شخصيتون ۽ خاڪا

سيد زوار نقوي (فن ۽ شخصيت)

ڪتاب  ۾ سائين زوار نقويءَ جي شخصي، ادبي، علمي، صحافتي ۽ سماجي پھلوئن جو مڪمل نچوڙ شامل آھي.ڪتاب ۾ سيد زوار نقوي جي فن ۽ شخصيت بابت مختلف اديبن ۽ شعوروندن جون لکڻيون، سيد زوار نقوي جا لکيل ڪجهه مضمو، بيان ۽ ڪالم، خاڪا، تاثر، تعزيت ناما. انٽرويوز، روح ڪھاڻي، شاعري، جيون خاڪو، سيلف انٽرويو ۽ سيد زوار نقويءَ باب لکيل ڪجهہ ايڊيٽوريل شامل آھن.

Title Cover of book سيد زوار نقوي (فن ۽ شخصيت)

لفظن جيان احترام جوڳي خير النساءِ جعفري

“تخليق جو موت” جي سرجڻھار خيرالنساءِ جعفري سان منھنجا ٽي رشتا هيا. پھريون، هوءَ سنڌ يونيورسٽي جي نفسيات واري شعبي ۾ پڙهائيندي هُئي ۽ مان پڙهندو هيس. اها ٻي ڳالھہ آهي تہ ان اداري ۾ علم جي ورسٽي جو ڏيئو روشن ڪندڙ جي مرتئي تي ان اداري هڪ ڏينھن جي بہ موڪل تہ نہ ڪئي پر تعزيتي گڏجاڻي بہ نہ گهرائي. چيئر قائم ڪرڻ ۽ ڪارنر بنائڻ تہ پري جي ڳالھہ آهي!
ٻيو، هوءَ “حويلي کان هاسٽل تائين” ۽ ٻين شاهڪار ڪھاڻين جي ليکڪا هُئي ۽ مان بہ لکندو آهيان ۽ ٽيون، هوءَ غم حسين ابن علي عليہ السلام ۾ ڪارا ڪپڙا پائي مجلسن ۾ روئندڙ مومنياڻي هُئي ۽ آئون پڻ! (يا ﷲ سائين! اسان کي غم حسين عہ کان سواءِ ٻيو غم نہ ڏي).
“هڪڙي ڀيري مان هن جي آفيس ۾ ويس. هن هڪ نظر مون تي وڌي ۽ پوءِ چيائين، “دروازو بند ڪر” مون دروازو بند ڪيو. پوءِ هن مون کي چيو، “ڪرسي اورتي ريڙهي اچ.” مان ڪرسي ريڙهي سندس ويجهو وڃي ويٺس. هن پنھنجو ٺونٺون ميز تي رکيون ۽ پنھنجي منھن کي پنھنجي هٿن جي ٻڪن ۾ رکي نھايت ئي رازداري مان چيو، “مولائي سگريٽ تہ ڇڪاءِ.”
ماڻھو چون ٿا تہ خواجن جي ڪٽنب سان تعلق رکندڙ خيرالنساءِ جعفري وڏي ڪھاڻيڪار هُئي، مون کيس پڙهيو آهي. مان بہ چوان ٿو تہ هوندي ۽ يقينن آهي، پر منھنجي خيال مطابق وڏو ليکڪ ٿيڻ وڏي ڳالھہ ناهي پر وڏو ماڻھو ٿيڻ وڏي ڳالھہ آهي ۽ هوءَ وڏو ماڻھو هُئي.
سچ بہ تہ هوءَ ڏاڍي Grace واري بولڊ خاتون هوندي هُئي، ڇاڪاڻ جو اسان جو سماج جيڪو عام طور تي مردن جو سماج تصور ڪيو ويندو آهي، ان ۾ هڪ عورت جو پنھنجي پير تي کڙو ٿيڻ ڪنھن تلوار جي ڌار تي هلڻ کان گهٽ نہ آهي، اتي هڪ عورت جي ڪنھن مرد سان خلوص سان ئي سھي فقط ڪنڌ کڻي ڏسڻ بہ معيوب سمجهيو ويندو آهي. اتي هن ڪائنات کي لفظن جا گل آڇيندي پنھنجي بولڊنيس سان عورت جو مقام پيدا ڪيو، جنھن جي آڏو احترام جو ڪوٽ کڙو ٿيل هوندو هيو، پر پوءِ بہ هن جو پوپٽ جھڙو من ھميشہ گهايل رهندو هيو. هوءَ جيڪا پنھنجي هنج ۾ صائما کي کڻي هلندي هُئي ان جي هر وک عورت جي دکن، دردن ۽ پيڙائن جي هڪ جيئري جاڳندي ڪھاڻي هُئي، پر ان جي باوجود بہ هوءَ هن سماج کي جملن جا موتي ۽ خلوص جا رشتا ڀيٽا ۾ ڏيندي هُئي پر افسوس جو موٽ ۾ “هو هڪ شخص” صائما جي مٿي تي شفقت ڀريو هٿ رکي، هن کي محبت ڏئي نہ سگهيو.!
“بھت ملا نہ ملا زندگي سي غم ڪيا هُئي،
متاع درد بهم هُئي، تو يش و ڪم ڪيا هُئي.”
(فيض احمد فيض)
مان پنھنجي دل جي سڀني سچائين سان چوان ٿو تہ هوءَ هڪ اها ليکڪا هُئي، جنھن کي مان پنھنجي سيني تي هٿ هڻي وڏي واڪ “ادي” چئي سگهان ٿو. سچ بہ تہ هوءَ لفظن جيان احترام جوڳي هُئي ۽ هڪڙي غريب ليکڪ جي پاران هن کي عقيدت ڀرين لفظن کان وڌيڪ ٻي ڪھڙي ڀيٽا ڏئي سگهجي ٿي.
“جو فنا هُئي غم عشق مين، انھين زندگي ڪا غم نہ هوا،
جو نہ اپني آگ مين جل سڪي، وه پرائي آگ ۾ جل گئي.”

(24 مارچ 1998ع روزاني خادم وطن حيدرآباد)