هڪ مڇر پهلوانن کي ماري رکيو
يورپ کان خشڪي رستي ترڪي ۽ ايران مان ٿيندا، چين ۽ انڊيا ته پهچي ويا ٿي پر هنن کي سمنڊ رستي انڊيا پهچڻ جي خبر نٿي پيئي. آخر هڪ پورچوگالي واسڪو ڊاگاما تي الله مهربان ٿيو. هو پنهنجي ملڪ پورچوگال اڳيان وهندڙ ائٽلانٽڪ سمنڊمان هندي وڏي سمنڊ ۾ پهچي ويو، جنهن سمنڊ اوڀر آفريڪا جو ڪنارو ڇهيو ٿي ۽ جنهن ۾ انڊيا، ملايا، انڊونيشيا جهڙا ملڪ پڻ آهن. واسڪو ڊاگاما اتي پهچي اتي جي ملڪن تي قبضو ڪرڻ لاءِ مار ڌاڙ شروع ڪري ڏني ان ڪري جو هن وٽ بم ۽ بارود هئا. انڊيا ۽ آفريڪا جي ملڪن جا حاڪم توڙي عوام ان معاملي ۾ ڪمزور هئا. هن هڪ ڏورانهين ڏيهه کان اچي ممباسا، مليندي خاص ڪري انڊيا جي ملبار ڪناري جي بندرگاهن تي بمباري ڪري نه فقط شهرن کي تباهه ڪيو پر ماڻهن جو به قتل عام ڪيو. هُن هِن علائقن ۾ هلندڙ مال بردار جهازن جي ته ڦرلٽ ڪئي پر حاجين جي جهازن کي به نه ڇڏيو. ايتري قدر جو حاجين جي هڪ جهاز تي چڙهيل سڀ سامان کسي ان تي موجود اٽڪل 400 حاجين کي جن ۾ ٻار ۽ عورتون به هيون انهن کي ساڙڻ جو حڪم ڏنو. جهاز تي موجود عورتون پنهنجيون جهوليون جهلي واسڪو کي ٻارن جي بچاءُ لاءِ منٿون ڪنديون رهيون پر هن ڪنهن جي نه ٻڌي. هو وڏي طاقت جو مالڪ هو جنهن کي ڪير نٿي روڪي سگهيو. بعد ۾ هو گوا ۾ گورنر جنرل ۽ وائسراءِ مقرر ٿيو. اتي هن کي هڪ مڇر جي چڪ مليريا ڏئي ڇڏي. سيئي تپ هن کي ڦٿڪائي رکيو. انهن ڏينهن تائين ته مليريا جي دوا ڪوئينن به ايجاد نه ٿي هئي. اها به خبر نه هئي ته اها بيماري مليريا هڪ مڇر جي چڪ سان ٿئي ٿي! ڪاش اهي سڙندڙ ٻرندڙ عورتون اها خوش خبري ٻڌي سگهن ها ته هيڏي وڏي ۽ طاقتور شخص کان سندن بدلو هڪ مڇر ورتو. واسڪو ڊاگاما واپس پنهنجي وطن به پهچي نه سگهيو ۽ اتي انڊيا ۾ ئي دفن ڪيو ويو.
ملائيشيا جي ٻيٽ تي قبضو ڪندڙ انگريز فوجي ”ڪئپٽن فرانسز لائيٽ“ 1794ع ۾ مليريا وگهي پينانگ ۾ ئي مري ويو. سندس قبر نارٿم روڊ تي آهي، جيڪو هاڻ ”جالان سلطان احمد شاهه“ سڏجي ٿو. (ملئي ٻوليءَ ۾ جالان معنيٰ شاهراهه، روڊ، رستو.)
ڊچ فوجي هرمن وليم جنهن کي لوئيس بونا پارٽ ڊچ ايسٽ انڊيز جو گورنر جنرل مقرر ڪيو ۽ هن کي 1808ع ۾ انگريزن جي قبضي ۾ آيل باٽا ويا (اڄ واري جڪارتا) شهر کي قبضي ۾ ڪرڻ جو حڪم ڏنو هو اهو پڻ 1818ع ۾ مليريا وگهي انڊونيشيا ۾ ئي مري ويو. اهڙي طرح ٻيا به ڪيترائي جن بابت پڙهي حيرت ٿيندي اٿم ته هڪ مڇر نه فقط نمرود کي رلائي رکيو پر ٻين به ڪيترن اهڙن کي جن پاڻ کي هن ڌرتيءَ تي وڏو طاقتور ٿي سمجهيو.