پُڄاڻي
آفريڪا کان سنڌ ايندڙ شيدي غلام شروعاتي ڏينهن ۾ سنڌي ڳالهائڻ ۾ ڪچا ضرور هئا پر ٽنڊو قيصر ۾ مون انهن جي اولاد کي تمام سٺي اچار سان سنڌي ڳالهائيندي ٻڌو. سنڌ ۾ ٿي سگھي ٿو ته شيدين جو وڏو تعداد بدين، ماتلي، تلهار پاسي هجي پر منهنجو پنهنجي ڪئڊٽ ڪاليج پيٽارو جي ڪلاس ميٽ نور احمد نظاماڻي، ڪِٽِ نمبر 7 (رئيس شير محمد نظاماڻيءَ جي فرزند) وٽ سندس ڳوٺ ٽنڊو قيصر گھڻو وڃڻ ٿيو ٿي، جتي رستي تي لنگھندڙ يا دڪانن تي ويٺل ڪيترن ئي شيدين سان خبرون چارون ڪري مون کي ممباسا، دارالسلام ۽ زئنزيبار جا ڏينهن ياد ايندا هئا. فرق فقط اهو هو ته هُنن سواحلي ڳالهائي ٿي ۽ هِنن سنڌي_ ۽ ڇا صاف ۽ صحيح سنڌي ڳالهائي ٿي.
آفريڪا جو هي سفر نامو پڄاڻيءَ تي پهچائڻ مهل مون کي ٽنڊو قيصر جو هڪ حاجي شيدي (اصل نالو هوشو شيدي) ياد اچي رهيو آهي، جنهن جو راڳ نور احمد نظاماڻيءَ سان گڏ ٽنڊو قيصر ۾ ٻڌو هو. حاجي شيدي اڄ اسان سان نه آهي پر سندس مٺو سُر ۽ صاف سنڌي لهجو اڄ به دماغ ۾ تازو آهي. هن ٽنڊو قيصر جي ئي هڪ مشهور شاعر جناب آسي زميني (نظاماڻيءَ) جو گيت ڳائي ٻڌايو هو. آسي صاحب جي ان غزل جو به جواب ناهي جنهن جا ٻول هتي لکي رهيو آهيان، جيئن منهنجا پڙهندڙ ان جو قدر ڪري سگھن. باقي حاجي شيديءَ جي مٺي سر کي ڪاغذ تي ته پلٽي نٿو سگھان پر منهنجا پڙهندڙ منهنجي فيس بڪ وال يا يوٽيوب چئنل تان ان راڳ جو حِظ حاصل ڪري سگھن ٿا.....
آءُ گھڙي کن هيٺ لهي آءُ
پنهنجو جوڙيل ڏيهه ڏسي وڃ
مونکان هڪڙي ڳالهه پڇي وڃ
منهنجي هڪڙي ڳالهه ٻڌي وڃ
آءُ گھڙي کن...
هڪڙا ماڻهو ننڍڙا ماڻهو
هڪڙا ماڻهو وڏڙا ماڻهو
ڪهڙا ماڻهو تنهنجا ماڻهو
پنهنجي تي نشان هڻي وڃ
آءُ گھڙي کن ....
ليڙون لوئي، ڇنل چولو
انگ اگھاڙي ڪنهن جي ڄائي
غيرن آڏو جھول جھلي آ
پنهنجيءَ کي خيرات ڏئي وڃ
آءُ گھڙي کن ....
نيراني ۽ پير اگھاڙي،
نٽهڻ ڌُپ ۾ هرهلائي
ڪاري ڳڙ سان سڪل ڀورا
هڪڙو ويلو تون ته چکي وڃ
آءُ گھڙي کن ....
آسيءَ کي جا ڏات ڏني تو،
سائي لڇي ٿي، سائي پڇي ٿي
پوءِ ڇو دهريو ڪافر سڏجان
مون کان پنهنجي ڏات وٺي وڃ
آءُ گھڙي کن ....