محمد فقير کٽياڻ (1292هه-1360هه)
سخي قبول محمد ڪلام ٻڌي پيشاني تي چُميون ڏيندي چوندو هو ته: ”ان ڪوناري کي چمان ٿو، جنهن مان هي سخن پچي نڪتا آهن“. فقير محمد کٽياڻ هڪ هنڌ چئي ٿو ته:
عاشق اصل اويسي وحدت وصال ويسي،
مشهور ٿيو مهيسي ”محمد“ مٿي اگهاڙو.
پاڻ بهترين شاعر هئا. سندس ڪلام ۾ تصوف ۽ عشق جا عجب اسرار سمايل آهن. سندس چيل شاعري روح کي راحت ۽ دل کي سڪون ڏيئي ٿي.
زاهد زناري جو، ڇا صحيح ڪندو سر،
هِيءُ بکيا پني پني بهشت جي، هو دم جو جپي در،
هِيءُ مهر منگي مرشد کان، هو گُر ۾ ٿئي گرَ،
”محمد“ پيالو ڀر، ڪو مرد پيئي مئخاني ۾.
پاڻ جڏهن فقيري اختيار ڪيائون ته ”محمد فقير کٽياڻ“ مشهور ٿيو، ادب، شاعري، تهذيب ۽ اخلاق جا ڱڻ سندس سيني ۾ سمايل هئا. سندن گفتگو ڪرڻ تي آيل ماڻهو واپس موٽڻ جو سوچيندا به نه هئا.
محمد فقير کٽياڻ جي وفات 4 فيبروري 1941ع (8) محرم 1360 هجري ۾ ٿي. پروفيسر ڊاڪٽر محمد علي مانجهي: پنهنجي Ph.d ٿيسز ۾ 8 محرم 1359 هجري مطابق 1939ع وفات جو سن ظاهر ڪيو آهي. لِهٰذا مذڪوره هجري تاريخ ۽ سال تي نظر وجهي ته به عيسوي تاريخ 15 فيبروري 1940ع بيهي ٿو. (نه ڪي 1939ع).
هي هي، هو هو هئو هئون هونگارو،
نفي ۽ سري کان اخفا اشارو،
ريکب قلب ڪٽل گندهار روحي،
گياني گلي ٿيو پنجم پيارو.
مددي ڪتاب:
1. يادر فتگان: (مخدوم محمد زمان طالب الموليٰ: ص-122- 123)
2. صوفي شاهه عنايت شهيد ۽ سندس سلسلي جا شاعر: پروفيسر ڊاڪٽر محمد علي مانجهي: (Ph.d ٿيسز: 2010). ص- 577).
3. جوهر تقويم: ضياءَ الدين لاهوري: اپريل 2004ع.