ميڊم جي ٻلي
هڪڙي ڏينهن پڇيو مانس، ”ميڊم، خيريت ته آهي نه؟“
جواب ڏنائين، ”ها، مڙيئي خيريت آهي.“
چيم، ”پريشان پيئي ڏسجين.“
مرڻينگ آواز ۾ چيائين، ”بس، ائين ئي.“
سوچيم، شايد موسم جو اثر آهي. ڪجهه ماڻهو حالتن پٽاندر ٽڙندا آهن ۽ حالتن پٽاندر ڪومائجي ويندا آهن. خزائون ڪجهه ماڻهن کي ٽارين کان پٽي ڌار ڪري ڇڏينديون آهن.
هوءَ سياست ۾ تمام گهري دلچسپي وٺندي آهي. ڪجهه ماڻهن جو خيال آهي ته هوءَ سياست کان ”چُورن“ جو ڪم وٺندي آهي. اطلاع لاءِ عرض آهي ته ”چُورن“ هڪ قسم جي ڦڪي ٿيندي آهي. ماني هضم ڪرڻ لاءِ، اها ٻي ڳالهه آهي ته اسان پاڪستانين جا هاضمه نهايت تيز هوندا آهن ۽ اسين لوهه، سيمنٽ، ڪانڪريٽ، فرنيچر، پيسي ۽ روڪڙن ڏوڪڙن کان سواءِ وڏا وڏا ڪوڙ هضم ڪري سگهندا آهيون. ڪجهه ماڻهن جو خيال آهي ته ميڊم سياست کان سوئيٽ ڊش جو ڪم وٺندي آهي. پاڪستان ۾ گهڻا ماڻهو مانيءَ کان پوءِ سوئيٽ ڊش کائي سگهندا آهن! ان سوال سان اسان جو بحث نه آهي. سياسي ڏاهن جو ارشاد آهي ته اها سڀ نصيب جي ڳالهه آهي. هوند اڻ هوند قسمت جو کيل آهي! بهرحال، پاڪستان ۾ جيڪي ماڻهو سوئيٽ ڊش کائيندا آهن، سي گهڻو ڪري انهن ڪروڙين ماڻهن لاءِ فڪرمند رهندا آهن، جيڪي مانيءَ کان پوءِ سوئيٽ ڊش کائي نه سگهندا آهن.
پاڪستاني سياست تي ڳالهائيندي، ميڊم ويهارو کن ملڪن جا حوالا ڏيئي ويندي آهي. انهن ملڪن ۾ اشتراڪي ملڪ شامل هوندا آهن، ته سامراجي ملڪ به شامل هوندا آهن. کيس ڪامل يقين آهي ته سرمائيدارن ۽ جاگيردارن جي مدد ۽ مرضيءَ کان سواءِ ڪنهن به ملڪ ۾ اشتراڪي نظام قائم ڪري نٿو سگهجي! سياسي لاهن چاڙهن سبب هوءَ ڪم گهٽ ڪندي آهي ۽ ڳالهائيندي گهڻو آهي. هن پنهنجي زندگيءَ جا پورا پنج سال سنڌ ۾ به گذاريا آهن. سنڌ ۾ پنجن سالن جي قيام ۽ طعام دوران هن سنڌي زبان جا پنج نهايت ڪارآمد، لفظ سکيا آهن، اهي پنج لفظ آهن، ماني، کٽ، ننڊ، لٺ ۽ خميسو، سنڌ ۾ قيام ۽ طعام دوران سنڌ جي معزز چرڀنڊين سان سندس ڪٽنب جي ڏيٺ ويٺ ٿي پيئي، جيڪا اڃا تائين هلندي اچي. هن لاءِ سنڌ ۽ سنڌين کي پرکڻ، ڄاڻڻ ۽ سڃاڻڻ لاءِ چرڀنڊين جو پئمانو آهي. سندس معصوم خيال مطابق سنڌ جا ماڻهو ٻڌي ليکي چرڀنڊي آهن! بهرحال، ميڊم دل جي صاف، نيت جي سچي، طبيعت جي سپيتي ۽ بيحد ذهين آهي. جيتوڻيڪ آسائش ۾ زندگي بسر ڪندي آهي پر ڳالهيون انهن جون ڪندي آهي، جيڪي آسائش کان محروم آهن.
کيس پريشان ڏٺم، ته کانئس پڇيم، ”ائين ته ناهي ميڊم جو ٽيليويزن تان مزاحيه پروگرام ڏسڻ کان پوءِ کلڻ جي ڪوشش ڪندي پريشان ٿي پيئي آهين!“
جواب ڏنائين، ”اهڙي ڪابه ڳالهه ڪونهي.“
پڇيو مانس، ”سوشلزم جي تشريح ۾ ڪو بنيادي فرق ته پيدا نه ٿي پيو آهي!“
وراڻيائين، ”نه“
پڇيم، ”ته پوءِ، تنهنجي پريشانيءَ جو سبب ڪهڙو آهي؟“
ٿڌو ساهه کڻندي چيائين، ”منهنجي ٻلي بيمار آهي.“
”بدهاضمي جي شڪايت ته نه اٿس؟“
”نه.“
”مٿي ۾ سور ته نه ٿو رهيس؟“
”نه“
”زڪام ته نه ٿي پيو اٿس؟
”زڪام فقط ڏيڏريءَ کي ٿيندو آهي.“
تعجب ۾ پئجي ويس. ميڊم جي سياسي ٻليءَ کي آخر ڪهڙو مرض لڳي سگهي ٿو! پڇيو مانس،“ تنهنجي ٻليءَ اخبارن مان غريب ۽ مخلص نمائندن جي ملڪيتن جا انگ اکر ته نه پڙهي ورتا آهن!“
ميڊم چيو، ”منهنجي ٻليءَ دولتانن، ٽوانن، نونن، نوابزادن، ڪالا باغن ۽ سردارن ۽ خانن جي ملڪيت جا انگ اکر ورهيه ٿيا جو ڏسي ورتا هئا. ان کان پوءِ منهنجي ٻليءَ کي باقي بچيل نمائندا مفلس ۽ ڪنگال محسوس ٿيندا آهن.“
پڇيم، ”تنهنجي ٻليءَ ڪنهن اديب يا شاعر سان محبت ته نه ڪئي آهي.“
جواب ڏنائين، ”منهنجي ٻلي فقط ”خانم ڪا دستر خوان.“ پڙهندي آهي.“
پڇيم، ”ته پوءِ تنهنجي ٻليءَ کي ڪهڙي تڪليف آهي! ڪٿي ڪاسائي ۽ ڇڇڙن جي چڪر ۾ ته نه پئجي ويئي آهي!“
ميڊم روئڻهارڪي آواز ۾ چيو، ”منهنجي ٻليءَ کي هڪ ڪوئي سان عشق ٿي پيو آهي.“