سفرناما

هل هِنئين سين هوت ڏي

هي ڪتاب ايران، عراق ۽ شام جي زيارتن تي مشتمل سفرنامو آھي جنھن جو ليکڪ مختار جانوري صاحب آھي.
جانوري صاحب ڪتاب ۾ لاڙڪاڻي کان ڪوئٽا، تافتان ۽ مشھد، نيشاپور کان ڪربلا، ڪوفہ ۽ عراق جي ٻين شھرن بغداد، ڪاظمين ۽ شام جي دمشق سميت ٻين زيارتن ۽ انھن شخصيتن بابت تفصيلي لکيو آھي.
Title Cover of book هل هِنئين سين هوت ڏي

امام حسن عسڪري

امام حسن عسڪريؑ 10 ربيع الثاني سن 232 هجريءَ ۾ مديني منور ۾ تولد ٿيا. سندن والد گرامي امام علي نقيؑ ۽ والده ماجده حديثه خاتون آهن. سندن نالو مبارڪ حسن ۽ لقب عسڪري ۽ ذڪي آهي. سندن ڪنيت ابو محمد آهي. پاڻ سلسله اهلبيت جا يارهون نمبر امام آهن. پاڻ پنجن ڇهن سالن کن جا هئا، جو سامره ۾ سندن تشريف آوري ٿي ۽ آخري عمر تائين اتي ئي قيام فرمايائون. معتز بالله به جيئن ته اهل بيت جو دشمن، هڪ جابر ۽ ظالم حڪمران هيو، تنهن امام حسن عسڪريؑ کي به طرح طرح جون اذيتون ۽ تڪليفون ڏيڻ شروع ڪيون. امامؑکي قيد ۾ رکيائين، ايتريقدر جو کين نه کاڌو پورو ڏنو ويندو هو ۽ نه پاڻي. پاڻ اڪثر تيمم ڪري نماز ادا ڪندا هئا. معتز باالله کان پوءِ ٻيو ظالم حڪمران معتمد تخت تي ويٺو. بنو عباس جي خليفن کي رسولِ خداﷺ جي حديث ياد هئي ته منهنجا ٻارهن جانشين ٿيندا. تنهن ڪري خلفاءِ عباسي جي اها ڪوشش هئي ته سرڪار ٻارهون امامؑپيدا نه ٿئي. تنهن ڪري معتمد باالله امام کي پنهنجن ازواج مطهرات کان پري رکيو ۽ پنهنجي جيلرن جي تحويل ۾ رکيو، پر انهن تي هن کي اعتبار نه هو، تنهن ڪري پنهنجي محل جي تهه خاني ۾ امامؑکي مقيد ڪري چاٻيون پاڻ وٽ رکيون. قدرت خدا جي، جو هڪ نصراني اتي آيو، جنهن اچي دعويٰ ڪئي ته مان جنهن وقت چاهيان مينهن وسايان ۽ هن ائين ڪري به ڏيکاريو. ڪيترائي ماڻهو ان عيسائي راهب جي پويان لڳي پيا. معتمد کي خيال آيو ته امامؑکان مدد وٺجي، سو امام کي آزاد ڪري سڄي ڳالهه ڪري ٻڌائي. امام فرمايو ته سڀ ماڻهو شهر کان ٻاهر جمع ٿين ۽ اهو عيسائي راهب به اتي اچي. جڏهن ماڻهو ڪٺا ٿيا ۽ اهو عيسائي راهب به آيو. امام فرمايس ته تون مينهن وسائي سگهين ٿو؟ هن هڪدم چيو ته مان جڏهن چاهيان مينهن وسائي سگهان ٿو. ائين چئي هُن هٿ آسمان ڏي بلند ڪيا. ايتري ۾ امامؑجن ماڻهن کي چيو ته هن جي مُٺ ۾ جيڪا شيءِ آهي، اها کانئس وٺو. ماڻهو اها وٺي آيا، جيڪا هڪ انساني هڏي هئي. امام جن اها دفن ڪرائي ۽ نصراني کي حڪم ڪيو ته هاڻي برسات وساءِ، پر برسات ڪونه اُٺي. ان کانپوءِ امامؑجن ماڻهن کي چيو ته نماز استسقاءِ يعني نماز باران لاءِ صفون ٻڌو. پاڻ وضو ڪري نماز پڙهايائون. اڃا دعا ئي گهرن پيا ته زوردار مينهن لهي پيو ۽ سڄو علائقو جل ٿل ٿي ويو. معتمد امام سائين کان پڇيو ته ڇا ماجرا آهي. هي نصراني مينهن ڪيئن پيو وسائي؟ امام وراڻيو ته هن نصرانيءَ جي هٿ ۾ ڪنهن نبي سڳوري جي بدن جو هڪ هڏو هو، جنهن وقت هن هٿ بلند ٿي ڪيا ته الله تعاليٰ پنهنجي نبيءَ جي لڄ خاطر جلال ۾ اچي بارش پئي وسائي. جنهن ۾ هن نصرانيءَ جو ڪو به ڪمال ڪونهي. انهيءَ کانپوءِ معتمد بالله امامؑکي آزاد ڪيو ۽ پنهنجي گهر ۾ رهڻ جي اجازت ڏني.
بهرڪيف پوءِ به امامؑپنهنجي گهر ۾ زير حراست رهيا ۽ ائين الله جي رضا سان 15 شعبان سن 255 هجريءَ ۾ حضرت امام مهديؑ دنيا ۾ تشريف کڻي آيا. ڇو ته خلفاءِ عباسين کي آئمه طاهرين کان اموين وانگر سخت ڊپ هوندو هو ته متان خلق خدا آئمه طاهرين جي ڪري اسان جن حڪومتن کي لوڏي نه وجهي. تنهن ڪري هر امام کي شهيد ڪيو ويو. حضرت امام حسن عسڪريؑ کي به معتمد بالله زهر وسيلي شهيد ڪرايو.