ڪالم / مضمون

يادگيرين جا البم

هي ڪتاب “يادگيرين جا البم” نامياري شاعر ۽ ليکڪ محترم هدايت بلوچ جي تاريخي، تنقيدي، ادبي ۽ سياسي ڪالمن جو مجموعو آهي. ڪتاب ۾ ڪل 100 ڪالم شامل آهي.
  • 4.5/5.0
  • 5869
  • 745
  • آخري ڀيرو اپڊيٽ ٿيو:
  • هدايت بلوچ
  • ڇاپو پھريون
Title Cover of book يادگيرين جا البم

• راشيل ڪوري- هڪ آمريڪن شهيد

اڄ جڏهن سڄي دنيا جي ميڊيا جون نظرون عراق ۾ معصوم انسانيت جي وحشياڻي قتل تي مرڪوز آهن جتي عراق کي “جابر ۽ ظالم” صدام جي آمراڻي حڪومت کان “نجات” ڏيارڻ لاءِ “بش” ۽ بليئر جي صورت ۾ ٻه “مسيحا” هزارن، لکن بي ڏوهه معصوم ٻارن، پوڙهن عورتن، نينگرين جي بي گناهه قتل عام جي “ڪارخير” ۾ مصروف آهن اتي اڄ اچو ته انهي “وحشي بش” جي پنهنجي ديس بلڪه آمريڪا جي گاديءَ واري هنڌ واشنگٽن جي ٽيويهن سالن جي نوجوان اولمپيا جي ايورگرين ڪاليج جي شاگردياڻي ۽ انٽرنيشنل ساليڊرٽي موومينٽ جي سرگرم ڪارڪن، جيڪا وحشي يهودين هٿان “زندهه درگور” ٿي وئي. جنهن هڪ فلسطيني ڊاڪٽر جو گهر اسرائيلي يهودي بلڊوزر آڏو مسمار ٿيڻ نه پئي ڏنو ۽ جيڪا انساني ڍال طور گهر آڏو اڏول ٿي بيهي رهي. اهو واقعو 16 مارچ 2003ع جو آهي. فلسطين جي غزا واري پٽي ڀرسان هن دلير آمريڪن الهڙ نوجوان ۽ پرعزم غيرتمند ڇوڪري جنهن مسلمانن ۽ عيسائي يا ڪنهن مذهبي متڀيد کان گهڻو مٿاهون ۽ اعليٰ نظرياتي منزل تان بيهي فقط ۽ فقط انسانيت جي عظمت ۽ مرتبي کان من ۾ سموهي هوءُ يهودي بلڊوزر ڊرائيور جي سامهون بيهي، جيئن هوشو شهيد نعرو هنيو هو ته، “مرسون مرسون سنڌ نه ڏيسون” تنهن وانگي راشيل ڪوري به فلسطيني ڊاڪٽر جي گهر آڏو انساني ڍال ٿي بيهي رهي ۽ اعلان ڪيو ته “بلڊوزر ڀل منهنجي مٿان گهمي وڃي پر مان هي گهر ڊهڻ نه ڏيندس.” هن سوچيو هوندو ته آخر انسانيت ايتري به “اسفل سافلين” نه ٿي آهي. ايتري به کڏ جي تري ۾ نه ڪري پئي آهي. انسانيت ايتري تنگدل ذليل به نه ٿي آهي جو هڪ ٽيويهن سالن جي نوجوان نينگري جي “انگل” ۽ “لاڏ” کي بلڊوز ڪري ڇڏيندي پر ائين ٿيو. بلڊوزر ڊرائيور جي وحشي ۽ موتمار اکين جي وچ ۾ فقط مٿائنس وجهي کيس “زندهه درگور” ڪري هو اڳتي وڌيو ۽ فلسطيني ڊاڪٽر جو گهر به راشيل جيئن مسمار ڪري زير زمين ڪري ڇڏيائين اهو واقعو اسان جي اخبارن ۾ گهڻو ڇپيو پر آمريڪا ۾ خود، جتان جي راشيل ڪوري شهري هئي اتي جي ماڻهن کي هن واقعي جي يا ته خبرئي ڪانهي، يا خبر اٿن ته ان جو کين افسوس ڪونهي، بلڪ اتي ٽوڪ جي انداز ۾ ڪجهه خبرون ڇپيون ته آخر راشيل اتي ڇا پئي ڪيو ۽ ڪهڙي بي وقوف ڇوڪري هئي جنهن بلڊوزر جي سامهون بيهڻ جي حماقت ڪئي ۽ هن جو ڪهڙو واسطو هو يا کيس ڪهڙو سيڪ لڳو جو هلي هئي ڪنهن فلسطيني ڊاڪٽر جو گهر مسمار ٿيڻ کان بچائڻ وغيره. آمريڪا ۾ نه ڪنهن انساني حقوق ۽ نه ڪنهن عورتن جي حقوق واري تنظيم ان وحشياڻي قتل کي انساني اشو بڻايو آهي. مون اها خبر انٽرنيٽ تي پڙهي. ڏاڍي ڏکوئيندڙ، ۽ پيڙا مان لکيل هي خبر هئي انٽرنيٽ تي.
قبضي ۾ ورتل فلسطين ۾ انساني زندگين جو قتل ته ڄڻ ڪنهن خبر جو عنوان ناهي. اهڙا قتل هاڻي روز جو معمول آهن. ٽڪي ڊزن، پوءِ اهي بي گناهه انسان بندوقن سان مرن، اپاچي هيليڪاپٽرن جي حملن ۾ مرن يا انهن کي اسپتالن تائين پهچڻ نه ڏنو وڃي ۽ اهي فوري طبي سهولت نه ملڻ سبب فوت ٿي وڃن. مطلب ته مختلف حربن ۽ طريقن سان لاتعداد ۽ اڻ ڳڻيا فلسطيني انسان، ٻار ٻچا مرد عورتون قتل ٿي چڪا آهن. پر ماضي قريب ۾ هڪ ٽيويهن سالن جي نوجوان آمريڪي ڇوڪري، راشيل ڪوري جو موت ميڊيا ۾ ڇانيل رهيو ۽ ڪيتريون ئي اکيون اشڪبار ٿيون. راشيل ڪوري انٽرنيشنل ساليڊرٽي موومينٽ جي سرگرم ڪارڪن هئي. جيڪا جنوري 2003 کان غزا جي پٽي ۾ آبزرور طور تي ڪم ڪري رهي هئي. جتي باقي دنيا ۾ راشيل ڪوري جي اهڙي غير انساني موت تي وڏي واويلا ٿي اتي اسرائيل ۽ آمريڪا ۾ يا ته ماٺ لڳي وئي يا پاڻ راشيل ۽ آءِ ايس ايم کي ان جو ذميوار چيو ويو. انساني حقوق جي علمبردارن بجاءِ جو راشيل ڪوري جي دليري ۽ شجاعت تي کيس ڪو داد ڏين، ان جي نالي تي ڪا ٽڪلي جاري ڪن. ان جي ڪا مورتي ٺاهي ڪنهن چوسول تي اسٽيچو آف لبرٽي وانگر لڳائي ڇڏين ويتر مٿانس ٽوڪون ۽ چٿرون ڪيون ويون ڇو ته سندس دليري، جرات ۽ شجاعت جو ڪارنامو هڪ مسلمان فلسطيني ڊاڪٽر جي گهر کي مسمار ٿيڻ کان بچائڻ لاءِ هو جنهن لاءِ ڀلا عيسائي ۽ يهودي لابي کيس داد ۽ خراج تحسين ڇو پيش ڪري؟.
ويب سائيٽ ۾ راشيل ڪوري جو پنهنجي پيءُ ڏانهن آخري خط به ڇپيل آهي جيڪو ٻارنهين مارچ جو لکيل آهي (سورنهن مارچ تي راشيل کي شهيد ڪيو ويو).
“بابا تون مون لاءِ گهڻو پريشان نه ٿجان. مون کي پاڻ رنج آهي ته اسان هتي گهڻو اثرائتا ثابت نه ٿيا آهيون. في الحال مان پاڻ کي ڪنهن خطري ۾ نه ٿي سمجهان. في الحال رفاهه ۾ ڪجهه ٺاپر آهي جو هن وقت حملن جو زور ڏکڻ طرف آهي. تڏهن به ڪڏهن بندوقن جا ڪي آواز ۽ ڪٿي گهر مسمار ڪرڻ جا هت به واقعا ٿين ٿا.
باقي ڪا وڏي پيماني تي هت ڪا خونريزي نه ٿي آهي. پر مان اهو چئي نه ٿي سگهان ته عراق جي جنگ شروع ٿيڻ کانپوءِ هتان جي صورتحال ڪٿي وڃي بيهندي. مان توهان جي شڪر گذار آهيان جو توهان به جنگ جي خلاف پنهنجي تحريڪ جو دائرو وڌائي ڇڏيو آهي. (هن مان خبر پوي ٿي ته راشيل جو خاندان باضمير خاندان هو) مان ڄاڻان ٿي ته اهو ڪم سولو ناهي خاص طور تي تڏهن، جڏهن توهان ڪهڙي جاءِ تي آهيو ۽ مان ڪهڙي جاءِ تي آهيان. اسان جو هڪ ساٿي روانو ٿي رهيو آهي.
توهان کي اندازو هوندو ته اهڙين حالتن ۾ هڪ ساٿي کي خدا حافظ چوڻ به ڪيڏو ڏکيو آهي ڇو ته “نه ڄاڻان ٻيهر، ڪير ملندو ڪنهن سين” ۽ پوءِ خط لکڻ کان فقط چار ڏينهن پوءِ راشيل ڪوري سان اهو واقعو پيش آيو. هوءَ اسان لاءِ انسانيت جي هڪ عظيم شهيد آمريڪي نوجوان خاتون بڻجي چڪي آهي. ان لاءِ سندس جنازي کي هڪ هزار فلسطينين وڏي مان ۽ مرتبي سان هڪ وڏي جلوس ۾ کنيو. اهو جلوس غزا جي گهٽين ۾ راشيل جو لاش کڻي هلندو رهيو ۽ سندن چهرا اداس ۽ اکيون پرنم هيون سندس علامتي ڪفن هڪ اسٽريچر تي کنيو ويو هو جنهن کي آمريڪي جهنڊي سان ويڙهيو ويو هو هن وقت غزا ۾ فلسطين ۾ شهيد راشيل ڪوري جا هزارين پوسٽر لڳل آهن هو ننڍي عمر ۾ انسانيت جي عظمت جو اهڃاڻ بڻجي وئي آهي.
هوءُ مذهب، ملت ۽ زمان ۽ مڪان جي سرحدن کان مٿي فقط انسانيت جي عظمت جي شهيد آهي. راشيل ڪوري جو مرتبو هن وقت يزيد جي ساٿاري انهن عرب سلطانن کان ڪيترا ڀيرا اهم ۽ مان ڀريو آهي جن پنهنجا تخت ۽ تاج بچائڻ لاءِ پنهنجي سرزمين بش ۽ بليئر جي بلي ڪري ڇڏي آهي ته اتان هنن جا جهاز ۽ قاتل فضا ۾ بلند ٿي بي ڏوهه ۽ بي گناهه عراقين کي قتل ڪن ٿا ۽ انهن جي نياڻين جون عصمتون لٽين ٿا.
راشيل ڪوري بيشڪ تون اسان لاءِ انهن نام نهاد مسلمانن کان وڌيڪ آبرو ۽ عزت واري آهين اسان تو کي بيهي سلام ڪريون ٿا ۽ تو کي شاهه جي ان بيت سان ياد ڪريون ٿا:
لڳم ٻاڻ ٻروچ جو، امڙ پل م مون
سڀ رنڱيديس رت سين، ڪيچان اوري ڀون
مادر مٿان مون ڪانگ لوندا ڪڏهن


عوامي آواز ڪراچي- اڱارو 8 اپريل 2003 ع