الطاف شيخ ڪارنر

يورپ جا ڏينهن، يورپ جون راتيون

الطاف شيخ جو اسڪئنڊينيوين ملڪن بابت لکيل سفرنامو ”يورپ جا ڏينھن ۽ يورپ جون راتيون“  اوهان اڳيان پيش آهي. يوسف شاھين لکي ٿو: ”گذريل پنجاھ سالن دوران سنڌ مان چند ماڻھن ڪن خاص ملڪن بابت سفرنامہ لکيا آهن، پر الطاف شيخ شايد واحد شخص آهي جنهن نہ فقط دنيا جو وڏو حصو اکين سان ڏٺو آهي بلڪہ اتي جون حالتون، تيز مشاهدي سبب بيحد عالمانہ انداز ۾ قلمبند ڪيون آهن. هن جون بامقصد لکڻيون نہ فقط سنڌي ادب جو اهم ترين ورثو آهن، بلڪہ اڄوڪي تاريخ جو انتھائي ڪارائتو حصو پڻ آهن. “


  • 4.5/5.0
  • 11
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book يورپ جا ڏينهن، يورپ جون راتيون

فنلئنڊ ۽ هيلسنڪي بابت

مٿي ذڪر ڪيل روس جا اتر اولهه وارا علائقا مرمانسڪ (Murmansk) ۽ ڪريليا (Karelia) فنلئنڊ سان ملن ٿا، يعني بارڊر جي ساڄي پاسي اهي علائقا آهن ته کاٻي پاسي فنلئنڊ. فنلئنڊ کي جڏهن روس فتح ڪيو ۽ هڪ صدي کن ان جي قبضي ۾ هو ته فنلئنڊ جا رهاڪو فنش توڙِي روسي هڪٻئي جي علائقن ۾ نه فقط ايندا ويندا هئا، پر ڪيترن ئي هميشه لاءِ رهائش پڻ اختيار ڪئي. ان زماني ۾ فنلئنڊ توڙي روس جي ايڪانامي ساڳي هئي ۽ فنلئنڊ وارن کي خواب خيال ۾ به نه هو ته سندس جان روس مان ڇٽندي، پر پوءِ 1917ع واري روسي انقلاب ۾ فنلئنڊ پنهنجي خودمختياريءَ جو اعلان ڪري روس کان ڌار ٿي ويو ۽ هاڻ فنلئنڊ دنيا جو بيحد سکيو ستابو ملڪ آهي. بارڊر جي هن پار روس جي حالت بيحد مسڪينن واري آهي. فنلئنڊ جي فنش ماڻهن جا اهي سئوٽ ماسات ۽ مائٽ مٽ جيڪي روس ۾ رهيل آهن اهي فنلئنڊ واپس اچڻ لاءِ واجهائين ٿا. سندن حالت مڪاني روسي ماڻهن کان به غريب ۽ رحم جوڳي آهي ۽ انهن روسي فنش ماڻهن اسٽالن جي دور ۾ سخت ظلم سٺا جن جو ذڪر روسي ليکڪ سولزينتسن پڻ پنهنجي مشهور ڪتاب (The Gulag Archipelago) ۾ ڪيو آهي.
هونءَ جنهن روسي فِن (Finn) کي وجهه لڳو ٿي اهو لڪي ڇپي، يا شاديءَ جي آڌار تي پنهنجي اباڻي وطن فنلئنڊ هليو آيو ٿي، پر هاڻ انهن لڏي ايندڙن جو تعداد ايترو وڌي ويو آهي جو هن سال کان فنلئنڊ جي حڪومت سندن اچڻ کي روڪڻ لاءِ سخت اپاءَ ورتا آهن.
هيلسنڪي جي مشهور Esplaneden روڊ تي روسين جي ٺهرايل چرچ (عيسائين جي عبادت گهر) ڀرسان پريزيڊنٽ هائوس آهي، جيڪو 1818ع ۾ ٺهيو آهي. 1919ع تائين اهو محلات روسي شهنشاهن (زارن) جي رهائش لاءِ ڪتب ٿيندو رهيو. فنلئنڊ کي خودمختياري ملڻ بعد اهو ملڪ جي صدر جي سرڪاري رهائشگاهه ٿيو. اڄڪلهه هتي جو چونڊيل صدر ”مائونوڪوئي وسطو“ هن ۾ رهي ٿو. آفيس ايندي ويندي اسان جو هن محلات اڳيان روزانو لنگهه ٿئي ٿو- نه فوج، نه پوليس جون گاڏيون، نه ڍير ڪارين، جيپن جو نه ڊرائيور ۽ خذمتگار- رڳو ٻه نوجوان سنتري ڇرو لڳل ”بندوقڙيون“ کڻي محلات جي در اڳيان بيٺل نظر اچن ٿا. ان مان اهو چڱي ريت اندازو لڳائي سگهجي ٿو ته ملڪ ۾ ڪيتري حد تائين امن امان آهي ۽ ملڪ جا ڪامورا ڪڙا ته ٺهيو پر وزير ۽ صدر به ڏيکاءُ يا ٽيڙي نٿا ڪن.
اڄڪلهه جي هن دور ۾ جڏهن اسان جهڙن ملڪن ۾ عام ماڻهن جي باڊي گارڊن جي هٿن ۾ به ڪلاشنڪوف بندوقون آهن، اتي هي جهوني زماني جون سادڙيون بندوقون، جن سان اسان کي ننڍي هوندي ڳوٺ جي مخدوم غلام حيدر هاءِ اسڪول ۾ ڊرل ٽيچر اسحاق پريڊ سيکاريندو هو، انهن کي ”بندوقڙيون“ ئي سڏي سگهجي ٿو.
پريزيڊنٽ هائوس ڀرسان ئي ملڪ جي سپريم ڪورٽ آهي ۽ ان ڀر ۾ سئيڊش سفارتخانو ۽ سٽي هال.