وڍيل آڱر
منهنجي ساڄي هٿ جي پهرين آڱر تي پٽي ٻڌل آهي ۽ مان توکي هيءُ خط لکي رهيو آهيان. منهنجا ڏنگا ڦڏا اکر ڏسي سمجهي ويئي هوندينءُ، ته منهنجي آڱر ۾ سور آهي. مون کي زندگي ۾ پهريون دفعو ساڄي هٿ ۽ خاص ڪري ساڄي هٿ جي پهرين آڱر جي اهميت محسوس ٿي آهي. مان ويجهڙائيءَ ۾ جنهن تجربي مان لنگهيو آهيان ۽ لنگهي رهيو آهيان، سو تجربو انوکو آهي ۽ تجسس کي پيدا ڪندڙ آهي.
ٽيون ڏينهن فدا حسين ڦودني سان ڪاٺ چيرڻ واري ڪارخاني ۾ ملڻ ويو هوس. فدا حسين اُن ڪارخاني ۾ نوڪري ڪندو آهي. مان جنهن وقت فدا حسين ڦودني وٽ پهتس، اُن وقت هو بجليءَ تي هلندڙ آريءَ سان ڪاٺ چيري رهيو هو. توکي ته خبر آهي امان، ته فدا حسين ڦودنو ڳالهين جو ڳهير آهي. ساڻس ڳالهين ۾ اهڙو لڳي ويس، جو خبر تڏهن پيم. جڏهن ساڄو هٿ وڃي بجليءَ سان هلندڙ آريءَ ۾ پيو. سڄو هٿ رت هاڻو ٿو ويو. فدا حسين مشين بند ڪري ڇڏي. فرسٽ ايڊ باڪس مان دوائون ڪڍي، هٿ تان رت اُگهي زخم ڏٺائين. ساڄي هٿ جي پهرين آڱر ۾ آريءَ جا ڏند کپي، گوشت پٽي ٻاهر نڪري ويا هئا. فدا حسين جون وايون بتال ٿي ويون. جيتوڻيڪ هٿ منهنجو وڍيو هو، پر دلداري فدا حسين کي مون پئي ڏني.
فرسٽ ايڊ ڪم نه ڏنو. آڱر مان رت ٺينڍيون ڪري وهندو رهيو. فدا حسين کي ساڻ ڪري سول اسپتال پهتس. اُتي ٽن ڪلاڪن تائين رت وهندو رهيو. ٽن ڪلاڪن کان پوءِ ڊاڪٽر جي جهلڪ ڏسڻ نصيب ٿي. لاپرواهيءَ سان هٿ ڏسندي پڇيائين، ”ڇا ٿيو اٿئي؟“
ٻڌايو مانس ته ڪارخاني ۾ هڪڙي دوست سان ملڻ ويو هوس؛ اُتي آريءَ سان آڱر وڍجي پيئي آهي.
ڊاڪٽر فرمايو، ”تنهنجو ڪيس اول فيڪٽري ايڪٽ هيٺ رجسٽر ٿيندو. ان کان پوءِ پوليس ۾ رپورٽ لکرائي، ايڪسيڊنٽ جو سرٽيفڪيٽ وٺي اچ. ملم پٽي فارملٽيز پوريون ٿيڻ کان پوءِ ٿيندي.“
”جيستائين فارملٽيز پوريون ٿينديون، تيستائين منهنجو رت وهندي وهندي پورو ٿي ويندو.“ مون فدا حسين کي چيو، ”يار، هل ته ڪنهن پرائيويٽ ڊاڪٽر کان ٿا پٽي ڪرايون.“
بهرحال، خانگي ڊاڪٽر کان پٽي ڪرائي گهر آيس. گهر اچڻ کان پوءِ جڏهن ڪهاڻي فيئر ڪرڻ لاءِ پين هٿ ۾ کنيم، تڏهن محسوس ڪيم ته منهنجو ساڄو هٿ لکڻ لائق نه هو. قلم هٿ مان ڇڏائجي ويو. اُها ڪهاڻي مون کي هر حال ۾ فيئر ڪري رسالي جي ايڊيٽر تائين پهچائڻي هئي ۽ کانئس معاوضو وٺي چيني کي ڪجهه ڪتاب وٺي ڏيڻا هئم. مان بيوس ٿي پنهنجي ساڄي هٿ جي آڱر ڏانهن ۽ ڪڏهن ڪاغذ ۽ قلم ڏانهن ڏسندو رهيس. پوءِ اوچتو خيال آيم، ته مون کي اخبار لاءِ هڪ ڪالم به لکڻو هو. بيوسي جڏهن شدت سان محسوس ٿيڻ لڳي، تڏهن مون کي تنهنجي خط جو جواب لکڻ جو وهم ورائي ويو. تڏهن مون زندگيءَ ۾ پهريون دفعو ساڄي هٿ جي پهرين آڱر کي تحرير جي آزاديءَ جي علامت محسوس ڪيو. اسان ليکڪن لاءِ ساڄي هٿ جي پهرين آڱر اهم آهي. ان آڱر جي صحتمندي تحرير جي آزاديءَ جي ضامن آهي، پر چينو مون سان منهنجي راءِ ۾ متفق ناهي. چيني عرف بيني جو چوڻ آهي ته ساڄي هٿ جي پهرين آڱر کان ساڄي هٿ جو آڱوٺو وڌيڪ اهم آهي. گهڻي بحث مباحثي کان پوءِ چينو مون سان منهنجي راءِ ۾ متفق ناهي. چيني عرف بيني جو چوڻ آهي ته ساڄي هٿ جي پهرين آڱر کان ساڄي هٿ جو آڱوٺو وڌيڪ اهم آهي. گهڻي بحث مباحثي کان پوءِ چينو ۽ مان متفق ٿيا آهيون، ته تحرير جي آزاديءَ لاءِ پهرين آڱر سان گڏ آڱوٺو به اهم آهي ۽ علامت طور پيش ڪري سگهجي ٿو. جڏهن به ليکڪن کي ڪهاڙين ۽ بندوقن سان ڊيڄارڻ جي ڪوشش ڪئي ويندي، تڏهن آڱوٺو تحرير جي آزاديءَ جي علامت خاطر پيش ڪيو ويندو.
تون ڪو فڪر نه ڪر. مان في الحال جيئرو آهيان. چڱو امڙ اڄ موڪلايون ٿا.
تنهنجو اڻٿائينڪو پٽ.