فيصلي جو طلسم
ڪالهه رات کان دل اداس آهي. اندر ۾ گهٽ ۽ ٻوسٽ آهي. روح غمن جي ٻوجهه هيٺان دفن آهي.
مون کي ياد آهي، مون ڪنهن ڪهاڻيءَ يا ڊرامي ۾ هڪ هنڌ لکيو هو، ته غم ڪڏهن ڪڏهن وڻ ويڙهيءَ وانگر انسان جي اندر ۾ پنهنجو پاڻ پيدا ٿي پوندو آهي ۽ پوءِ سندس سموري وجود کي ويڙهجي ويندو آهي. منهنجو جملو پڙهي، تو پنهنجي خط ۾ مون کان پڇيو هو، ته مان غم پسند ٿي پيو آهيان ڇا؟ ان دفعي مان تنهنجي سوال کي لنوائي ويو هوس. تون منهنجي عظيم ماءُ آهين. تو منهنجي خاموشيءَ مان اندازو لڳائي ورتو هو ته مان توکان ڪجهه لڪائڻ چاهيان ٿو. شايد اهو ئي سبب آهي، جو اڄ تائين تو ٻيهر پنهنجو سوال نه ورجايو آهي.
منهنجا ڪي فيصلا کيرٿر جبل وانگر اٽل هوندا آهن، ۽ ڪي فيصلا جٽاءُ نه ڪندڙ ۽ ڪچا هوندا آهن ۽ مٽيءَ جي مانڊاڻ وانگر ڀري پوندا آهن. فيصلو ڪيو هوم ته پنهنجين شخصي ۽ ذاتي پريشانين جو ذڪر تو سان ڪڏهن نه ڪندس. پنهنجن وهمن، پنهنجن سنسن جو ذڪر توسان نه ڪندس. انهن ڀرمن جو ذڪر نه ڪندس، جيڪي ڀڄي پوندا آهن. انهن خوابن جو توسان ذڪر نه ڪندس، جيڪي ٽٽي پوندا آهن، پر سندن تعبير جي ڪڙي منهنجي ذهن مان ٽٽي نه سگهندي آهي.
اڄ منهنجي هڪ فيصلي جو طلسم ٽٽو آهي. اڄ دل ضد ڪري بيٺي آهي، ته توسان اندر جو حال اوريان. ان خواب جو ذڪر ڪريان جنهن ڪالهه رات کان مون کي پريشان ڪري ڇڏيو آهي.
منهنجي جيجل، منهنجي مٺڙي،
منهنجي ابتدا، منهنجي انتها، ڪالهه رات مون توکي روئيندي ڏٺو هو. تنهنجي روئڻ ۾ ايڏي عظمت هئي جو مان تنهنجا لڙڪ اگهڻ جي همت ڪري نه سگهيس. مان تو ڏانهن ڏسندو رهيس. تون عرش جي بلندين وانگر روئيندي رهينءَ. تون سنڌ جي تاريخ وانگر لڙڪ لاڙيندي رهينءَ. مان تنهنجي سامهون هوندي، تنهنجي ويجهو هوندي به تنهنجا لڙڪ اگهي نه سگهيس. تو کي ڇهي نه سگهيس.
ان وقت منهنجي ذهن ۾ شعوري طرح اها تمنا جاڳي اٿي، ته تون پنهنجو سمورو غم، سمورو ڏک مون کي ڏيئي ڇڏ. مان توکي روئيندي ڏسي نه سگهندس. مان آسمان ۾ باهه ۽ ڌرتيءَ تي دوزخ ڏسي سگهندس، پر تنهنجين عميق اکين ۾ غم جو سانوڻ ڏسي نه سگهندس.
اوچتو خواب ٽٽي پيو، مان اڌ رات جو جاڳي پيس، پاسي واري کٽ تي چينو سمهيو پيو هو، معصوم، ننڍڙو، مون کيس ڀاڪر ۾ ڀري پيار ڪيو.
منهنجو روح تنهنجي روح جو هڪ حصو آهي. مان تنهنجو غم، تنهنجو ڏک، ۽ انهن جو سبب ڄاڻان ٿو. مون پپل جي پنن تي لکيل تاريخ جا صفحا گهوٽي پي ڇڏيا آهن. تو سان ٿيل ڪيس مون کان لڪل ناهن. توسان ٿيل دغا ۽ فريب مون کان مخفي ناهن. ان رات خواب ٽٽڻ کان پوءِ مون پنهنجي ڊائريءَ ۾ لکيو:
”مون کي پنهنجي جيجل ماءُ جي دشمنن جي ڳولا آهي. مون کي امڙ ماءُ جي ويرين جي تلاش آهي. مان پنهنجي پيءُ جي بدلو نه وٺندس، ڇو جو مان هئمليٽ ناهيان، ۽ مون کي ڪنهن شيڪسپيئر نه خلقيو آهي. مان پنهنجي ماءُ جو بدلو وٺندس. مون ڪوي ڪاليداس کي وچن ڏنو آهي. مان شڪنتلا جو بدلو وٺندس. مون نصيب جي ليڪ ڇڪي ڇڏي آهي. مون کي، منهنجي انتقام کي پنهنجي جيجل جي ويرين ۽ دشمنن جي ڳولا آهي.“
ڊائريءَ جو ورق لکڻ کان پوءِ، باقي بچيل رات چندر جو هڪ رڪارڊ ٻڌندي ڪاٽي ڇڏيم ته، ”دک درد سهندي سهندي دل ٿي چري چري آ.“
مون کان اڳ چينو صبح جو ننڊ مان سجاڳ ٿيو هو. منهنجي ڊائريءَ پڙهي هئائين. ساڳئي صفحي تي لکيو هئائين، ”ادا، اسين گوتم جا گياني آهيون، ڀڪشو آهيون. اسان جي مسلڪ ۾ معاف ڪري ڇڏڻ کان وڏو ٻيو ڪو انتقام ڪونهي.“
مون کي چينو پنهنجي سوچ سان اڪثر حيران ڪري ڇڏيندو آهي.
چڱو امڙ، موڪلايون ٿا.
تنهنجو ويراڳي پٽ.