زئنزيبار جي حبشڻ جو اڦراٽو...
الائي ڇا پئي وڪڻي... آئون دل ۾ سوچيان ٿو...شايد اهي اٽي جا پيڙا... جن ۾ ڪو فروٽ يا بادام ڪشمش پيل هجن يا اهي پيڙا ٻاڦ ۾ پڪل هجن جيڪي ملائيشيا ۽ ٿائلينڊ ۾ عام ٿين ٿا، جن کي هو پَف بريڊ سڏين ٿا ... مون کي ڪجهه ڪو وٺڻو ناهي نه بک اٿم. نيرن ڪري شهر جي چڪر تي نڪتو آهيان. هينئر منجهند جا يارهن پيا ٿين. آئون ته هن مڪاني شيدياڻيءَ جو ننڍڙو دڪان ۽ سندس پرڪشش چهرو ۽ پهريل ڪپڙا ڏسي رهيو هوس.. ۽ ظاهر آهي اهو به سوچي رهيو هوس ته هيءَ وڪڻي ڇا پئي هن کان خريداري ڪير ٿو ڪري...؟ مڪاني ماڻهو يا فارين ٽوئرسٽ؟
اتي هڪ اڪيلي ٽوئرسٽ عورت چڍي ۽ چمپل ۾ آئي ۽ تنزانيا جو ڪو نوٽ هن کي ڏئي هڪ جو آرڊر ڪيو. شيدياڻيءَ کيس باقي پئسا ڏئي ٻه پيڙا کنيا ۽ ٽيبل تي پيالي مان ٻه چمچا کن تيل جا کڻي ان تيل سان پيڙن کي مَکُ ڏئي ان کي چپاتي وانگر گول ڪري پوءِ اهي ٻئي مانيون هڪ ٻئي سان ملائي تئي جي باهه گرم ڪري مکڻ تي اها ماني پچائي. واهه جو گرم گرم ۽ سوڪ اڦراٽو ٿي پيو ۽ واهه جي منجهائس خوشبوءِ اچڻ لڳي. مون ڏٺو ته شيدياڻيءَ هي اڦراٽو ٺاهڻ کان اڳ هٿن تي نيلان جا دستانا پهريا ۽ پراٺي کي اٿلائڻ ۽ تئي تان لاهي ڪاغذ تي رکڻ لاءِ اليومنيم جو چمڪندڙ چمٽو استعمال ڪندي رهي. يعني هتي جو ماڻهو سمجهي ٿو ته هائيجن ضروري آهي نه ته هن وٽ ڪير ايندو. اڦراٽي کي پني تي رکي، گول ويڙهي ان ٽوئرسٽ عورت کي ڏنو، جيڪا ان ئي وقت ان جا ٽڪرا ڀڃي کائيندي وئي. مون کي اهو به لڳو ته هن شيدياڻيءَ جا نه فقط هي اڦراٽا جنهن کي هوءَ چپاتي سڏي رهي هئي، لذيذ آهن پر هتي جا ايندڙ ٽوئرسٽ ان کان واقف به آهن، تڏهن ته هن ٽوئرسٽ اچڻ سان پنهنجي لاءِ هڪ جو آرڊر ڏنو. اڦراٽي جي خوشبوءِ ۽ انگريز عورت کي چشڪا ڏئي کائيندو ڏسي منهنجو به وات پاڻي ٿيو ۽ بُک نه هوندي به کائڻ تي دل چيو سو مون به هن کان هڪ اڦراٽو يعني چپاتي ٺهرائي ۽ دل ۾ سوچيم ته ڪنهن هوٽل تي ماني کائڻ بدران ههڙو گرم گرم مکڻ ۾ تريل اڦراٽو کائڻ کپي. هن ٻيٽ زئنزيبار تي صدين کان عرب، ايراني، سواحلي، انڊين رهندا اچن، سو هن ٻيٽ تي هر ڪلچر جو مڪسچر ملندو. وڪڻڻ واري کڻي حبشڻ آهي پر هوءَ هتي رهي انڊين کان هيءَ شيءِ – يعني اڦراٽو پچائڻ سکي وئي آهي ۽ هوءَ ان جو نالو به اسان جي اردو ۽ هنديءَ جو ”چپاتي“ ٻڌائي رهي آهي.
پهرين به لکي چڪو آهيان ته زئنزيبار ۾ ڀلي کڻي مقامي سواحلي شيدين جو ريسٽورنٽون يا ڌاٻا هجن پر هنن وٽ اسان جا انڊين پاڪستاني کاڌا برياني، سموسا، ڪباب آهن ته ايراني چلو ڪباب جهڙا ڊش ۽ عربي شووارما وغيره پڻ. جيئن ملائيشيا جي چيني ريسٽورنٽن ۾ به توهان کي ملئي ۽ انڊين حلال کاڌا ملندا.