روضه اقدس جناب زينب بنت علي
فيبروري 2016ع ۾ داعش جي ملعونن يهودين جي ايجنڊا تي عمل ڪندي هن روضي کي شهيد ڪرڻ جي ڪوشش ڪئي پر الحمدالله روضي پاڪ کي ڪو نقصان نه پهتو. ملعونن جي ڪيل ٽن بم بلاسٽن ۾ ملحقه عمارتن کي سخت نقصان پهتو هو. تقريباً 50 ماڻهو شهيد ۽ 110 سخت زخمي ٿي پيا هئا.
هاڻي اچون ٿا پنهنجي سفر طرف ته روضي مان نڪري سامهون بازار جو چڪر هنيونسين. ڪافي سٺيون شيون مليون ٿي. هونئن ته منهنجو ارادو ڪجهه سامان خريد ڪرڻ جو هو، پر مشهد شريف ۾ ڦرجي واقعي کان پوءِ مون ڊالر ڏاڍي احتياط سان ٿي کپايا، ڇو ته کٽل پيسا مون کي پورا ڪرڻا هئا، ان ڪري جو مان مشهد ۾ واعدو ڪري آيو هوس ته زيارتون انشاءِ الله سڀ ڪنداسين ۽ واپس نه وينداسين. تنهن ڪري مون پنهنجي لاءِ ڪا به خريداري نه ڪئي سواءِ ڪجهه آيتن جي، جيڪي زري جي برٿ سان ڪاري ڪپڙي تي ڀريل هيون. بازار گهمندا ڦرندا تقريباً يارهين بجي هوٽل سبطين تي آياسين ۽ رسمي ڪچهري ڪري سمهي رهياسين.
اڄ تاريخ 16 سيپٽمبر 1997ع تي صبح جو سوير اٿي سائڻ زينب عليها سلام جي روضي تي حاضري ڀري، اتي ئي نماز فجر ادا ڪئي سين. وري واپس هوٽل تي اچي وهنجي سهنجي تيار ٿي نڪتاسين اڄ جي زيارتن لاءِ. اسان تقريباً ڏهه لڳي ڏهن منٽن تي بس ۾ سوار ٿي روانا ٿياسين. ٻارهين بجي ڌاري شهر عدرة ۾ پهتاسين، جتي حضرت حجر بن عدي الڪندي جي روضي تي پهتاسون، جتي سندن ست دوست ٻيا به آرامي آهن. زينبيه کان عدرة تائين ڏاڍو خوبصورت نظارو هو. روڊ جي ٻنهي پاسي ميون جا باغ جن ۾ اخروٽ، زردالو، انجير، زيتون، آلو بخارا، چيري ۽ ٻين ڪيترن ئي ميون جا وڻ هئا. جيئن اسان وٽ روڊن جي برمن تي ٻٻر، ڪنڊي، بيد مشڪ يا ڪارنو ڪارپس جا غير رومانوي وڻ لڳل هوندا آهن، جيڪي غير سايه دار هئڻ کان سواءِ ڪو سهڻا به ڪونه لڳندا آهن. هر ديس جي پنهنجي آب و هوا ۽ مٽي آهي، جيئن اسان جو ديس انتهائي گرم آهي، اتي وڻ به اهي ئي پوکيا ٿا وڃن، جيڪي انهيءَ گرميءَ جي سٽ سهي سگهن، پر اسانجي ملڪ جي ماڻهن جون عادتون به عجيب آهن. ننڍين ننڍين چورين کان وٺي اغوا لاءِ ماڻهو کڻڻ اسان جي سنڌ جي ڄڻ وڏي ڪا انڊسٽري آهي. منهنجو روڊ جي انجنيئر جي حيثيت ۾ اهو ذاتي تجربو آهي ته هزارين نِم جا ٻوٽا سال ۾ ٻه ڀيرا مان پنهنجي حد جي روڊن ۾ لڳرائيندو هيس. هڪ مارچ جي مهيني ۾ ۽ ٻيو آگسٽ جي مهيني ۾، پر مجال آهي جو بيلدار انهن کي پاڻِ ڏين، پر جيڪڏهن ڪو فرض شناس بيلدار ۽ روڊ ميٽ انهن کي پاڻي ڏيندو ته پاسي مان گذرندڙ ماڻهو اهو نم جو ٻوٽو پٽي ويندو. ڳوٺن ۾ به اسان جي ماڻهن کي ٻوٽن ۽ وڻن سان ڪا ازلي دشمني آهي. سوين ڳوٺ مون پنهنجي زندگيءَ ۾ ڏٺا آهن، جن ۾ پاڻي هوندي سوندي ڇانوَ وارا وڻ ڪونه هوندا نه ته اسان جي گرم علائقي ۾ بڙ، پپل، نم، سريهن وغيره آرام سان اسري سگهن ٿا. اسين سنڌ جا ماڻهو جيڪڏهن وڻ پوکيون ته هوند گرمي به گهٽجي وڃي ۽ بارش پڻ ٿئي. الله اسان کي سمجهه ۽ سگهه ڏي ته وڻ پوکيون.
سو ڳالهه پئي ڪئي سين زينبيه کان عروه جي روڊ جي، ته ڪٿي ڪٿي روڊ جي ٻنهي پاسن جي وڻن جون لامون پاڻ ۾ ائين ڳنڍيل ۽ هڪٻئي ڏي جهڪيل هيون، جو اهو ائين پئي محسوس ٿيو ته ڄڻ سرنگهه مان پئي لنگهياسين.
حضرت حجر بن عدي الڪندي جو روضو مبارڪ پنهنجي پوري شان و شوڪت سان زائرين جي ڀليڪار ٿئي ڪئي. پاڻ رسول اڪرمﷺ جا صحابي، حضرت عليؑ جا ساٿي ۽ امام حسنؑ۽ امام حسينؑ سان پيار ڪرڻ وارا ۽ اهل بيت اطهار جا خير گهرا هئا. سندن وجود اهل بيت اطهار جي محبت جي هڪ علامت هئو. کين امير شام جي حڪم تي گرفتار ڪري دمشق پئي آندو ويو ۽ ساڻن گڏ سندن ساٿي به هئا. جڏهن عروة جي ڳوٺ وٽان پهتا ته امير شام جو حڪمنامو آيو ته حجر جيڪڏهن پنهنجن ساٿين سان گڏ عليؑ تي تبرو ڪري ته کين آزاد ڪيو وڃي نه ته اتي ئي قتل ڪيو وڃي. حضرت حجر بن عدي ۽ سندس دوستن جي انڪار تي کين اتي ئي شهيد ڪيو ويو. ڪجهه سال پهريان يعني 2014ع ۾ ملعون عالمي قوتن جي پشت پناهي سان پيدا ٿيل گروهه جيڪو پاڻ کي اسلامڪ اسٽيٽ ۽ خبر ناهي ڇا ڇا ٿو سڏائي، تن جي ظالم ويڙهاڪن حضرت حجر بن عدي جي روضي ۽ قبر مبارڪ کي ڊاهي پٽ ڪري ڇڏيو. سندن لاش مبارڪ جيڪو صحيح سلامت هو ڪڍي بيحرمتي ڪرڻ وارا هئا، جو شامي فوجي جوان پهچي ويا ۽ هنن ظالم يزيدي ٽولي کي نيست و نابود ڪري ڇڏيو. يزيدي نسل جا ماڻهو ۽ سندس پيروڪار اڃا سوڌو هلندا ٿا اچن. سندن اهلبيت اطهار، سندن صحابين ۽ مڃڻ وارن سان دشمني زور شور سان قائم آهي، جنهن جو مثال داعش، طالبان ۽ هڪ ڪٽر بادشاهي حڪومت جي روپ ۾ موجود آهي.
خير اسانجي مولوي صاحب اتي هڪ مجلس پڙهي. زوارن نوحه خواني ڪئي، تهن کان بعد گريو ۽ ماتم ڪري وري واپس دمشق روانا ٿياسين. هتي ٿورڙو ذڪر دمشق شهر جي شان و شوڪت جو ڪري پوءِ پنهنجي اڳين منزل مقابر سبايه باب صغير جي باري ۾ ڳالهائينداسين.