شخصيتون ۽ خاڪا

سامي سُهاڳي

اقرار پيرزادي جي ھن ڪتاب ۾ مختلف شخصيتن تي 56 خاڪا لکيل آھن. اقرار جي نج ڳوٺاڻي ٻولي، پھاڪن جو استعمال، ڳوٺن جو لکيل ڳالھيون، يادون، اٿڻ ويھڻ، ميل ملاقاتون، سنڌ جي ريتن رسمن، ميلن ملاکڙن، ڀاڳين، چورن، ڌاڙيلن، استادن، شاگردن، موالين، راڳين، طبلي نوازن، سازندن، لطيف جي عاشقن، شاعرن، مولودين، سگهڙن، پوليس وارن، نانگ منڊيندڙن، جهاڙ ڪندڙن، ملاحن، پاتڻين، موھن جي دڙي، ٻلھڙيجي، سنڌ جي ڪچي ۽ پڪي، سنڌو درياءَ، سنڌ جي پوکن، فصلن، سنڌ جي دردن جا داستان آھن ھن ڪتاب ۾. ٻيو تہ ٺھيو پر ڳوٺن جي ڪلاسيڪي گارين، گاريل مردن ۽ ماين کي ھن ڪتاب ۾ منفرد نموني پيش ڪيو اٿس جيڪا ليکڪ جي سچائي ظاھر ڪري ٿي.

Title Cover of book سامي سُهاڳي

اقرار: جيئن مون ڏٺو

اقرار عمر ۾ مون کان ڪي پنج سال کن ننڍو ٿيندو پر اسان ننڍپڻ گڏ گذاريو آهي. هيءُ ننڍي هوندي کان ئي جيترو ذهين هوندو هو، ايترو ئي ڇيڳرو هوندو هو. اسان کي امڙ کان وڌيڪ پيار ڏيندڙ ماسي، امان مشن واريءَ کيس پاليو جيڪا هن جي پڦي هئي. اُها کيس نوان ڪپڙا پارائيندي هئي ۽ هي ان مهل ئي ڪپڙن کي لينگھا هڻي ڇڏيندو هو. جيترو حافظو سگھارو اٿس،ايترو ئي ويسارو به آھي: سالن جون ڳالهيون ياد هوندس پر ويسر به اهڙي جو ڪُلهي تي رکيل شيءِ ڪلاڪن جا ڪلاڪ پيو ڳوليندو.جھڙو ڳالهائيندو اهڙو ئي لکندو،اڃا به لکڻ ۾ ڪجھه فضيلت ڏيکاريندو پر ڳالهائڻ ۾ اها ڪوهين ڏور هونديس، خاص ڪري دوستن سان. دوستن ۾ جنسي تفريق نه ڪندو،جھڙو سُخن مرد کي اهڙو ئي عورت کي. دوستن سان جهيڙو جاري رکندو پر دوستيءَ ۾ وِٿي وجهڻ وارو ناهي. اسان جي به لڙڇڙ هلندي رهندي آ.هن جي ڪري منهنجا ٻار مون سان ڪاوڙجي پوندا آھن ته کين چوندي آھيان:اقرار مونکي توهان کان وڌيڪ پيارو آھي. هن سان ست سڱيڻا پنهنجي جاء تي پر هي منهنجو دوست به آھي ۽ واقعي اسان جي هڪٻئي کان سواءِ سرندي ئي ناهي. رڳو مون سان نه پر سڀن دوستن سان ساڳيو رويو هوندو اٿس. هن کان اڳ شايع ٿيل سندس پهرئين ڪتاب ”جن سين لنئون لاڳِي“ ۾ شامل ڳوٺ جا تقريباسڀ ڪردار مون به ڏٺا.مان سمجهان ٿي ته انهن سڀني ڪردارن جو هن مٿان ٿورو گھڻو اثر ضرور آھي. هڪ جاءِ تي ويهڻ اچيس ئي نه؛ ماني به بيٺي بيٺي کائيندو. مذهب جي بوءِ بانس ئي نه اٿس. بس، هن جو مذھب سنگيت آھي. سياست ههڙن ماڻهن جو ڪم ناهي، باقي سيد جي نظريو هن جي ايمان جو جُز آھي. شاھ جابيت به ڏاڍي سهڻي انداز سان سمجهي پڙھندو آھي. نئين ماڻھوءَ کي اقرار يا ته اُٿندي ئي موهي وجهندو يا صفا نه وڻندو. ڪچهريءَ ماڻھو هن کي ڏسي سمجهندو ته هن جي ڪابه دلچسپي ناهي پر هن جو سڄو ڌيان اوڏاهين هوندو پر لَکائيندو ايئن ڄڻ همراهه ڪنهن ٻئي هنڌ هجي. اقرار منهنجي پياري مامي جو پهريٽي پٽ ۽ منهنجي ننڍي ڀيڻ جو ور به آھي جنهن کان ته ڊڄندو پر مون آڏو سندس ماني ڀاڄيءَ جي ڪا نه ڪا وِڏ ڪڍي مونکي ست سُريون ٻڌائي ويندو. هن کي جوڙي ٻارن جي مَڌ ۽ دُرِشھوار آھن جن ۾ مونکي ننڍپڻ جو اقرار نظر ايندو آھي. اقرار جا هي خاڪا سنڌ جو سدا ملوڪ ورثو۽ اسان سڀن جون گڏيل خوبصورت يادگيريون آهن. ٻلهڙيجيءَ ۾ ليکڪ گھڻا ۽ ڀلا پر اڄوڪي نسل کي اڳوڻي نسل سان ڳنڍڻ وارو فقط اقرار آھي.

- ڪبريٰ پيرزادو