الطاف شيخ ڪارنر

يورپ جا ڏينهن، يورپ جون راتيون

الطاف شيخ جو اسڪئنڊينيوين ملڪن بابت لکيل سفرنامو ”يورپ جا ڏينھن ۽ يورپ جون راتيون“  اوهان اڳيان پيش آهي. يوسف شاھين لکي ٿو: ”گذريل پنجاھ سالن دوران سنڌ مان چند ماڻھن ڪن خاص ملڪن بابت سفرنامہ لکيا آهن، پر الطاف شيخ شايد واحد شخص آهي جنهن نہ فقط دنيا جو وڏو حصو اکين سان ڏٺو آهي بلڪہ اتي جون حالتون، تيز مشاهدي سبب بيحد عالمانہ انداز ۾ قلمبند ڪيون آهن. هن جون بامقصد لکڻيون نہ فقط سنڌي ادب جو اهم ترين ورثو آهن، بلڪہ اڄوڪي تاريخ جو انتھائي ڪارائتو حصو پڻ آهن. “


  • 4.5/5.0
  • 11
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book يورپ جا ڏينهن، يورپ جون راتيون

پاڪستاني سامان جي فنشنگ سٺي ناهي

راٽرڊم جي هن آفيس ۾ پهچڻ کان اڳ رستي تي ترڪيءَ جو قونصل خانو پڻ اچي ٿو، جنهن جي ٻاهران صبح پهر روزانو ٽيهارو کن ترڪ مرد ۽ عورتون نظر اينديون آهن. ڪجهه ڳاڙهي رنگ جي ڪاري ٽونئر واري ترڪي ٽوپيءَ ۾ به هوندا آهن. ان ۾ ڪو شڪ ناهي ته ترڪ رنگ ۾ اڇا ۽ يورپين وانگر آهن. عورتن جو لباس به يورپي نموني جو آهي. بس مٿي جا وار سو ايشين وانگر ڪارا اٿن. ايترن ماڻهن کي ميڙ ڪري بيٺل ڏسي آخر هڪ ڏينهن هڪ کان اتي بيهڻ جو سبب پڇيم. ”اسان هتي ترڪي وڃڻ لاءِ ويزا وٺڻ ايندا آهيون. اسين اصل ترڪيءَ جا آهيون. هتي گهڻو اڳ آياسين ۽ هاڻ اسان وٽ هالينڊ جو پاسپورٽ آهي. پنهنجي مائٽن سان ملڻ لاءِ يا واپار وڙي لاءِ پنهنجي اصل وطن ترڪيءَ ڏي وقت بوقت ويندا رهون ٿا.“ هن ٻڌايو.
ان ترڪش قونصل خاني جي ڀر ۾ ”وطن“ نالي هڪ ترڪ همراهه جو دڪان پڻ آهي، جنهن ۾ گهڻو ڪري اهي شيون آهن، جيڪي ترڪ ماڻهن جون پسنديده آهن. ڪپڙي لٽي، چادر وهاڻي کان مرچ مصالي ۽ مختلف کاڌن جون شيون. هڪ ڏينهن شام جو آفيس کان سوير موٽيس سو هن دڪان ۾ هليو ويس. عليڪ سليڪ بعد دڪان ۾ رکيل سامان کي ڏسندو رهيس، جنهن ۾ گهڻو سامان ترڪي، مصر ۽ ايران جو ٺهيل هو. خاص ڪري رومال، گوڏين جو ڪپڙو، پلاسٽڪ جا ايراني ڊنر سيٽ، فريم ٿيل قرآني آيتون، پلاسٽڪ جي بوتلن ۾ بند ٿيل سڪل ميوو وغيره. دڪاندار ٻڌايو : ”آئون هر سال مختلف ملڪن ۾ ويندو آهيان ۽ جتي ڪا سستي يا سٺي شيءِ ڏسندو آهيان ته وٺي ايندو آهيان. پاڪستان جي ٽيڪسٽائيل ڪيئن آهي؟“ هن مون کان پڇيو.
پاڪستان ۾ ڪاٽن تمام گهڻي ٿئي ٿي ۽ يورپ جي ڀيٽ ۾ ڪپڙو تمام سستو ٿئي ٿو. هتي جيڪا گنجي ڏهين گلڊرن (ٻه سئو روپئي) ملي ٿي اها اتي ٻن گلڊرن اندر مليو وڃي.“ مون پنهنجي ملڪ جي تعريف ڪندي ٻڌايو.
”ها، اها ڳالهه آهي پر پاڪستاني ڪپڙي جي Finishing سٺي نه آهي.“ پوءِ پاسي واري ڪٻٽ ۾ رکيل هڪ پئڪ ٿيل بيڊ شيٽ ڪڍي مون کي ڏيکاريندي چيو،” ڏس هيءَ مون اتان سئمپل طور گهرائي آهي، پر فنشنگ سٺي ناهيس. اڳئين دفعي ٽوال گهرايم اهي به ائين هئا. ٿورو اگهه کڻي مٿي رکجي، پر فنشنگ سٺي هئڻ کپي، جيڪا گراهڪ کي Appeal ڪري.“
ڪنهن حد تائين تنهنجي اها ڳالهه صحيح آهي. ” مون سندس ڳالهه کي قبول ڪندي چيو. ڇو جو ان قسم جي ڳالهه مالمو (سئيڊن) جا ايراني واپاري به مون سان هڪ دفعو ڪري چڪا هئا ته هو پاڪستان کان چانور گهرائين ٿا، جيڪي بلاشڪ اوچي جنس جا آهن، پر جنهن ٿيلهيءَ ۾ پئڪ ڪري موڪلين ٿا اها تمام سادي ٿئي ٿي. ساڳي طرح پاڪستاني آچار پڻ سادين بوتلن ۽ دٻن ۾ پئڪ ٿي ولايت ۾ اچي ٿو، پر قيمت گهٽ هوندي به گراهڪ ان ۾ هٿ نٿو وجهي.