• اوندهه ۽ روشنيءَ جو مقابلو
خون سستا شراب مهنگي هي
گهگهه اونداهي، چوڏهينءَ جي چنڊ جو فارم ان ڪري به رد ڪري ڇڏيو آهي ته انڌاري ۾ چورين ۽ ڌاڙن هڻڻ واري پاڪستان جي “ عظيم تر مفاد” ۾ چنڊ رخنو ٿو وجهي. چنڊ چورن ۽ ڌاڙيلن جا چهرا نيڪ روشن ڪري وجهي ٿو. اهي چور ۽ ڌاڙيل جيڪي چاهيندا آهن ته سندن منهن تي دانگي مليل هجي ۽ ڏيئي جو ٽمڪو يا چنڊ جي چانڊاڻ سندن ڪارن منهن کي سڃاپڻو ڪري نه وجھي. ڀٽائيءَ چنڊ پاران فقط ايترو احتجاج ڪيو آهي ته:
نه ڪي آهيون چُهڙا، نه ڪي آهيون چور،
هنگامان ۽ هور، ڪُتا ڪرين ڪنهن تي.
گهگهه اونداهيءَ، روشني سان هميشهه تعديون پئي ڪيون آهن، پر اونداهيءَ جي انڌ ۾ اهي نظر ئي نه اينديون آهن. پر هن ڀيري احتجاج ايترو شديد ٿيو آهي جو هڪ ڀاڄوڪڙ نڀاڳي ائٿ تاري به چوڏهين جي چنڊ فارم رد ٿيڻ واري عمل خلاف احتجاج ڪندي پنهنجو فارم واپس ورتو آهي. ائٿ جو چوڻ آهي ته چوڏهين جي چنڊ جو فارم رد ٿيڻ جي ردعمل ۾ مان پنهنجو نڀاڳ به ونڊڻ لاءِ تيار ناهيان ڇو ته شيطان جي وجود لاءِ “مسبب الاسباب” هجڻ به ڏاڍو ضروري آهي. “مسبب الاسباب” جي غيرموجودگيءَ ۾ شيطان پنهنجي “هئڻ” جي اهميت وڃائي ويهي ٿو.
پاڪستان جي سياست ۾ “خاڪين جو خلل” سدائين جاري رهيو آهي. انهن “پاڪ سرزمين شاد باد- ڪشور حسين شاد باد کي سچو ثابت ڪرڻ لاءِ جيڪا پوک پوکي آهي انهن ۾ اڳ نه فقط چوڏهين جي چندن جا فارم رد ڪيا آهن، پر انهن کي ڦاهي چاڙهي ڇڏيو. تارا مسيح کي چوڏهين جي چنڊ کي ڦاسي ڏيڻ جا شايد پنجويهه روپيا مليا هوندا، جنهن ۾ هن پنهنجي ٻچن لاءِ دال جو هڪ ڪلو ورتو هوندو پر “تارا مسيح” جو ڪهڙو ڏوهه؟ هو ته هڪ پورهيت ۽ مزدور هئو. اهو ئي سبب آهي جو اڄ تائين ڪنهن شاعر اديب دانشور يا ليکڪ تارا مسيح خلاف قلم يا قدم نه کنيو آهي اهو سڄو ڏوهه ته انهن حاڪمن جي مٿان آهن جن اهڙا حڪم ڏنا “پاڪ سر زمين شادباد” لاءِ حاڪمن هڪ چوڏهين جي چنڊ کي ڦاهيءَ تي ٽنگي ڇڏيو ۽ سندس ڀرسان ٻن ٽمڪندڙ ستارن به چنڊ جي ماحول ۽ روشني ۾ پليا آهن ۽ چنڊ جي غير موجودگي ۾ اهي ٻه ننڍڙا ستارا متان وڏا ٿي چوڏهين جو چنڊ ٿي پون ۽ وري هي جڳ روشن نه ٿي پوي. ڇو ته روشني جو ڪو به امڪان – گهپ انڌاري وارين قوتن جي سيني ۾ تير مثال چڀندو آهي، تڏهن هڪ ڀيري چنڊ لهي رهيو هو ته هن جڳ وارن کي اعلان ڪندي ٻڌايو ته خبردار ٿجو! پنهنجو پنهنجو بندوبست ڪجو! مان لهان ٿو – پوءِ متان چئو ته انڌارو ٿي ويو، تڏهن هڪ ڪکائين گهر ۾ ٽمڪندڙ ڏيئي اعلان ڪيو ته چنڊ تون ڀلي لهي وڃ، مان ٽمڪان ويٺو!!.
چنڊ کي ڦاهي تي چاڙهڻ لاءِ تارا مسيح کي حڪم ڏيندڙ حاڪمن کي اها خبر نه ٿي پئجي سگهي ته ڪيئي سال اڳي هنن هڪ چوڏهين جي چنڊ کي ڦاهي چاڙهيو هو، پر اڃان تائين روشني ڇو نه ختم ٿي سگهي آهي. اهي روشني ڪرڻا ڪٿان ٿا اچن جو اوندهه جو هانو ڦاٽجي ٿو. اهي عقل جا انڌا ڪڏهن به نه سمجهي سگهندا ته ڪو “نور” به ڦاهيءَ چڙهندو آهي؟ ڀلا روشني کي ڪيئن ڦاهي چاڙهي سگهبو؟! اچو ته ڀٽائي کان پڇون!:
انڌا اونڌا ويڄ، کل ڪُڄاڙيا کاڻئين
اسان ڏکي ڏيل ۾، تون پيارين پيڄ
سولي جنين سيج، مرڻ تن مشاهدو.
پاڪ سرزمين کي شادباد رکڻ لاءِ هنن هيروئن ۽ ڪلاشنڪوف جا ٻج پوکيا جي هاڻي وڌي وڻ ٿيا آهن. جڳان جڳ ۽ ملڪان ملڪ اسان جي پياري وطن جو نالو نيڪ روشن آهي، جڏهن به ۽ جتي به دهشتگردي جو نالو ورتو پيو وڃي اتي ماڻهو منهنجي ملڪ کي ياد ڪن ٿا ۽ جڏهن به ۽ جتي به نشي پتي جو ونهوار ۽ ڪاروبار جو ذڪر هلي ٿو اتي ماڻهو منهنجي ملڪ کي ياد ڪن ٿا. هاڻي ته ماشاءالله منهنجو ملڪ “عالمي دهشتگردي” خلاف مهم ۾ دنيا جي سڀ کان وڏي “دهشتگرد” ملڪ جو ساٿاري آهي. انهيءَ ملڪ جو ساٿاري آهي، جنهن دراصل چوڏهين جي چنڊ کي ڦاهيءَ جي ٽنگڻ جا پردي جي پٺيان حڪم ڏنا هيا. هي اهو ملڪ آهي، جيڪو عراق جي نه فقط صدام حسين کي قتل ڪرڻ گهري ٿو پر جيڪو اتان جي لکين ٻارڙن ۽ ٻچڙن جو قاتل آهي. اسان جا حاڪم “عالمي دهشتگردي” خلاف انهي عالمي دهشتگرد جو ساٿ ڏئي رهيا آهن، جنهن انسان ذات تي پهريون ڀيرو “هيروشيما ۽ ناگاساڪيءَ” تي ائٽم بم وسايا جنهن جو پڙلاءُ اڄ به اچي رهيو آهي. اسان انهيءَ عالمي دهشتگرد جا ساٿاري بڻجي چڪا آهيون، جيڪو لکين فلسطيني ٻچڙن ۽ عورتن جو قاتل آهي. جيڪو لکين مائرن جو مجرم آهي ۽ اسان انهن دهشتگرد ملڪ جا ساٿاري بڻيل آهيون، جنهن جو هينئر ٽارگيٽ اسان جو ڪعبو قبلو آهي اسان جو محور ۽ مرڪز سعودي عرب بڻيل آهي. سعودي عرب تازو آمريڪي ڪولڊ ڊرنڪس “ڪوڪا ڪولا ۽ پيپسي ڪولا” جو بائيڪاٽ ڪيو آهي ۽ ايندڙ حج ۾ ايران کان گهرايل “زم زم ڪولا” سان حاجي پنهنجو هيانءُ ٺاريندا. اسلامي ملڪن ۾ آمريڪا خلاف غيرتمندي جي هڪ نئين لهر ڊوڙي آهي، پر اسان اڄ به مسلمان ۽ عرب دنيا کان ڪٽيل آهيون ۽ عالمي دهشتگرد سان گڏجي يا ته چوڏهين جي چنڊن کي ڦاهين چاڙهڻ ۾ مشغول آهيون يا انهن جا فارم رد ويٺا ڪريون.
عوامي آواز ڪراچي- 3 سيپٽمبر 2002 ع