لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

ڪچهريءَ جا مور

هي ڪتاب ڪچهريءَ جا مور ليکڪ ۽ محقق ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙي جو لکيل آهي، جڏهن ته حڪومت سنڌ جي ثقافت کاتي پاران ڇپايو ويو آهي. اسان ٿورائتا آهيون مانواري ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙي جا جنهن هن ڪتاب جي سافٽ ڪاپي موڪلي ڏيڻ سان گڏ ڪتاب سنڌ سلامت تي پيش ڪرڻ جي اجازت ڏني.
Title Cover of book ڪچهريءَ جا مور

ڇپائيندڙ پاران

لوڪ ادب ثقافت جو اهم جُز آهي. لوڪ ڏاهپ، ثقافت، ٻوليءَ جا ٺيٺ لفظ، روايتون، ريتون ۽ رسمون وغيره ان ذريعي نه رڳو سفر ڪن ٿيون ۽ هڪ نسل کان ٻئي نسل تائين منتقل ٿين ٿيون بلڪه محفوظ به ٿي وڃن ٿيون. اسان جا سُگهڙ ان سلسلي ۾ مُک ڪردار ادا ڪن ٿا. هُو مڪتبي تعليم نه هوندي به وڏا ڏاها ۽ ڄاڻو آهن. اهو ئي سبب آهي جو کين ڪچهريءَ جو مور سڏيو وڃي ٿو. اسان جي هن ڪتاب جو نالو “ڪچهريءَ جا مور” به ان مناسبت سان ئي رکيو ويو آهي.
لوڪ ادب کي سهيڙڻ، وڌائڻ ويجهائڻ ۽ سگهڙن جي همٿ افزائي ڪرڻ لاءِ ثقافت کاتي گذريل سال کان هڪ رٿا جوڙي آهي، جنهن تحت اسان ڪجهه ٻيا ڪتاب به شايع ڪرايا آهن، خاص طور تي سگهڙن جي سردار استاد محمد ملوڪ عباسيءَ جو ڪتاب “موتي مور ملوڪ جا” جو ٻيو ڇاپو. ان ڪتاب جي مهورت 17 مئي 2013ع تي سنڌ ميوزيم حيدرآباد ۾ ڪرايل لوڪ ادب سيمينار ۽ سگهڙن جي ڪچهريءَ جي موقعي تي ڪئي هئي سين، جنهن ۾ سنڌ جا نالي وارا اديب، محقق ۽ سگهڙ شريڪ ٿيا هئا. ان سيمينار ۾ اسان اعلان ڪيو هو ته هتي جيڪي سُگهڙ آيا آهن، انهن جو ڪلام شايع ڪرايو ويندو. ان ڪلام سهيڙڻ ۽ ايڊٽ ڪرڻ جو ڪم اسان نوجوان محقق ۽ لوڪ ادب جي ڄاڻوءَ ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙي صاحب حوالي ڪيو.
ڊاڪٽر صاحب نه رڳو ان ڪچهريءَ ۾ موجود سگهڙن کان ڪلام ورتو پر سنڌ جي ٻين چونڊ سگهڙن جو به ڪلام هٿ ڪري، سندن تعارف به ڏنو آهي. هُو ڪن سان روبرو مليو ته ڪن سان فون وسيلي رابطو ڪري مواد گڏ ڪيائين. ڪتاب کي جامع بڻائڻ لاءِ ڊاڪٽر صاحب رُڳو سگهڙن جي تعارف ۽ چونڊ ڪلام تائين محدود نه رهيو پر تمام گهڻو تفصيلي مقدمو، سگهڙن جي ڇپيل ڪتابن جو تعارف ۽ سگهڙن جي تنظيمن بابت تفصيل به لکيو آهي.
هُن مقدمي ۾ ڪچهريءَ جي اهميت ۽ قانونن کان سواءِ لوڪ شاعريءَ جي لڳ ڀڳ سڀني صنفن جي وصف پڻ لکي آهي، جنهن سان خاص ڪري شاگردن ۽ نون سُگهڙن کي تمام گهڻي معلومات ملندي، ادب جي امتحانن ۽ مقابلي وارن امتحانن ۾ پڻ اهڙي قسم جي ڄاڻ ڪارائتي ثابت ٿيندي آهي. سگهڙن جي ڇپيل ڪتابن ۽ تنظيمن واري معلومات به هڪ اهم دستاويز آهي. مطلب ته ڪنهن حد تائين هيءُ ڪتاب “سنڌي لوڪ ادب بابت انسائيڪلوپيڊيا” جو درجو رکي ٿو. مان ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙي جو ٿورائتو آهيان، جو هُن ايترو ڪم اڪيلي سِر تمام مختصر عرصي ۾ ڪري ڏنو.
اميد آهي ته اسان جو هيءُ پورهيو لوڪ ادب سان چاهه رکندڙن وٽ مڃتا ماڻيندو.


منظور احمد ڪناسرو
ڊائريڪٽر جنرل
ثقافت کاتو حڪومت سنڌ