محمد فقير گهوٽو (1298هه-1380هه)
محمد فقير گهوٽو پيران پير سرڪار جي روضي تان خوشي جا گيت ڳائيندي سفر سانباهو ٿيا. اچي ”خير الدين شاهه عرف جيئي شاهه“ جا سلامي ٿيا. پاڻ هن بزرگ جي مزار تي پورا 14 سال قيام ڪيو ۽ حاضري ڀري سندس ئي درگاهه تان فيض مان فيضياب ٿيا.
پاڻ هميشه ئي سائي رنگ جي پوشاڪ پائڻ کي ترجيح ڏيندا هئا. ڇو ته ”اويسي طريقي“ سان منسلڪ هئا. شاعري ۾ سنڌي سرائڪي ۽ فارسي زبانن تي سٺو عبور حاصل هو. ٽنهي زبان ۾ پنهنجي اندر جو آواز تمام سهڻي انداز ۾ پيش ڪيو آهي. شاعري قلمي صورت ۾ موجود آهي.
محمد فقير گهوٽو سادي طبيعت جو بزرگ شاعر هو. کيس ڪافي مريد مزار تي اچي دِلي سڪون حاصل ڪندا آهن ۽ پنهنجي مرشد کي شاعري جي ويس ۾ ڀيٽا پيش ڪندا آهن، سندس چيل ڪلام ۾:
ٿلهه: بشر بهانو ڀول ڀڃي، الانس سري الله چوان.
ڄڻيو نه ڪنهن جو ڄايو آ، صورت سڀ ۾ سمايو آ،
هتي رائي پنهنجو آيو آ، محمد قل هو الله چوان.
هن ڀلاري صوفي بزرگ شاعر 1380 هجري مطابق 1960ع ۾ سکر شهر ۾ وفات ڪئي. کيس مٽي ماءُ حوالي ڪيو ويو، سندس آخري آرام گاهه ڳوٺ حسين ٻيلي (گهوٽڪي) ۾ آهي. جتي هر سال عرس مبارڪ ملهايو ويندو آهي. کيس ڏورانهين علائقن مان مريد اچي درگاهه تي حاضري ڀريندا آهن.
مددي ڪتاب:
1. ياد رفتگان: (مخدوم محمد زمان طالب الموليٰ ٻيو ڇاپو 1994ع)
جو هر تقويم: ضياءَ الدين لاهوري: 2004ع.