14) سگهڙ محمد مٺل جهتيال
پاڻ صحافت جي ميدان ۾ پڪار اخبار کان وٺي پاڻ مڃايو اٿائين ۽ ڪيترن ئي وڏن پروگرامن ۾ ڪمپيئر طور ماڻهن جون دليون کٽي چڪو آهي. قد ڪاٺ جو پورو پنو آهي پر سوچ سمنڊ جي گهرائيءَ کان وڌيڪ گهري اٿس ۽ جذبا احد پهاڙ کان وڌيڪ اوچا اٿس. ايڏي منزل ماڻيندڙ هن سڄاڻ سگهڙ محمد مٺل جهتيال جي پيدائش 7 جنوري سال 1959ع ۾ پنهنجي بابي علي نواز خان جهتيال جي ڪکائين صحن تي ٿي. پاڻ پرائمريءَ کان ئي وڌيڪ ذهين ۽ هوشيار رهيو. اڳتي هلي مئٽرڪ تائين تعليم حاصل ڪيائين.
پاڻ 22 سالن جي عمر ۾ سنڌ جي سداحيات سگهڙ استاد فقير محمد ملوڪ عباسيءَ جي صحبت حاصل ڪيائين ۽ فيض سان فيضياب ٿي سگهڙائپ جي ميدان ۾ آيو ۽ پنهنجي استاد سان بربحر شهر توڙي ٻهراڙيءَ ۾ ڪيتريون ئي ڪچهريون ڪيائين. سندس سگهڙائپ جي سفر ۾ سنڌ، سرحد (خيبرپختونخوا)، پنجاب ۽ بلوچستان سميت ڀلي پار يعني مڪي پاڪ مديني شريف ۾ حقيقي محبوب جي حاضريءَ دوران به گڏ رهيو. جيتري صحبت ۽ فيض هن شاگرد کي عطا ٿيو، شايد ئي ڪنهن خوش قسمت کي عطا ٿيو هجي.
پاڻ سگهڙ پائيءَ جي ميدان ۾ڪيترائي وڏا ايوارڊ جن ۾ شهباز ايوارڊ، جلال کٽي ايوارڊ ، سنڌي ادبي سنگت ايوارڊ، سگا ايوارڊ، استاد محمد ملوڪ عباسي ايوارڊ، سميت ڪيترائي مڃتا سرٽيفڪيٽ ماڻيا اٿائين. سندس پهريون ڪتاب (مٺل ماڳ وسن) 375 صفحن تي مشتمل سال 2000ع ۾ ڇپيو ان کان سواءِ سندس شاعري ۽ لوڪ ادب تي مشتمل ڪتاب (مٺا ٻول مٺل جا) ۽ انقلاب سان ڀريل قومي ڪتاب (ڪنڌ ڏنائون قوم تي) پڻ زير اشاعت آهي.
جڏهن 23 مارچ 2004ع تي دلبر دوست حاجي رحيم بخش قريشي ۽ مون راقم الحروف (عاجز لاشاري) هن تنظيم سنڌ سڄاڻ سگهڙ لوڪ ادب تنظيم (سلات) جو بنياد وڌو ته ان وقت هن ئي سگهڙ يعني محمد مٺل جهتيال کي باصلاحيت سگهڙ ڏسي صدارتي عهدي لاءِ منتخب ڪيو ويو ۽ هن وقت تائين سندس محنت ۽ محبت واري موٽ آهي جو ٿوري عرصي ۾ (سلات) پنهنجي مڃتا ذريعي سنڌ جي سياسي، سماجي ڌرين، اديبن، دانشورن ۽ باشعور عوام کي ثبوت پيش ڪيو آهي ته سڄاڻ سگهڙ جيڪي استاد محمد ملوڪ عباسيءَ کان پوءِ ماضيءَ ڏانهن ڌڪجي رهيا هئا سي وري ڪيترائي ورهه مستقبل طرف اڳتي وکون وڌائي نڪري آيا آهن ۽ پنهنجي سنڌي لوڪ ادب کي عالمي سطح تائين مڃرائڻ لاءِ رات ڏينهن رڌل نظر اچي رهيا آهن.
الله پاڪ ۾ اميندون آهن ته سگهڙن جي سچائي ۽ سگهڙن سميت هتان جي عوام جي هڙان ۽ وڙان واري دلي مدد جاري رهي ته دنيا جي هر ملڪ ۾ لوڪ ادب جو چرچو هوندو ۽ ٻين جو ادب، سنڌ جي سگهڙن اڳيان جهڪيل رهندو. آمين. (عاجز رحمت الله لاشاري)
سينگار
ڪارا قيس ڪلهن تي، ڀؤنرن لاتي ڀاڄ
ڇنڀڻ شمشيرن، دهشت ۾ ڌڄراڄ
ماڻهو ماس ”مٺل“ چوي، ٿي کنوڻ تنين کاڄ
لاکيڻن جي لاڄ، جيئاري جي ”جهتيال“ چوي
پهاڪي جو بيت
عقل وارو عقل سان، جوڙي ڏيندو جواب،
بي عقل پيو بڪ ڪندو، ڪري هوڏ حساب،
سالڪ سمجهدار سان ٿي ساعت پل ثواب،
”مٺل“ ڄٽ ملوڪ نه ٿئي، توڙي ٻَڌي ڪنڌ ڪتاب،
سمجهڻ وارا سمجهن پيا، هڪ جملي ساڻ جناب،
باقي رڍن اڳيان رباب، ڪي وڄائيندي ورهه ٿيا.
(سلات جي سگهڙ ڊائريڪٽريءَ تان ورتل)