبو محسوس ٿي پئي مون ڪنڌ مٿي ڪري آسمان ڏانهن نهاريو، اسان کي قلعي جي چوطرف گهمائي وري هڪڙي هال ۾ ويهاريو ويو، جتي ريفريشمينٽ جو بندوبست ٿيل هو، ڪيپٽن ناصر هڪ ڪمري مان نڪري هال ۾ آيو جنهن هر هڪ اديب سان هٿ ملائي، پنهنجو تعارف پئي ڪرايو. ڪيپٽن ناصر اسان کي قلعي ۾ اچڻ تي ڀليڪار چئي. هن ٻڌايو ته پاڪستان جي سڀني تاريخي قلعن ۾ هي قلعو نهايت خوبصورت ۽ ڏسڻ وٽان آهي، هن جي مرمت تي ساليانو وڏو خرچ ڪيو وڃي ٿو. هاڻي هي قلعو اسين صوبائي حڪومت جي حوالي ڪرڻ وارا آهيون. اسان کي ريفريشمينٽ ڪرائي وئي. ڪيپٽن راشد موڪلائي هليو ويو، ميجر ساجد اسان کي الوداع ڪيو.