الطاف شيخ ڪارنر

يورپ جا ڏينهن، يورپ جون راتيون

الطاف شيخ جو اسڪئنڊينيوين ملڪن بابت لکيل سفرنامو ”يورپ جا ڏينھن ۽ يورپ جون راتيون“  اوهان اڳيان پيش آهي. يوسف شاھين لکي ٿو: ”گذريل پنجاھ سالن دوران سنڌ مان چند ماڻھن ڪن خاص ملڪن بابت سفرنامہ لکيا آهن، پر الطاف شيخ شايد واحد شخص آهي جنهن نہ فقط دنيا جو وڏو حصو اکين سان ڏٺو آهي بلڪہ اتي جون حالتون، تيز مشاهدي سبب بيحد عالمانہ انداز ۾ قلمبند ڪيون آهن. هن جون بامقصد لکڻيون نہ فقط سنڌي ادب جو اهم ترين ورثو آهن، بلڪہ اڄوڪي تاريخ جو انتھائي ڪارائتو حصو پڻ آهن. “


  • 4.5/5.0
  • 11
  • 1
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • الطاف شيخ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book يورپ جا ڏينهن، يورپ جون راتيون

ڊچ ويسٽ انڊيا ڪمپني

هيءَ ڪمپني اولهه انڊيا سان واپار ڪرڻ لاءِ نه پر ڏکڻ آمريڪا ۽ ڪئريبين سمنڊ جي ٻيٽن (جنهن کي ويسٽ انڊيز سڏجي ٿو) سان واپار ڪرڻ لاءِ 1621ع ۾ نيدرلينڊ ۾ کلي. هو آفريڪا جي الهندي ڪناري وارن بندگارهن ۽ اتر ۽ ڏکڻ آمريڪا جي بندرگاهن سان واپار ڪندا رهيا. نالي ۾ ته هنن هر قسم جو واپار ڪرڻ چاهيو ٿي پر اهم شيءِ غلامن جو واپار هو. آفريڪا کنڊ جي سگهارن شيدي جوانن کي ڌڪ هڻي بيهوش ڪري يا زنجيرن ۾ ٻڌي ان وقت جي خوفناڪ جهازن ۾ ڍوئي آمريڪا کڻي ويندا هئا. رستي تي ڪيترائي بک، گرمي، بيماري، سيءَ يا اُس اڃ وگهي مري ويندا هئا. ڪيترن کي ته ڪهي کين ۽ جهاز هلائيندڙن کي کارائيندا هئا. باقي زنده بچيلن کي آمريڪا تي قبضو ڪندڙ پورچوگيز، اسپيني ۽ ٻين يورپي زميندارن ۽ سيٺين وٽ نيلام ڪندا هئا. اهي هنن کان جهنگل ڪٽائڻ ۽ پوک ڪرڻ جهڙا ڪم وٺندا هئا. بقول اسان جي يونيورسٽي جي هڪ آفريڪن شاگرد جي”آمريڪا کي آفريڪا جي شيدين ٺاهيو پر هو پاڻ اڄ به انگ اگهاڙا. پيٽ بکيا ۽ بي گهر آهن. اڄ به هو زنده رهڻ لاءِ اوترو ئي آتا آهن، جيترو اڄ کان ٽي سئو سال کن اڳ ائٽلانٽڪ سمنڊ لتاڙڻ وقت! ڊچن آمريڪا جي ڪيترن ئي ملڪن تي قبضو ڪيو، جهڙوڪ سلوادور (جيڪو ان وقت Bahia جي نالي سان سڏبو هو)، برازيل ويندي نيويارڪ شهر جنهن کي انهن ڏينهن ۾ نيو ايمسٽرڊام سڏيندا هئا، پر سڀ ملڪ ڊچن جي هٿ ۾ فقط ڪجهه وقت لاءِ رهيا. جيئن ايشيا جو سريلنڪا، انڊيا، ملايا وغيره. ان بعد پورچوگيزن، اسپينين يا انگريزن ديرو ڄمايو ٿي. فقط سري نام(ڊچ گيانا) ڊچن وٽ 1667ع کان وٺي ڪافي عرصو رهيو، جنهن جا هتي هالينڊ ۾ تمام گهڻا ماڻهو رهن ٿا ۽ اهي اصل ننڍي کنڊ جا گجراتي، بهاري، مرهٽا ۽ پنجابي آهن. پورچوگيز، اسپيني ۽ ٻيا يورپي آمريڪا جي ڪيترن ئي ملڪن سان واپار وڙو ڪندا رهيا پر انهن ڊچن کي اوڏانهن اچڻ نٿي ڏنو. ڊچ ان بعد سئو سوا سال کن فقط سري نام ۽ هڪ ٻن ويسٽ انڊيز جي ٻيٽن سان واپار ڪندا رهيا.