مخدوم عبدالله نرئي وارو (1150هه-37/ 1236هه)
تبليغ اسلام کان به ماڻهن کي روشناس ڪرايو. سندس مهارت ڏسي پري پري کان وڏا عالم اچي خدمت ۾ حاضر ٿيا ۽ درس مان مستفيض ٿيا.
مخدوم عبدالله ”نرئي“ ۾ رهي ڪري ماڻهن کي سُٺي اخلاق سان پيش اچڻ، ملڻ، جلڻ، ڳالهائڻ اٿڻ ۽ ويهڻ هر مسئلي متعلق اهڙي طرح سان سمجهائڻ جي ڪوشش ڪئي جو ماڻهن ۾ دين جي باري ۾ ايتري ته محبت پيدا ٿي جو ڪجهه عناصرن کي اها ڳالهه نه وڻي. جو سندن خلاف ٿي بيٺا ۽ دشمن بڻجڻ لڳا.
مخدوم صاحب جي دل ۾ ته هميشه محبت جا گُل سجايل هئا جو خون خرابي ٿيڻ کان بهتر سمجهي. ڪڇ جي ڳوٺ ”سُٿري“ (تعلقي ابڙاسي) طرف رهڻ کي ترجيح ڏني ۽ اُتي اچي رهيا. بقايه زندگي آخري دم تائين ڳوٺ ”سُٿري“ کي ئي پنهنجو مسڪن بڻايو ۽ الله تعاليٰ جي عبادت ۾ مشغول ٿي ويا.
مولانا محمد صادق ٺٽوي جهڙي عالم: مخدوم صاحب کي هڪ خط ۾ ”جامع اڪمالات بديع السجايا“ ۽ وري ٻئي خط ۾ ”معدن الفضائل الجلية منبع الڪمالات المعنويه الاخ في الله شيخ عبدالله“ ڪري ساراهيو آهي. مخدوم محمد زمان لواري ۽ مخدوم عبدلله ”نرئي“ واري جي به پاڻ ۾ خط ڪتابت ڪافي هئي.
مخدوم عبدالله ڪافي ڪتاب ترتيب ڏنا. جيڪي پوين وٽ موجود آهن. ڪجهه ڪتابن جو ذڪر هيٺ ڏجي ٿو.
ڪنز العبرت، قمر المنير، بدرالمنير، نور الابصار، خرينه اعظم، تفسير يوسف، هفت بهشت، غزوات، خزية الابرار، شجاعت سيد الانام خلفاءِ راشدين، سنڱ نامو، ايمان مجحل ۽ مفصل، نڪاح جي ترتيب ۽ ورثو. ڪتابن ۾ شمار ٿين ٿا.
مخدوم عبدالله ”نرئي“ واري بزرگ تقريباً 88 سالن جي ڄمار ۾ 37/1236 هجري بمطابق 1821ع ۾ موڪلاڻي ڪئي. سندس آخري آرام گاهه ڪڇ طرف ڳوٺ ”سٿريون“ ۾ آهي.
مددي ڪتاب
1. شاهه عبداللطيف ڀٽائي جي دؤر ۾ تصوف جا سلسلا: ڊاڪٽر عابد مظهر 2012ع
2. مخدوم محمد هاشم ٺٽوي سوانع حيات ۽ علمي خدمتون: ڊاڪٽر عبدالرسول قادري سال 2006ع
3. مقالات خانائي: ڊاڪٽر قريشي حامد علي خانائي: سال 2006ع
4. هي جڙ اسانهين: ڊاڪٽر اسد جمال پلي: