هر ايئرپورٽ تي پاڪستانيءَ لاءِ مسئلو
اسان کي اوسلو ڏي ويندڙ اڏام جو وقت معلوم هو پر اليڪٽرانڪ بورڊ ذري ذري ڏسڻو پيو ٿي ته ڪهڙي دروازي تان مسافر چڙهندا. ڪوپن هيگن جي ايئرپورٽ تي چاليهه کن دروازا ۽ مسافرن جي وهڻ لاءِ اوترائي انتظار گاهه آهن، جتان هو پنهنجي پنهنجي هوائي جهاز ۾ چڙهي پنهنجي پنهنجي منزل ڏي روانا ٿي سگهن ٿا.
”ذري ذري اليڪٽرانڪ بورڊ ڏي اسان کي ڏسڻ جي تڪليف ڏيڻ بدران، ايئرپورٽ وارا انائونس ڇو نه ٿا ڪن؟“ مبارڪ چيو.
”ڳالهه ته واهه جي ڪئي اٿئي. اٿي بيهي ڏسڻ بدران هتي ويٺي ويٺي معلوم ٿي وڃي ها.“ مون وراڻيو مانس پر پوءِ حساب لڳايم ته هر اڏام جي اچڻ ۽ وڃڻ جو فقط هڪ دفعو به اعلان ڪيو وڃي ته مسافرن لاءِ ايئرپورٽ تي ويهڻ عذاب ٿي وڃي. ڇو جو هر ڪلاڪ ۾ ٽيهه کن اڏامون اچن ۽ وڃن ٿيون. هڪ اعلان تي جي منٽ ڏيڍ به لڳي ته ان جو مطلب اهو ٿيو ته لائونڊ اسپيڪر تان هڪٻئي پويان رڳو اعلان ٿيندا رهن.
اسان جي Oslo(ناروي) لاءِ اڏام ساڍي ڏهين بجي هئي ۽ ڏهين کان ساڍي ڏهين تائين ڪوپن هيگن جي ايئرپورٽ تان مختلف هنڌن ڏي اڏامون (Departure)هن ريت هيون:
بخاراست (رومانيا)، اسٽاڪهوم (سئيڊن)، لنڊن (انگلينڊ)، مانچسٽر (انگلينڊ)، پئرس (فرانس)، هيلسنڪي (فنلينڊ)، هئمبرگ (جرمني)، فرئنڪفرٽ (جرمني)، گلاسگو (برطانيا)، لسبن (پورچوگال)، گوتابرگ (سئيڊن) ۽ اوسلو (ناروي)- جنهن ۾ اسان کي وڃڻو هو ۽ اهڙيون پندرهن کن اڏامون ان اڌ ڪلاڪ ۾ اچڻيون (Arrivals) هيون.
پوري ساڍي ڏهين بجي SAS جي جهاز ڪوپن هيگن کان Take off ڪيو ۽ ڪلاڪ بعد اوسلو هوائي اڏي جي Run Way تي لٿو.
”جيترو هوائي جهاز جو سفر ٿئي ٿو ان کان ٻيڻو وقت هوائي اڏن تي پهچڻ ۽ انتظار ۾ گذري ٿو.“ مبارڪ چيو.
”هائو. صبح جو ڇهين بجي گهران نڪتا آهيون ۽ ٻارهن ٿا ٿين پر اڃا اوسلو مس پهتا آهيون. ڇهه ڪلاڪ ته ٿي ويا. ان کان مالمو کان بس ۾ چڙهون ها ته اڌ خرچ ۾ هن کان به اڳ منزل تي پهچي وڃون ٿا.“ مون وراڻيومانس.
”هاڻ وري ٻي فلائيٽ لاءِ هتي ٻه ڪلاڪ انتظار ڪرڻو پيو آهي.“ مبارڪ چيو.
”تنهنجي ته ٻن ڪلاڪن بعد ٻي بجي Haguesund لاءِ اڏام آهي. منهنجو سوچ ته مون کي ته پنج ڪلاڪ هتي انتظار ڪرڻو آهي. جو جنهن شهر (اليسنڊ) مون کي وڃڻو آهي ان جي اڏام پنجين بجي آهي.“
ڪوپن هيگن کان اوسلو تائين هوائي جهاز ۾ ڪافيءَ جو ڪوپ ۽ سئنڊوچ ملي، جيڪا پنير ۽ گوشت جي سنهي تهه جي ٺهيل هئي. ايئرهوسٽس کان گوشت جي پڇا ڪئسين.
”پورڪ ناهي باقي ٿي سگهي ٿو بيف يا ڪو ٻيو گوشت هجي.“ هن وراڻيو.
اتي چيف اسٽيورڊ اچي لنگهيو تنهن ٻڌايو ته ان ۾ ٽرڪي (ڪڪڙ) جو گوشت آهي.
مبارڪ ان وقت باٿ روم ۾ ويل هو، موٽي اچڻ تي ڪافيءَ جو ڍڪ ڀري سئنڊوچ لاءِ پڇائين ته آيا کائبي يا نه.
”منجهس خنزير ناهي. ٽرڪي آهي. چئين ته وري پڪ ڪريون.“ مون چيومانس.
”هاڻ ته مون چڪ به هڻي ڇڏيو. بس ذري ذري ڇا پڇبو.“مبارڪ چيو.
”صحيح ٿو چوين. اسان جي ان بابت گهڻي پُڇ پُڇ تي هتي جا ماڻهو ڪاوڙجن ٿا. هونءَ پڇڻ جو اهو بهتر طريقو نه آهي. مالمو ۾ اسان جي پاڙي ۾ رهندڙ هڪ پاڪستاني همراهه وزير سومري مونکي ٻڌايو ته اهڙن موقعن تي هو هميشه هنن کي ٻڌائيندو آهي ته هو پورڪ کان الرجڪ آهي.“
اوسلو تائين ڪا خاص ڳالهه نه ٿي، بس لهڻ وقت جيڪا ايئرپورٽ تي اسان غير گورن ۽ خاص ڪري پاڪستان، بنگلاديش ۽ يمن جهڙن غريب ملڪن جي ماڻهن سان وٺ پڪڙ ٿيندي آهي اهو ئي ٿيو. ڀريل ٻيڙيءَ ۾ واڻئي جو کولو ڳرو. سئو سوا سئو مسافرن جي قطار مان اميگريشن وارن مون کي ۽ مبارڪ کي سڏ ڪيو جو ٻيا سڀ اڇي کل ۽ ڀورن وارن وارا هئا. ويتر جو خبر پين ته پاڪستاني آهيان ته منهنجي پاسپورٽ جو هڪ هڪ صفحو ڪري ڏسڻ لڳا ته متان غيرقانوني طرح سندن ملڪ ۾ گهڙي رهيو هجان ۽ هڪ دفعو گهمڻ بهاني گهڙي پوءِ چوان ته احمدي (قادياني) آهيان يا پيپلز پارٽيءَ جو ماڻهو آهيان واپس وطن نه ويندس جو مون کي اسان جي حڪومت ماري ڇڏيندي.
ان قسم جا ڪيترائي مثال ملندا. اصل ۾ احمدي يا پيپلز پارٽي جي غريب ورڪرن ضيا توڙي نواز شريف جي ڏينهن ۾ پنهنجي وطن ۾ ئي ڏکي زندگي پئي گذاري. ڪيترائي موقعي پرست پاڻ کي احمدي يا ٻئي ڪنهن مظلوم طبقي جو چورائي، ڪوڙا سچا ظلم جا داستان ٻڌائي ڌارين ملڪن جي Citizenship وٺي ويا ٿي. سندن انهن ڳالهين مان حڪومت ۽ ملڪ جي بدنامي ٿئي ته ڀلي ٿئي، پر کين ولائت ۾ رهڻ جو موقعو ملڻ کپي.
هڪ سيالڪوٽ جو همراهه آمريڪا ۾ مليو. سڄو ڏينهن پيپلزپارٽي کي گاريون ڏيندو هو. پوءِ خبر پيئي ته هو پاڻ، زال ۽ ٻارن سميت اهو چئي آمريڪا ۾ رهيل آهي ته هو پيپلز پارٽي جو ماڻهو آهي ۽ ضيا جي حڪومت کان هن کي موت جو ڊپ آهي.
سو اهڙي قسم جا موقعي پرست ماڻهو گهڻائي ملندا، جيڪي جنهن جو نالو استعمال ڪري فائدو وٺن ٿا ان کي سڌ سماءَ به نه هوندي ته سندس نالي کي ڪيڏو غلط استعمال ڪيو پيو وڃي. هو پنهنجي معمولي فائدي لاءِ ملڪ ۽ قوم کي ذليل ڪندي ويرم نٿا ڪن. ايتري قدر جو پنهنجو دين ڌرم به بدلايو ڇڏين. ظاهر آهي ته ان ملڪ جا ماڻهو جتي ڪٿي شڪي نگاهن سان ڏٺا وڃن ٿا، پوءِ انهن ۾ کڻي ڪجهه ايماندار ۽ قانون جي عزت ڪرڻ وارا به هجن.