سفرناما

هل هِنئين سين هوت ڏي

هي ڪتاب ايران، عراق ۽ شام جي زيارتن تي مشتمل سفرنامو آھي جنھن جو ليکڪ مختار جانوري صاحب آھي.
جانوري صاحب ڪتاب ۾ لاڙڪاڻي کان ڪوئٽا، تافتان ۽ مشھد، نيشاپور کان ڪربلا، ڪوفہ ۽ عراق جي ٻين شھرن بغداد، ڪاظمين ۽ شام جي دمشق سميت ٻين زيارتن ۽ انھن شخصيتن بابت تفصيلي لکيو آھي.
Title Cover of book هل هِنئين سين هوت ڏي

سامره

سامره يا سرمن رائي بغداد جي اتر ۾ درياهه دجله تي آباد هڪ شهر آهي. جنهن جو مطلب آهي، جنهن ڏٺو ان کي وڻيو. ساسانين جي زماني کان وٺي هي شهر فوجي مرڪز رهيو آهي. ان جي اها حيثيت اسلامي دور ۾ به قائم رهي. سامره ۾ داخل ٿيڻ کان اڳ ۾ درياهه دجله جي مٿان اڏيل هيڊ ورڪس ڏسڻ جهڙا آهن. هي شهر بغداد کان 125 ڪلو ميٽر اتر طرف آهي. هن جي آدمشماري تقريبن ٽي لک کن ٿيندي. هتي سامره يونيورسٽي ۽ ڪيئي ڪاليج وغيره آهن. هتي نائين صدي عيسويءَ ۾ عباسي خاندان جي جوڙايل هڪ خوبصورت جامعه مسجد آهي جيڪا پڻ ڏسڻ وٽان آهي. هتي امام علي نقيؑ ۽ حضرت امام حسن عسڪريؑ جا روضا آهن. حضرت امام حسن عسڪريؑکان روايت آهي ته منهنجي قبر منهنجن دوستن ۽ دشمنن ٻنهي لاءِ بلائن ۽ عذاب الاهي کان امان جو باعث آهي. ٻنهي امامن سڳورن جي ضريح جي اندر ٻه تربتون ٻيون به آهن. هڪ جناب حڪيمه خاتون عليها سلام يعني امام محمد تقيؑ جي نياڻي ۽ امام علي نقيؑ جي ڀيڻ. ان کان سواءِ هڪ تربت سائڻ نرجس خاتون جي آهي. پاڻ ٻارهين امام جناب صاحب عصر و زمانؑجي والده ۽ امام حسن عسڪريؑ جي زوجه محترمه آهن. امام حسن عسڪري عليه سلام جو موجوده روضو ايراني شهنشاهه ناصر الدين قاچار 1868ع ۾ تعمير ڪرايو. 1905ع ڌاري مٿانئس سونو گنبذ تعمير ڪرايو ويو جنهن ۾ تقريباً 72 هزار سونيون ٽائلون لڳايون ويون. ديوارن کي مخصوص ايراني نيري رنگ جي ٽائلن سان سينگاريو ويو. سامره جي افق تي امام سائين جيو روضو نمايان ۽ وڏي آب و تاب سان چمڪندو رهندو آهي. گنبذ جو قطر تقريباً 66 فوٽ ۽ اوچائي 223 فوٽ آهي. 22 فيبروري 2006ع جي نڀاڳي صبح جو عراقي وقت مطابق 6 لڳي 55 منٽن تي القائده ۽ داعش جي ملعونن بم ڦاڙيو جنهن ۾ روضي جو گنبذ شهيد ٿي ويو. سوين ماڻهو شهيد ۽ زخمي ٿيا. وري 13 جون 2007ع تي انهن ملعونن جي ويڙهاڪن سونن منارن کي جيڪي 118 فوٽ ڊگها هئا پڻ شهيد ڪيو پر انهيءَ الله سائين جي مهربانيءَ سان جاني نقصان ڪو نه ٿيو. 2007ع ۾ عراقي گورنمينٽ هڪ ترڪ ڪمپني کي روضي جي تعمير جو ڪم ڏنو جيڪو الحمد الله هاڻي مڪمل ٿي ويو آهي.سامره جي سفر کان اڳ هنن بزرگ هستين جو مختصر تعارف ڏيڻ ضروري ٿو سمجهان.