لوڪ ادب، لساني ۽ ادبي تحقيق

ڪچهريءَ جا مور

هي ڪتاب ڪچهريءَ جا مور ليکڪ ۽ محقق ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙي جو لکيل آهي، جڏهن ته حڪومت سنڌ جي ثقافت کاتي پاران ڇپايو ويو آهي. اسان ٿورائتا آهيون مانواري ڊاڪٽر ڪمال ڄامڙي جا جنهن هن ڪتاب جي سافٽ ڪاپي موڪلي ڏيڻ سان گڏ ڪتاب سنڌ سلامت تي پيش ڪرڻ جي اجازت ڏني.
Title Cover of book ڪچهريءَ جا مور

30. پنهنجي شاعري پنهنجو رنگ (محبوب علي ڏيپر جو ڪتاب)

سنڌ سگهڙ لوڪ ادب تنظيم (سلات) پاران ڌرتي دوست پبليڪيشن حيدرآباد جي سهڪار سان سگهڙ محبوب علي ”محبوب“ ڏيپر جو هيءُ ڪتاب 2013ع ۾ شايع ڪرايو ويو آهي. ڪتاب جي ترتيب عاجز رحمت الله لاشاريءَ ڏني آهي، جنهن ڪتاب جو مهاڳ پڻ لکيو آهي. هن ڪتاب ۾ ڏيپر صاحب جي مزاحمتي ۽ لوڪ شاعريءَ جا مکيه رنگ شامل ڪيا ويا آهن، جنهن ۾ لڳ ڀڳ هر شعر/ اسم جي منڍ ۾ موضوع ڏنو ويو آهي، جيئن؛ موهيڙي تي بيت، بيت مومل راڻو، ”جيل فريادي، جوابدار گهر“ توکي اڃا ننڊ وڏيرا، گڏهه ساڳيو، آٿر مٽ، تنهنجو پٽڪو ڪن تي ڪاڪا، معصوم نياڻيءَ جي ياد، شهيد راڻي وغيره وغيره.
سندس ڪلام ۾ نصيحت ۽ واقعاتي عنصر نمايان آهي. ڪي ڪي ته صفا واقعاتي بيت لڳن ٿا، همراهه قوم کي جاڳائڻ جا ڏاڍا جتن ڪيا آهن، ڪانئر لاءِ چوي ٿو ته:
منهنجو نالو سامهون ايندو هوندئي
ضمير بُجا ڏيندو هوندئي
هي ڪري هِين رهيو ڪانئر، هاڻي ڏاڍو هِين ٺهيو ڪانئر
توکي ڪنهن آچيو ڪانئر، پاڻئون توکي نه پيو ڪانئر
دل تي سوال ڪو اڀرندو هوندئي
ضمير بُجا ڏيندو هوندئي
محبوب علي ڏيپر صاحب جو تعلق ميهڙ سان آهي. سندس شاعريءَ ۽ شخصيت تي علي دوست عاجز، لياقت بن محبوب ڏيپر، ديدار شاد گوپانگ، غلام حسين خاصخيلي، ذوالفقار هيسباڻي ۽ عبدالستار ميراڻيءَ جا ويچار ڏنل آهن. سندس ڪتاب مان هيٺ ڪجهه وڌيڪ شعر ڏجن ٿا:

موهيڙي تي بيت
موهيڙا نه مون سان کنيون تو پِٽيا چڱو پير
آءٌ به ڪڏهن ڪين گهرندس کوٽا تنهنجو خير
سڃاڻان ٿو سَوَن ۾ مان ڀاڙي تنهنجو ڀير
دل ۾ رکي غير، پيو موهيڙا وڙهين ”محبوب“ سان
موڳا منهنجي منهن تان هيڪر وڃين ها هٽي
ڏئي ايڏا آزار ڇو ڪئي فقير جي دل ڦٽي
حڪيمن وٽ هيڏي، تو چهڙا ڀرائي چٽي
تو پڳ اها کٽي، جو ڏنئي ڏک ”ڏيپر“، کي

ورندي موهيڙي جي
ڏک نه ڏيانءِ هان ”ڏيپر“ تو پاڻ سان ڪئي آ پاڻ
هر هر زور ڏئي ضعيف کي، پيو ڪرين رتو ڇاڻ
منهنجي هن مذڪور جي توکي ڏني ڪنهن نه ڄاڻ
تڏهن تون ڀي ڪاڻ، نه پيو ڪڍين ننڍڙي جي

هيءُ منهنجو جواب
هر هر هٿ هڻي چيو مانءِ ته هاڻي هتان وڃ
منهنجي اها منٿ هيڪر موهيڙا تون مڃ
وري اچجانءِ ڪين ڪي ڀيرو هتان ڀڃ
وڃي وَساءِ رُڃ، مور نه ڏسان ”محبوب“ چئي
________________________________________________
جيئي جيئي اوڏڻ مائي
بيشڪ تنهن جي ور سان سچائي
جيئي جيئي اوڏڻ مائي
ور سان هٿ ونڊائڻ واري، ٿڌي ڪوسي ڪاهڻ واري
تنهن سان نينهن نڀائڻ واري، سرجو سانگو لاهڻ واري
ور سان گڏ جنهن وک وڌائي
جيئي جيئي اوڏڻ مائي
تنهنجو مٽيءَ سان پيار آ اوڏڻ، محنت جو وهنوار آ اوڏڻ
گاري گپ کان پار آ اوڏڻ، سنڌ جي ٿي سينگار آ اوڏڻ
ليڙون لٽا ۽ ڇتن ۾ ڇائي
جيئي جيئي اوڏڻ مائي
ذرو نه زيان ڪري ٿي اوڏڻ، ولائت کان پئي وري ٿي اوڏڻ
گڏهه مٽيءَ جا ڀري ٿي اوڏڻ، پل نه وڃي پري ٿي اوڏڻ
جنهن وک نه پوئتي هٽائي
جيئي جيئي اوڏڻ مائي
ريشم بخمل پائي اوڏڻ، لنڱين مٽي پئي لائي اوڏڻ
اڳتي وک وڌائي اوڏڻ، واهه جو ور سان نڀائي اوڏڻ
سڀ کان وڌ آ تنهن جي ڪمائي
جيئي جيئي اوڏڻ مائي
گهر ٻين جا سنواري اوڏڻ، محنت سان پئي گهاري اوڏڻ
ويهي وقت نه کاري اوڏڻ، ٽائيم نه ڪوئي ٽاري اوڏڻ
جنهن کي پکن جي سڪ سوائي
جيئي جيئي اوڏڻ مائي
ٻين جا بنگلا ٺاهي اوڏڻ، ليڙون لٽا پائي اوڏڻ
پنهنجا حال وڃائي اوڏڻ، سادو سودو کائي اوڏڻ
اجايو نٿي ڪا وڃائي پائي
جيئي جيئي اوڏڻ مائي
خوب خوديءَ کي ماري اوڏڻ، سدا صبر ۾ گهاري اوڏڻ
سهڻا گهر ٿي سنواري اوڏڻ، ورجي دل پئي ٺاري اوڏڻ
واهه جو تنهن جي آهي وفائي
جيئي جيئي اوڏڻ مائي
همت نٿي ڪا هاري اوڏڻ، گپ چڪ ۾ ٿي گهاري اوڏڻ
ٻي وائي نه ”ڏيپر“ واري اوڏڻ، دل ور جي ائين پئي ٺاري اوڏڻ
ڌيءَ ”محبوب“ نه اهڙي ڪاٿي ڄائي
جيئي جيئي اوڏڻ مائي