سلطان سخي سرور (وفات _ 512 هجري)
نالو ”سيد احمد“ لقب ” سلطان سخي سرور“ هو. شروعاتي تعليم مولوي اسحاق کان حاصل ڪئي. حضرت شهباالدين سهروردي کان تصوف ۾ فيض حاصل ڪيو. سلطان سخي سرور اسلام جي تبليغ لاءِ هر ڳوٺ، شهر وسطي واهڻ ۾ وڃي ماڻهن کي اسلام جي دعوت ڏني. زندگي جو گهڻو حصو اسلام جي تبليغ لاءِ وقف ڪيو.
پاڻ ڪجهه عرصو لاهور ۾ رهيا. ۽ پوءِ بغداد شريف روانا ٿيا. غوث الاعظم شيخ عبدالقادر جيلاني جي خدمت ۾ رهي فيض و برڪت حاصل ڪيو. بغداد ۾ ڪجهه عرصو رهڻ کان پوءِ واپس پشاور آيا. ۽ پشاور کان ڌونڪل (وزيرآباد) طرف روانا ٿيا. ڪجهه سال ”وزير آباد“ ۾ رهي ماڻهن کي اسلام جي تبليغ کان واقف ڪيو.
وزير آباد کي خير آباد چئي ملتان واپس آيا. حاڪم ملتان ڳهڻو خان سندس حسن اخلاق کان ايترو ته متاثر ٿيو. جو پنهنجي نياڻي سان (سخي سرور) جي شادي ڪرائي ڇڏي. حاڪم ملتان تمام گهڻو مال ۽ روڪ رقم مُهيا ڪئي پر پاڻ مال ۽ ملڪيت غريبن ۾ تقسيم ڪري ڇڏي. انهي سخاوت جي ڪري ” سخي سرور“ جي نالي سان ياد ڪيو وڃي ٿو.
سخي سرور ملتان کي خير آباد چئي پنجاب صوبي جي ضلعي ديرا غازي خان کان 35 ڪلو ميٽر (22) ميل اولهه طرف (شاهه ڪوٽ) ۾ اچي رهائش اختيار ڪئي. زندگي جا باقي ڏينهن ”شاهه ڪوٽ“ ۾ رهي اسلام جي تبليغ کي عام ڪيو.
”سخي سرور“ جي ”اسلامي پرچار“ ڪن ماڻهن کي اک ۾ ڪنڊي جيان لڳي. آخر دشمن وار ڪري ” سخي سرور“ کي گهر واري سميت 1117ع مطابق 512 هجري ۾ شهيد ڪري ڇڏيو. (انسائيکلوپيڊيا پاکستانيڪا: ص 554) تي شهادت جو سال 1181ع ڄاڻايو آهي. انسائيڪلو پيڊيا پاڪستانيڪا، وفات جو سال حقيقت ۾ 1118 ڄاڻايو آهي پر پروف جي غلطي سبب 1181ع لکجي ويو، پر هجري سال 512 کي چيڪ ڪرڻ سان عيسوي سال 1117ع بيهي ٿو. نه ڪي 1118ع.) سندس مزار مبارڪ ڪوهه سليمان جي دامن ۾ ديرا غازي خان فورٽ منرو شاهراهه تي واقع آهي. مزار مبارڪ مٿان عاليشان مقبرو ڄاڻايل آهي. راقم خود مزار مبارڪ تي وڃي حاضري ڀري ۽ ڌڻي در دعا گُهري.
(3) اپريل 2011ع تي ”سخي سرور“ جي سالياني عرس مبارڪ جي موقعي تي ظالمن (درگاهه) تي بم جو حمل ڪيو جنهن ۾ (112) زائرين شهيد ٿي ويا. ۽ (200) جي لڳ ڀڳ ماڻهو زخمي ٿي ٿيا.
حوالا:
دنيا ڪي عظيم لوگ: سيده اعجاز بانو رضوي:سال 1992ع
انسائيڪلو پيڊيا پاڪستانيڪا: سيد قاسم محمود: مارچ 1998 ص 545)
جوهر تقويم: ضياءَ الدين لاهوري 2004ع