ٿر جو ٻاٻيهو صادق فقير ؛ ممتاز نهڙيو
جيتوڻيڪ صادق فقير ٿر جي مٽيءَ تي جنم ورتو ۽ سندس رهائش پڻ مٺيءَ ۾ هئي، پر سندس گيتن جي خوشبو سڄيءَ دنيا تائين پکڙيل آهي.
پنهنجي مامي حسين فقير کان راڳ جي سکيا وٺندڙ صادق فقير راڳ جي شروعات نائين ڪلاس ۾ پڙهائيءَ دوران ڪئي. اسڪول جي پروگرامن ۾ گيت ڳائيندڙ صادق فقير ڏسندي ڏسندي سڄيءَ دنيا جو فنڪار بڻجي ويو. پر صادق فقير کي وڌيڪ مڃتا تڏهن ملي، جڏهن هن شيخ اياز جي شاعريءَ کي نئين رنگ ۽ نئين ڍنگ ۾ ڪمپوز ڪري، سنڌ جي اسٽيجن تي پيش ڪيو. ان ڪري سڄي سنڌ صادق فقير کي شيخ اياز جي گائڪ هجڻ جي حوالي سان وڌيڪ سڃاڻي ٿي. شيخ اياز جي شاعريءَ کي جيترو صادق فقير سرن جي مالها ۾ محفوظ ڪري سڄي دنيا آڏو پيش ڪيو آهي، ايترو ٻئي ڪنهن به فنڪار نه ڪيو آهي. صادق فقير نه رڳو سڄيءَ سنڌ پر ملڪ ۽ ملڪ کان ٻاهر ڪيترائي ڀيرا پنهنجي فن جو مظاهرو ڪري، سنڌ ڌرتيءَ جي پيغام کي عام ڪيو. سندس گيتن ۾ ماکيءَ جي لار جهڙو ميٺاڄ به هو ته وري ڌرتيءَ جي دردن جو نوحو به هو. سندس آواز ڪوئل جي ڪوڪ ۽ مور جي ٽهوڪن سان مشابهت رکندڙ آلاپ هو.
شاهه عبداللطيف ڀٽائي، شيخ اياز، استاد بخاري، حسن درس، آڪاش انصاري ۽ اسحاق سميجو تائين سنڌ جي سمورن خوبصورت شاعرن جي شاعريءَ کي ڳائي، صادق فقير پنهنجو مقام ٺاهيو. صادق فقير سٺي راڳي سان گڏ محبت ڪندڙ معصوم دل وارو انسان به هو. سندس طبيعت ۾ فقيريءَ جي گيڙو رنگن سان گڏ محبت جو اهڙو ته ميٺاڄ هو، جنهن جي ڪچهري ماڻهوءَ کي پاڻ ڏانهن ڇڪي وٺندي هئي. مهمان نوازيءَ کان وٺي ماٺيڻي طبيعت تائين صادق فقير سنڌ جو اهو انمول موتي هو، جنهن جي وڇوڙي سان سموري سنڌ اهڙي دانهن بڻجي وئي آهي، جنهن کي شايد هاڻي ڪوبه ورنائڻ وارو نه هجي.
ٿر ۾ جڏهن برساتون پونديون هيون، تڏهن سڄي سنڌ مان جيترا مهمان صادق فقير جي مهمان خاني تي ڏسبا هئا، اوترا ڪنهن مقامي وزير يا چونڊيل نمائندي جي اوطاق تي به ڪڏهن ڏسڻ ۾ ڪو نه آيا. صادق فقير ايندڙ مهمانن جي نه رڳو خدمت چاڪري ڪندي نه ٿڪبو هو، پر سمورن مهمانن کي لڳاتار راتين جون راتيون راڳ ٻڌائي پنهنجي خدمت جا فرائض سرانجام ڏيندو هو. صادق فقير پنهنجي فن کي ڪڏهن به لالچ جي مَر سان ميرو ٿيڻ نه ڏنو. منهنجيءَ نظر ۾ صادق فقير هڪ راڳيءَ کان وڌيڪ ذاتي طور تمام معتبر ۽ وڏو ماڻهو به هو. سدائين مرڪي ملندڙ صادق فقير جي بيوقتائتي وڇوڙي اکين جا بند ٽوڙي ڇڏيا آهن.
صادق فقير جيتوڻيڪ مڪي شريف جي عرفات واري ميدان ويجهو روڊ حادثي ۾ اسان کان سدائين لاءِ وڇڙي ويو آهي، پر سندس گيت صدين تائين اسان جي ذهن کي نه رڳو تازگي بخشيندا رهندا، پر سندس يادن کي تازو ڪندا رهندا.
بهرحال صادق فقير جو وڇوڙو سنڌ جي عشاق دلين لاءِ ڏکوئيندڙ درد جو نوحو بڻجي ويو آهي، ۽ مٺي سميت سڄي سنڌ ان وڇوڙي ۾ سوڳوار بڻيل آهي ۽ سموري سنڌ اوڇنگارون ڏئي پنهنجي محبوب فنڪار ۽ ماٺيڻي دوست لاءِ اکين مان لڙڪ لاڙي رهي آهي، ۽ سنڌ جو هرڪو ماڻهو صادق فقير جي وڇوڙي تي پنهنجي دل ۾ تعزيت جو تڏو وڇائي ويٺل آهي. صادق فقير رڳو فقير خاندان نه پر سموري سنڌ جو ڀاتي هو، ۽ اها سنڌ صادق فقير کي ڪڏهن به وساري نه سگهندي.