• ڪافر ڪير؟
ڊاڪٽر سجاد فاروق عربي ۽ اسلاميات ۾ ايم – اي آهي. 15 سالن جي عمر ۾ هن قرآن پاڪ حفظ ڪري ڇڏيو آهي. ان کان سواءِ هن طبيه ڪاليج منجهان حڪمت ۾ ڊپلوما پڻ ڪئي آهي. گذريل سورهن سالن کان سندس گذر سفر مدينه ڪالونيءَ ۾ قائم سندس مطب يا شفاخاني تي آهي. سندس والد قاري حبيب الله هڪ رٽائرڊ ٿيل فوجي آهي، جيڪو جماعت اسلاميءَ جو سرگرم ڪارڪن آهي. کيس هڪ گهر واري ۽ ڇهه ٻار آهن، جن ۾ هڪ ڌيءَ ۽ پنج پٽ شامل آهن. وڏڙو پٽ چوڏهن سالن جو آهي ۽ نائين ڪلاس ۾ پڙهي ٿو. ننڍو پُٽ نوَن َ مهينن جو آهي.
اسد ڪالونيءَ ۾ مسجدن جا لائوڊ اسپيڪر گونجن ٿا. مولوي عوام کي “دعوت عمل” ڏين ٿا ۽ تبليغ رستي ماڻهن کي گهر مان ٻاهر نڪرڻ ۽ “عيسائي” ڊاڪٽر فاروق سجاد کي قتل ڪري “ثواب دارين” حاصل ڪرڻ جو بار بار اعلان ڪن ٿا.
ڊاڪٽر فاروق مٿان گجرانوالا – شيخوپورا روڊ تي “خيالي پوسٽ” ٿاڻي تي فرياد داخل ٿيل آهي ته هن قرآن پاڪ جي بي حرمتي ڪئي آهي. خوف ۽ حراس کان ڊاڪٽر فاروق جي پرديدار گهر واري ۽ ڇهه ٻار ڪنهن محفوظ جاءِ تي لڪل آهن. سندس گهر خالي آهي.
مسجد جي لائوڊ اسپيڪرن مان مولوين جي اپيلن ۽ اعلانن جي نتيجي ۾ “ خيالي پوسٽ” پوليس ٿاڻي ٻاهران ماڻهن جو هجوم گڏ ٿي وڃي ٿو. ڊاڪٽر فاروق “ڪافر آهي واجب القتل آهي”. ۽ “ اسلام زنده آباد” جا نعرا لڳن ٿا. ٿاڻي اندر اڌ درجن سپاهي ۽ علائقي جو مئجسٽريٽ پڻ موجود آهي. انهن خطري کي ڏسندي ٿاڻي جو لوهي گيٽ بند ڪري، اندران ڪنڍي لڳائي ڇڏي آهي. سرن سان ڀريل هڪ ٽرڪٽر ٽرالي ٿاڻي ٻاهران لنگهي ٿي. هجوم ٽريڪٽر تي ڪنٽرول ڪري ان سان لوهي دروازي کي ڀڃڻ ۾ ڪامياب ٿي وڃي ٿو. پوليس وارا جاءِ ڇڏي ڀڄي وڃن ٿا ۽ هجوم ٽريڪٽر تي سٿيل سرون ڊاڪٽر فاروق تي وسائي ٿو.
اهڙيءَ طرح مئجسٽريٽ ۽ پوليس جي جاءِ واردات تي موجود هجڻ ۽ بعد ۾ ڀڄي وڃڻ وقت ڊاڪٽر فاروق کي سنگسار ڪيو وڃي ٿو. تنهن کان پوءِ سندس لاش کي هڪ موٽر سائيڪل سان ٻڌي هڪ فرلانگ تائين گهليو وڃي ٿو. لاش سڄو چيٿاڙجي، چچرجي ۽ سڃاڻپ کان ٻاهر ٿي وڃي ٿو. کيس اباڻي قبرستان ۾ هڪ قبر جي جاءِ به نه ملي ۽ جنازي کي بنا نماز پڙهائڻ کان سواءِ “ مياڻي صاحب” قبرستان لاهور ۾ پوليس وارا کيس دفنائي ڇڏين ٿا.
پوليس جي شروعاتي تفشيش مان سُرس نڪري ٿي ته هڪ ڀيري ڊاڪٽر جي فاروق جي گهر ۾ سندس هڪ پاڙيسري رڪشا ڊرائيور بنا اجازت جي گهڙي آيو هو. جنهن کي ڊاڪٽر صاحب اهڙي حرڪت ڪرڻ تي ڇڙٻون ڏنيون هيون. ڊاڪٽر صاحب پردي جو سخت پابند هو ۽ سندس گهر واري هميشهه پردي ۾ رهندي هئي. ڊاڪٽر صاحب پنهنجي فارغ وقت ۾ قرآن پاڪ جي تلاوت ڪندو رهندو هو.
قرآن جي بي حرمتي وارو شوشو به رڪشا ڊرائيو ڇڏيو هو ۽ ڊاڪٽر کي سنگسار ڪرڻ لاءِ پهرين سِرَ به رڪشا ڊرائيور هنئي هُئي.
اتان جا ماڻهو پڇن ٿا ته اتان جي مختلف مسجدن مان هڪ ئي وقت لائوڊ اسپيڪرن تي مُلن مولوين جي فتوائن ۽ ڊاڪٽر فاروق کي قتل ڪرائڻ جي اعلان باوجود اتان جي انتظاميه هن دل ڏاريندڙ ۽ لُونءِ ڪانڊاريندڙ اسلام جي نالي ۾ قانون نافذ ڪرڻ وارن ادارن جي موجودگيءَ ۾ ٿيل هن قتل کي ڇو نه روڪي سگهي.
گجرانوالا جي جماعت اسلامي جي اڳواڻ پروفيسر عبدالرحمان مدني چيو آهي ته ڊاڪٽر فاروق جي سنگين ۽ هيان ڦاڙيندڙ قتل جهڙو واقعو ننڍي کنڊ جي ڏوهن جي تاريخ ۾ ڪو ورلي ٿيو هوندو.
ڊاڪٽر جي والد قادري حبيب الله روئندي چيو ته سڀ کان وڌيڪ ڏک جي ڳالهه اها آهي ته سندس پرهيزگار ۽ حافظ قرآن پٽ کي اباڻي قبرستان ۾ هڪ قبر جي جڳهه به نه ملي سگهي ۽ ٻيو ته سندس جنازي نماز پڙهائڻ کان سواءِ پوليس وارن ئي کيس پوري ڇڏيو.
سوچڻ جي ڳالهه آهي ته ڇا “مملڪت خداداد اسلامي پاڪستان” جو وجود ان لاءِ عمل ۾ آيو هو ته هتي ڪوبه بدمعاش هڪ اڌ مُلي مولوي کي پاڻ سان ملائي ڪنهن به نيڪ شخص کي سنگسار ڪرائي سگهي ٿو ۽ ان جي ڪائي پڇا ڪانهي.
هن ملڪ ۾ اقليتن کي ته جيڪو تحفظ مليل آهي، ان جو تازو مثال هڪ نوجوان عيسائي جو قتل آهي. جنهن کي ڪجهه وقت اڳ ساڳي ئي ڏوهه ۾ سزا مليل هُئي، پر هُتي مختلف جماعتن جي اٿاريل آواز جي نتيجي ۾ کيس آزادي حاصل ٿي ته “ مجاهدن” کيس گولي هڻي ماري وڌو. اقليتن جي ڳالهه پري رهي پر ڊاڪٽر جهڙن مذهبي ۽ نيڪ انسانن کي به رڪشا ڊرائيور جي هُشي تي ٻه چار مُلان مولوي سنگسار ڪرائي وجهن ته پوءِ ڪيڏانهن ويا بنيادي انساني حقوق. ڪيڏانهن وئي اسلامي رواداري؟
اسان جيڪي ڪشمير ۽ فلسطين جي مسلمانن ۽ بوسينيا هرزگووينا جي عوام جي حقن ۽ آزادين جا چئمپين بڻيا آهيون، ڇا پنهنجي ئي ملڪ جي هڪ بي گناهه فرد جي “ سنگساري” بابت ڪجهه به ڪري نٿا سگهون. ڇا خدا جو خوف دل ۾ رکي، ڪنهن هاءِ ڪورٽ جي جج جي سربراهيءَ ۾ انڪوائري نٿي ڪرائي سگهجي. جنهن ۾ جيڪڏهن ڊاڪٽر فاروق بي قصور نڪري ته پوءِ انهن سڀني مُلن، مولوين کي سنگسار ڪيو وڃي، جيڪي هڪ مسلمان کي ڪافر قرار ڏئي، سنگسار ڪرڻ لاءِ مقدس مسجدن کي استعمال ڪيو ۽ اهڙيءَ طرح اهي پاڻ وڏي ڪفر ۽ قتل جا مرتڪب ٿيا.
ڪُفر ڪنهن ڪيو؟ ڇا اسان انهيءَ رڪشا ڊرائيور، انهيءَ مئجسٽريٽ، انتظاميه ۽ پوليس وارن کي سنگسار ڪري سگهنداسين، جن هڪ بي ڏوهي مسلمان کي سنگسار ڪيو. ڇا انهيءَ هجوم جي هر هڪ فرد کي سنگسار ڪري سگهنداسين، جن ڊاڪٽر فاروق تي سرون وسايون ۽ انهن موٽر سائيڪل سوارن کي سنگسار ڪري سگهنداسين، جن ڊاڪٽر فاروق جي لاش کي موٽر سائيڪل سان ٻڌي هڪ فرلانگ تائين گهلي ان جي جسم کي چچري سڃاڻپ کان ٻاهر ڪري ڇڏيو؟
ڊاڪٽر فاروق جي زال ۽ ان جا ڇهه ٻچڙا اڄ ٻاڏائي پڇن ٿا ته اسان جي مستقبل جو ڇا ٿيندو؟
ڪير جواب ڏيندو؟ شايد ڪو به نه. انڪوائري ٿيندي ۽ تاريخ جي ڌوڙ ۾ دفن ٿي ويندي. اهي مُلا، مولوي وري سڀاڻي ڪنهن ٻئي لاءِ فتوائون پيا ڪڍندا ۽ اهو سلسلو جاري رهندو !!
برسات ڪراچي- اڱارو3 مئي 1994ع