هاٿي ۽ مان
مون زندگيءَ ۾ پهريون دفعو ڪنهن جانور کي مرڪندي ڏٺو هو. هونءَ نه ته سياڻن ۽ ڏاهن کان ٻڌو هوم ته انسان ۽ جانور ۾ سڀ کان وڏو فرق اهو آهي، جو ماڻهو، کل سگهندو آهي ۽ جانور کلي نه سگهندا آهن. پر، مون هاٿيءَ کي مرڪندي ڏٺو.
مون هاٿيءَ کي چيو، ”انسان ۽ جانور ۾ سڀ کان وڏو فرق اهو آهي جو انسان مرڪي سگهندو آهي ۽ جانور مرڪي نه سگهندو آهي. تون ڪهڙي قسم جو جانور آهين جو مرڪي رهيو آهين!“
هاٿيءَ چيو، ”اڙي بيوقوف توکي ڪيئن خبر پيئي ته مان مرڪي رهيو آهيان.“
چيم، ”مون کي لڳي ٿو ته تون مرڪي رهيو آهين.“
هاٿيءَ چيو، ”مان جڏهن به ڏيکارڻ وارا ڏند وات مان ٻاهر ڪڍي بيهندو آهيان، تڏهن ڏسڻ وارو دوکو کائي ويندو آهي، ۽ ڀانئيندو آهي ته ڄڻ مرڪي رهيو آهيان.“
حيران ٿيندي هاٿيءَ کان پڇيم، ”ته ڇا هن وقت تون سچ پچ نه پيو مرڪين!“
”بلڪل نه.“ هاٿيءَ چيو، ”مان جانور آهيان ۽ جانور نه مرڪندا آهن.“
”عجيب ڳالهه آهي!“ چيم، ”مون کي لڳي ٿو ته تون مرڪي رهيو آهين.“
”تون غلط فهميءَ جو شڪار آهين. مان تنهنجي غلط فهمي دور ڪندس.“ هاٿيءَ چيو، ”مان ڏيکارڻ وارا ڏند اندر ڪيان ٿو.“
هاٿيءَ ڏيکارڻ وارا ڏند اندر ڪيا. سندس ٽڙيل واڇون، جن تي مون کي مرڪ جو شڪ ٿيو هو، سي لٽڪي پيون. هاٿيءَ جو ٽڪنڊو وات ڪنهن بيوقوف جي چپ وانگر لٽڪي پيو.
هاٿيءَ پڇيو، ”ڪيئن ٿو ڀانئين هينئر؟“
چيم، ”يار ڪمال آهي!“
هاٿيءَ چيو، ”مان ٻيهر ڏيکارڻ وارا ڏند ٻاهر ٿو ڪڍان.“
هاٿيءَ ڏيکارڻ وارا ڏند ٻاهر ڪڍيا. سندس لٽڪيل واڇون ٽڙي پيون. هاٿيءَ جي منهن تي مرڪ ڦهلجي ويئي، جيتوڻيڪ هاٿي مرڪ کان محروم هو. هاٿيءَ پڇيو، ”هينئر ڪيئن پيو لڳان؟“
چيم، ”لڳي پيو، ڄڻ مرڪي رهيو آهين.“
هاٿيءَ چيو، ”جڏهن ڏيکارڻ وارا ڏند وات مان ٻاهر هوندا آهن، تڏهن منهن تي مرڪ جو گمان ٿيندو آهي.“
مون هاٿيءَ کان پڇيو، ”ڏيکارڻ ۽ کائڻ وارن ڏندن ۾ ڪهڙو فرق آهي؟“
جواب ڏنائين، ”جيڪو قول ۽ فعل ۾ فرق ٿيندو آهي.“
چيم، ”تون داناءُ هاٿي پيو لڳين. تنهنجي ڳالهه مون کي سمجهه ۾ نه آئي آهي.“
هاٿي ٽهڪ ڏيئي کلي پيو، چيائين، ”تون پنهنجين تحريرن ۾ بي باڪ، بهادر ۽ دلير محسوس ٿيندو آهين. پر اصل ۾ تون مصلحت پسند، ڊڄڻو ۽ گيدي آهين.“
مون کي هاٿيءَ جي ڳالهه دل سان لڳي.