ملير جي مٽي
واجھائي وَطَنَ کي، آئوُن جي هِت مَياسِ،
گورَ مُنهنجي، سُومِرا! ڪَجِ پنوِهارنِ پاسِ،
ڏج ڏاڏاڻي ڏيههَ، جي، مَنجهان وَلَڙِيُنِ واسِ،
مُيائي جياسِ، جي وَڃي مَڙهُ مَليرَ ڏي.
مصري شاهه درگاهه کان هاءِ اسڪول گرائونڊ تائين رڳو انسان ئي انسان نظر آيو. نه فرقو، نه سياست، نه رنگ، نه نسل. حافظ جي بقول، آئون سجدو انهيءَ کي ڏيان جيڪو انسان جي پاسي. سو هر ماڻهو پنهنجي عقيدت مان ملير جي انهي مٽي کي سلام ۽ سجدو ڪري رهيا هُئا. انسانيت جي هن امام جي آخري سفر ۾ دعا جو منظر ته محبت جو ميلو هو. هڪ ئي صف ۾ سمورا انسان بيٺل هُئا. مون پنهنجي زندگيءَ جو اهو انوکو آخري سفر ڏٺو، جنهن ۾ سڏڪن آهِن لڙڪن سان گڏ انسانيت جو جنازو به نظر آيو. منهنجي مٺي جھڙي مٺڙي شهر پنهنجي محبوب راڳي کي جيڪا موٽ ڏني، اها صدين تائين ياد رهندي. مون نزاڪت جي اکين ۾ صادق ڏٺو.
نزاڪت جو بابا نزاڪت ۾ آهي،
مڃي رضا رب جي هو راحت آهي.
هو واقعي راحت ۾ آهي. ڇاڪاڻ جو قدرت واري ملير جي مٽيءَ سان وڏو انصاف ڪيو آهي جو نه پاڻ کان جدا ڪيائين ۽ نه وري اسان ماروئڙن کان. بس صادق جو وڇوڙو جيءَ کي جھوري ته ويو آهي، پر مٺيءَ لاءِ هڪ شخصيت وسيلي مالها جوڙي ويو آهي. جيڪا مالها، آچار خان، جگديش ملاڻي، هيرا لال ڪرماڻي ۽ مولوي محمد قاسم جي ان اسر ويل گھريل دعا ۾ هوندي هُئي، ته منهنجا مٺا سائين! اسان تنهنجي مٽي جو قسم کڻي چئون ٿا ته اسان مٺي جي انهي مالها جا مڻيا وکرڻ نه ڏينداسين.
جيءُ اسان جو جھوري وئين
پر ناتو انوکو جوڙي وئين
هندو مسلم سنڌ سڄي کي
صادق هڪ ئي ساهمي ۾ توري وئين...
اڪبر علي درس
مٺي