حضرت سيد جلال الدين بخاري المعروف (مخدوم جهانيان) (707 هه _ 788 هه)
حضرت سيد جلال الدين بخاري رح جو سير سفر سان به ڏاڍي دلچسپي هوندي هئي. جو پاڻ ئي سو کان وڌيڪ بزرگن سان مليا. انهن کان فيض و برڪت حاصل ڪيو. پاڻ ڪيترائي سال ”مڪي شريف“ ۾ رهيا. عرب ملڪن عراق، شام، مصر، بلخ، خراسان وغيره جي ڌرتي تي سير سياحت ڪئي.
پاڻ پنهنجي والد صاحب کان سلسله سهروردي ۾ بيعت ڪئي. سلطان محمد تفلق شاهه جي دور حڪومت ۾ منصب شيخ السلامي و مسند خانقاهه محمدي عهدي تي مقرر ڪيو ويو. سيوستان ۽ اُن جي آس پاس واري علائقن تي عهدي جو بهتر نموني استعمال ڪيو. حضرت شيخ رڪن الدين ”ابو الفتح“ جي حڪم تي عهدي تان استعيفيٰ ڏني. ملازمت مان فارغ ٿي مدينه منوره جو رخ ڪيو. شيخ عفيف الدين عبدالله المطري کان خرقه خلافت حاصل ڪيو. ۽ اُتي ڪافي ڪتابن پڙهڻ جو موقعو به مليو. تهجد کان فارغ ٿيڻ بعد عبدالله المطري کان ”صحام“ ”عوف“ ۽ رسائل سلوڪ جا سبق ورتا.
پاڻ ڇهه سال ”مديني شريف“ ۽ ”مڪي شريف“ ۾ گذاريا. ۽ 752 هجري ۾ سفر کان فارغ ٿي. واپس موٽيا انهي سفر ۾ سيد صدر الدين ڪماش ۽ شيخ حميد الدين بن محمود الحسني سمر قندي سان سفر ۾ روح رهاڻيون ڪيون ۽ فيض و برڪت حاصل ڪيو.
حضرت نصير الدين چراغ ”دهلوي“ جي خدمت ۾ رهڻ جو موقعو به مليو. ۽ اُن کان خرقه خلافت حاصل ڪيو. سلطان فيروز تفلق به معتقد هو. پاڻ جنهن به بزرگ سان مليا قرب ونڊيو ۽ ان کان ئي فيض حاصل ڪيو.
پاڻ فرمايائون ته:
”اولياءَ الله ڪنهن ماڻهن يا ڪنهن شيءَ کان نه ڊڄندا آهن. بس حق تعاليٰ کان.“
حضرت سيد جلال الدين بخاري رح هڪ دفعي پاڻ نماز پڙهي رهيا هئا ته سندس ننڍو پٽ جنهن جي عمر چار سال هئي سندس جي مصلي تي کيڏي رهيو هو. پاڻ نماز کان فارغ ٿيا. ۽ سيد شمس الدين کي چيو ته.” اِن ننڍڙي جو زنده رهڻ مشڪل نظر اچي ٿو“ ظهر جي وقت اُن ننڍڙي کي بخار آيو. ۽ اُنهي رات وفات ڪري ويو.
پاڻ ڪجهه عرصو بيمار به رهيا ۽ 10 ذوالحج 788 هجري بمطابق 2 فيبروري 1387ع تي وفات ڪئي. سندس آخري آرامگاهه اُچ شريف ۾ آهي.
( جڏهن ته اسلامي شاهڪار رانسڪائيڊپا سيد قاسم محمود ص : 1441) تي جنم 14 شعبان 707 هه / 19 جنوري 1308 ع ۽ وفات : 758 هه _ 1384ع) ڄاڻايو آهي.
حوالا:
تذڪره اولياءَ پاڪ و هند:ڊاڪٽر ظهور الحسن شارب
اسلام شاهڪار انسائيڪلوپيڊيا: سيد قاسم محمود
جوهر تقويم:ضياءَ الدين لاهوري