شهزادي سوريءَ جو اولاد ۽ هن بابت ڪتاب
نچيز شهر جتي پرنس عبدالرحمان سوري 40 سال اڳ غلام هو اتي جي هڪ همراهه “جيمز رجسٽر” پرنس سوري جي زندگيءَ جو مڪمل 40 سالن جو قصو لکيو، جيڪو 1968ع ۾ هن نالي واري ڪتاب ۾ ڇپيو آهي:
Jallon: Arabic Prince of Old Natchez, (1788-1828).
مٿئين ڪتاب کان سواءِ 1977ع ۾ هڪ تاريخ جي پروفيسر ٽيري الفورڊ پڻ عبدالرحمان سوريءَ جي زندگيءَ تي ڪتاب لکيو آهي، جنهن جو عنوان آهي:
“Prince Among Slaves”
2007ع ۾ ڊائريڪٽر “ائنڊريا ڪالن” مٿين ڪتاب تي فلم به ٺاهي، جنهن ۾ هن عبدالرحمان سوريءَ جي غلاميءَ واري زندگي ڏيکاري آهي. بقول پروڊيويسر اليڪس ڪرونيم جي:
“It’s a universal story. It’s paradise lost. We all wonder what would happen if we lost of all. Here’s a story about someone who lost an entire empire and emerged intact. At the time of his capture in 1788, Abdul-Rehman commanded an army bigger than George Washington’s in a country larger than the 13 original U.S. states.”
هڪ ڳالهه آهي ته ٽيري الفورڊ (Terry Alford) جو پرنس عبدالرحمان جي غلامي واري زندگيءَ تي لکيل ڪتاب Prince Among Slaves مان دنيا کي اها ڄاڻ پئي ته آفريڪا کان جيڪي غلام آمريڪا آيا ٿي، انهن ۾ سڀ اڻ پڙهيل ۽ بي گهر نه هئا. حقيقت ته اها هئي ته انهن غلامن ۾ ڪيترائي ان وقت جي اعليٰ مدرسن جا پڙهيل هئا ۽ آفريڪا جي ڪيترن ئي ملڪن جو انڊيا، ايشيا، وچ اوڀر ۽ يورپ سان واپار وڙو هليو ٿي. انهن غلامن ۾ گھٽ ۾ گھٽ ٽيهه سيڪڙو مسلمان هئا.
پرنس عبدالرحمان سوري جا ٻه پٽ، جيڪي آزاد ڪري آفريڪا موٽايا ويا، انهن مان هڪ جو ستين پيڙهيءَ ۾ تڙ پوٽو ڊاڪٽر ارتيمس گائي جيڪو لائبيريا جي هڪ اهم شخصيت آهي، جنهن جو ڪتاب “Rooted Beyond Boundaries” پڻ ان سلسلي ۾ مشهور ڪتاب آهي ۽ دنيا جي وڏي ۾ وڏي ڇاتيءَ جي ڪئنسر جي آرگنائزيشن Think Pink Qatar ۽ Think Pink International جي باني شهزادي ڪٿرين چئٽمن آهي.