سفرناما

هل هِنئين سين هوت ڏي

هي ڪتاب ايران، عراق ۽ شام جي زيارتن تي مشتمل سفرنامو آھي جنھن جو ليکڪ مختار جانوري صاحب آھي.
جانوري صاحب ڪتاب ۾ لاڙڪاڻي کان ڪوئٽا، تافتان ۽ مشھد، نيشاپور کان ڪربلا، ڪوفہ ۽ عراق جي ٻين شھرن بغداد، ڪاظمين ۽ شام جي دمشق سميت ٻين زيارتن ۽ انھن شخصيتن بابت تفصيلي لکيو آھي.
Title Cover of book هل هِنئين سين هوت ڏي

ڪفش داري

ڪفش داري

حرم پاڪَ جي هر رواق ۾ بوٽن، جتين ۽ چمپلن رکڻ جو هڪ اعليٰ انتظام آهي. هر زائر پنهنجي بوٽن جو جوڙو ڪفش دار کي ڏيندو آهي، پوءِ حرم ۾ ويندو آهي. ڪفش فارسيءَ ۾ بوٽ کي چيو ويندو آهي ۽ داري داشتن مصدر مان نڪتل آهي، جنهن جي معنيٰ آهي بوٽن رکڻ جي جاءِ. ڪفش دار بوٽ کي هڪ خاني ۾ رکي هڪ ٽوڪن ڏيندو آهي، جنهن تي اوهان جي خاني ۽ دروازي جو نمبر لکيل هوندو آهي. هي سڄو ڪم رضاڪارانه آهي، جهن جي ڪا به قيمت وصول نه ڪئي ويندي آهي ۽ نه وري اسان جي ملڪ وانگر اتي بوٽن رکڻ جا پئسا وصول ڪيا ويندا آهن. وڏي ڳالهه ته ڪشف داريءَ ۾ ڪم ڪرڻ لاءِ ماڻهو پنهنجو نالو لکرائي ويندا آهن ۽ جڏهن انهن جو وارو ايندو آهي ته انهن کي سڏائي کانئن زائرين جي بوٽن رکڻ واري ڊيوٽي وٺندا آهن. جن حضرات جي ڊيوٽي لڳندي آهي، اهي پاڻ کي تمام گهڻو خُوش نصيب سمجهندا آهيون، ڇو ته زوارن جي خدمت ڪرڻ جو وڏو ثواب آهي. هن ڊيوٽيءَ ڪرڻ لاءِ عوام، جَجَ، انجنيئرَ، ڊاڪٽرَ، گورنرَ، وزيرَ، امير غريب سڀ ماڻهو آسائتا هوندا آهن ته سندن وارو ڪڏهن ٿو اچي. هي خوش اخلاق ۽ ملنسار هوندا آهن. اسانجي ملڪ وانگر جُوتن رکڻ جو ٺيڪو وغيره ڪونه هوندو آهي. ڪفش داري هڪ مضبوط ۽ مَربوط انتظام جو نالو آهي جنهن ۾ زائرين جي جُوتن ۽ ٻين شين جي ته حفاظت ڪئي ويندي آهي. پر کين ساڳي دروازي کان واپس اچڻ ۾ پڻ مدد ڪندو آهي. جيئن ته حرم امام رضا عليه سلام تمام وڏو آهي ۽ منجهس داخل ٿيڻ لاءِ سوين دروازا آهن. جيڪڏهن ڪو به ماڻهو سندس داخل ٿيڻ وارو دروازو ڀلجي ٻئي ڪنهن دروازي کان نڪرندو ته شهر جي ٻئي طرف وڃي نڪرندو پوءِ ٽيڪسي کان سواءِ پنهنجي رهڻ واري هوٽل يا مسافر خاني تي پهچي ڪو نه سگهندو. زائر کي ڪفش داريءَ واري مليل ٽوڪن تي دروازو نمبر ۽ سامان جي خاني جو نمبر لکيل هوندو آهي تنهن ڪري پڙهيل ماڻهو ڀلجي ٻئي دروازي کان نه نڪرندو. اڻ پڙهيل ۽ فارسي نه ڄاڻندڙ ماڻهو به ڪنهن کي ٽوڪن ڏيکاري اشارن ۾ ئي پنهنجي داخلي دروازي تي پُڄي ويندو.