• ذهانت – ديانت ۽ شرافت جو شاهڪار خيرپور ضلعي جي ناظمه نفيسا شاهه
منهنجي ادبي اوسر به خيرپور مان ٿي، جتي جيترو مون کي ياد آهي 1964ع کان اڄ سوڌو سچل سرمست جي عرس جي ادبي سيمينار ۾ هر سال مشاعري ۾ شعر پڙهندو پيو اچان. پوءِ نالو ته هوندو آهي سچل جو هڪ اڌ چئو سٽو سچل جي نالي ڪري پوءِ سياسي ۽ اسٽيبلشمينٽ جي خلاف پيا شعر پڙهندا هئاسون. سچل جي مشاعرن ۽ عرس جي انتظام پراڻن وقتن کان ڪڏهن سائين غوث علي شاهه ته ڪڏهن سائين قائم علي شاهه جي حوالي هوندا هئا. هاءِ مرحوم هادي بخش لاڙڪ، تنوير عباسي، محمد علي حداد اهي سڀ پنهنجن پنهنجن وقتن تي سچل جي ميڙي جا بندوبست ڪرڻ وارا پئي رهيا آهن. پر سچل جي ادبي نشست کي بهترين نموني آرگنائيز ڪرڻ ۽ اتي پڙهيل مقالن توڙي شعرن کي هر سال سهيڙي “سرمست” جي عنوان سان ڇپائي هر سال ورهايو ويندو آهي ان جو سمورو جس فقط تنوير عباسيءَ کي ئي وڃي ٿو. هينئر ادل سومرو ۽ اياز گل توڙي مختيار ملڪ به ان ڌنڌي سان لڳل آهن، پر بقول ڀٽائيءَ جي:
لاکا لک سجهن، ڦلاڻيءَ ڦير ٻيو.
سو سائين تنوير عباسي ڪير سڏائي، ناز هاءِ اسڪول ۾ سائين پرويز علي شاهه ۽ سائين مظفر علي شاهه منهنجا ڪلاس فيلو رهيا، وقت ڦيرو کاڌو ڪو ئي ڪٿي ته ڪو ئي ڪٿي وڃي پهتو. سائين پرويز شاهه پيپلز پارٽي ۾ شامل ٿيو ۽ پارٽي ٽڪيٽ تي ٻه ڀيرا ته پهاڙ جيڏي وڏي روحاني ۽ طاقتور شخصيت کي خوفناڪ شڪست ڏني ايڏي وڏي وهه وا ٿي وئي جو سنڌ کان ٻاهر پنجاب وغيره ۾ ته ڄڻ پرويز علي شاهه جي نمائش ٿيندي هئي. ماڻهو ڇا ڏسن ته هڪ لسي، ڳڀرو ڇوڪري جنهن وٽ سواءِ پارٽي ٽڪيٽ جي ٻي ڪا به طاقت نه هئي تنهن ڪيئن هيڏي وڏي طاقتور ۽ روحاني شخصيت کي هارائي وڌو. سائين پرويز علي شاهه اڄ ڏينهن سوڌو منهنجو يار آهي. منهنجو ان سان ڪو به واسطو ناهي ته هن سياست جي ميدان ۾ ڪهڙيون غلطيون ڪيون ۽ پوءِ ڪيئن آسمان جيڏي اوچائيءَ تان ڪريو ته اچي ٻڙيءَ تي پهتو آهي منهنجي ڪلاس فيلو جي حيثيت ۾ هو اڄ به منهنجو يار آهي ۽ اسان ٻئي هڪ ٻئي سان ساڳي اڪير ۽ الفت سان ملندا آهيون. اهڙيءَ طرح سائين جاويد شاهه سان به منهنجي تمام پراڻي دوستي آهي. سائين جاويد شاهه سٺي اخلاق جو مالڪ آهي غريبن جو يار آهي. جذبي وارو شخص آهي “ڌو پار” قسم جي سماجي شخصيت آهي. خيرپور لاءِ سندس خدمتون تمام گهڻيون آهن. سائين پرويز علي شاهه جي پيپلز پارٽي ڇڏڻ کان پوءِ وري اهو خال سائين جاويد شاهه اچي ڀريو هو ۽ اسان جي دل اڄ به چاهي پئي ته سائين جاويد شاهه جهڙو دلبر دوست اصل پارٽيءَ سان رهي ها ته چڱو – ڇو ته بقول ڀٽائي:
واريءَ سندو ڪوٽ اڏيون اڏيندين ڪيترو!
بهرحال سياسي پارٽين سان وابستگي پنهنجي جاءِ تي پر سائين جاويد شاهه هڪ شناس وارو شخص آهي ۽ مون کي يقين آهي ته هو “گندي سياست” کان پاسو ڪندو ۽ خيرپور شهر ۽ ان جي آسپاس جي ڀلي ۽ بهتريءَ لاءِ ڪم ڪندو ۽ اهو ڪم ائين ڪندو جيئن اين جي او وارا ڪم ڪندا آهن ته اهو نه ڏسندا آهن، هن علائقي ۾ جيڪي ماڻهو رهن ٿا تن جو تعلق ڪهڙيءَ پارٽيءَ سان آهي جيڪڏهن اهي انسان آهن ته پوءِ خدمت ٿيڻ جا حقدار آهن.
اڄ ڪلهه اخبارن ۾ هڪ مهم هلي رهي آهي خيرپور جي ناظم ادي نفيسا شاهه جي خلاف، ڇاڪاڻ ته ادي نفيسا شاهه خيرپور جي سياست ۾ “نو وارد” آهي ۽ هوءَ انگلينڊ ۾ پڙهي آهي. ان سبب اسان کيس گهڻو ڪو نه سڃاڻون. هڪ ٻه ڀيرا ساڻن منهنجي ۽ ادا عنايت بلوچ جي ملاقات سندن آفيس ۾ ٿي آهي بلڪه هڪ ملاقات ۾ ته سائين قائم علي شاهه صاحب، ادي نفيسا کي منهنجو تعارف ڪندي ٻڌايو ته نفيسا هي هدايت بلوچ آهي، سنڌ جو وڏو شاعر آهي. سندس ڀاءُ عنايت بلوچ به وڏو شاعر آهي. هي پڙهيل ڳڙهيل خاندان آهي. هنن جو والد غلام نبي اداسي به وڏو شاعر هو ۽ منهنجو دوست هو، هنن جو خيال رکجانءِ، مان دل ئي دل ۾ سائين قائم علي شاهه صاحب جي اهڙي مانائتي تعارف لاءِ خوش ٿيس.
ٻيو اسان جو هڪ ويجهو عزيز آهي، پر عزيزن کان وڌيڪ هو اسان جو دوست آهي، منهنجو ۽ ادا عنايت بلوچ جو. هو مياڻي ڳوٺ کان يونين ڪائونسل جو ڪائونسلر آهي سندس نالو خير محمد کوسو آهي. هو هڪ پڙهيل ڳڙهيل ۽ وڏو خوددار شخص آهي ۽ گندي سياست کان پري رهندو آهي. مان خير محمد کوسي جي هر ڳالهه تي هر وقت يقين ڪري سگهان ٿو. اسان جو عزيز ۽ دوست خير محمد کوسو ادي نفيسا شاهه جي ذهانت، ديانت، شرافت ۽ ظرافت جي هر وقت بي حد تعريف ڪندو رهندو آهي. سندس چوڻ موجب هڪ ننڍي عمر جي ڇوڪري جيڪا يورپ جي ماحول ۾ پلي ۽ پڙهي هجي سا هر روز 4 – 5 سؤ ماڻهن جا مسئلا ٻڌي ٿي ۽ انهن جي حل لاءِ ڪوشان رهي ٿي ۽ ان ۾ هوءَ ڪڏهن به اهو نه ٿي ڏسي ته جنهن جي خدمت هوءَ ڪري رهي آهي تنهن جو تعلق ڪهڙيءَ پارٽيءَ سان آهي. هوءَ فقط اهو ڏسي ٿي ته آڏو هڪ حاجتمند انسان آهي ۽ ان جي خدمت ڪرڻي آهي. مون کي ٻڌايو ويو آهي ته جيڪڏهن کيس سندس والد سائين قائم علي شاهه به ڪو ڪم چوندو ۽ اهو جيڪڏهن جائز نه هوندو ته والد جو احترام پنهنجي جاءِ تي اهو ڪم ٿيندو ڪو نه.
اها خيرپور ضلعي جي خوش قمستي آهي ته ان کي هڪ پاڪ صاف پڙهيل ڳڙهيل ۽ ايماندار ناظمه ملي آهي. جيڪا هيومن رائيٽس جي تنظيمن سان به لاڳاپيل آهي ۽ عورتن جي آزادي وارين تنظيمن سان به سندس واسطو آهي. ماضي قريب ۾ ٺري ميرواهه جي ڪائونسلر عورت کي بي گناهه ڪاريءَ جي الزام ۾ ذري گهٽ سندس سر قلم ٿيڻ کان بچائڻ وارو هڪ ته الله پاڻ آهي باقي ان جو ذريعو ادي نفيسا شاهه بڻي، اهو ڪارنامو خود هڪ تاريخي ڪارنامو هو سندس خدمتن جو اهو سلسلو جاري ۽ ساري آهي پر افسوس جو مخالفت برائي مخالفت ۽ پيپلز پارٽيءَ سان تعلق رکندڙ ناظمن کي بي اختيار ڪرڻ واري حڪومتي مهم جي نتيجي ۾ نفيسا شاهه جهڙي ايماندار ۽ محنت ڪندڙ هڏڏوکي ناظمه جي راهه ۾ انيڪ رڪاوٽون کڙيون ڪيون ويون آهن. تازي هڪ اخباري رپورٽ ۾ مون پڙهيو ته خيرپور جو ڊي سي او به ناظمه خلاف ان مهم ۾ شريڪ ٿي چڪو آهي. ضلعي ميمبرن جا بل روڪيا ويا آهن ترقياتي اسڪيمن لاءِ فنڊ جاري نه ٿا ڪيا وڃن. چيڪن تي صحيحون نه ٿيون ڪيون وڃن ۽ ٻيا انيڪ مالي ۽ اخلاقي حربا استعمال ڪري ناظمه کي ناڪام ڪرڻ جي مهم هلي رهي آهي.
ان سلسلي ۾ ثبوت طور مان هڪ اخبار ۾ آيل رپورٽ جو ٽڪرو جيئن جو تيئن ڏيان پيو.
ذريعن موجب ڪائونسل جي ميمبرن جا ٽي اي ڊي جا بل پاس نه ڪرڻ. ٻن ڪروڙن کان وڌيڪ زڪوات فنڊ مستحقن ۾ نه ورهائڻ، ڪي پي پي 4 جا ترقياتي ڪم، اي ڊي بي پي جون اسڪيمون، اي سي آر جون اسڪيمون، ضلعي ناظم نفيسا شاهه سان مشورو ڪرڻ کان سواءِ منظور ڪرڻ ۽ ٽينڊر ڪرائڻ تي ضلعي ناظم سخت احتجاج ڪندي چيف سيڪريٽريءَ کي ڪيترا ئي ڀيرا ليٽر اماڻيا آهن ذريعن موجب ڊي سي او جي ڪاروائي سبب خيرپور جي ترقياتي ڪمن لاءِ مليل 23 ڪروڙن کان وڌيڪ پئسا واپس وڃڻ جي خطري جي نشاندهي ڪئي وئي آهي.
مٿين رپورٽ جي هڪ جهلڪ مان خبر پوي ٿي ته خيرپور جي ترقي لاءِ مليل 23 ڪروڙن کان مٿي جي رقم ڊي سي او جي غلط رويي سبب واپس ٿي ويندي.
ان سلسلي ۾ منهنجي خيرپور ضلعي جي مڙني مکين ماڻهن ۽ عوام کي التجا آهي ته خيرپور جهڙي تاريخي شهر کي گندي ۽ موقعي پرست سياست تان قربان نه ڪيو وڃي ۽ خيرپور کي مليل ترقياتي فنڊ ضايع ٿيڻ کان بچايو وڃي. منهنجي حڪومت کي به گذارش آهي ته اهي فنڊ سڌو سنئون ناظمه جي تحويل ۾ ڏنا وڃن ته جيئن انهن کي خيرپور جي ترقياتي ڪمن تي خرچ ڪيو وڃي ته جيئن اسان به ڳائي سگهون.
ميرا سهنا شهر خيرپور نين!
عوامي آواز ڪراچي – 20 مئي 2002