شخصيتون ۽ خاڪا

صادق فقير توکان ٿيندي ڌار

ڪتاب ”صادق فقير توکان ٿيندي ڌار“ اوهان اڳيان پيش ڪجي ٿو. هن ڪتاب جو مرتب ليکڪ ۽ محقق اسحاق سميجو صاحب آهي. سنڌ جي ٻاٻيهي، آواز جي دنيا جي نرالي نانءُ صادق فقير بابت بهار جي ڀَريءَ مُند ۾، هڪ ڀلاري ديس تان هن جي حادثاتي موت جي نڀاڳي خبر آئي هئي، ۽ هزارين حسرت جي موتين ۽ گلابن آپگهات ڪري ڇڏيو هو. هن ڪتاب ۾ اسحاق سميجي صادق فقير بابت لکيل مضمونن، تاثرن، تعزيتي نوٽ بوڪ، سندس زندگي بابت خاڪن، سندس وڇوڙي تي شاعرن جي منظوم ڀيٽا کي ڪتابي شڪل ۾ سهيڙي پيش ڪيو آهي.
Title Cover of book صادق فقير توکان ٿيندي ڌار

جڏهن اُڦٽ مَران ته پوءِ ٻه چار لڙڪ هارجو... اياز بجير

فقير سان منهنجون ملاقاتون اسان جي مرحوم سؤٽ نياز دل سان گڏجي ٿيون هيون. ان جي اوچتي موت کان پوءِ جلد ئي فقير سائين سان حيدرآباد ۾ ڊسمبر 1997 ۾ ملاقات ٿي. فقير سائين ۾ مونکي مرحوم نياز دل نظر آيو، ۽ ايئن پنهنجائپ جي تند جڙي. انهيءَ ملاقات کان پوءِ فقير سائين سان حيدرآباد ۾ ملاقاتن جو هڪ سلسلو شروع ٿيو، ۽ پوءِ سنڌ جي هر ڪُنڊ ڪُڙڇ فقير سائين جي ساٿ ۾، گڏجي گهمڻ نصيب ٿي.
فقير سائين ۾ مونکي هڪ شفيق پيءُ، هڪ پيار ڪندڙ وڏو ڀاءُ، هڪ رازدار دوست، هڪ خوبصورت محبوب ۽ هڪ انتهائي پيارو عاشق نظر ايندو هو. هو انتهائي خوش مزاج شخص هو ۽ هر وقت ٽهڪن سان ڀرپور نظر ايندو هو. ڪڏهن به ڪاوڙ، ڏک، تڪليف يا پريشاني پل لاءِ به هن جي چهري تي نه ڏٺي. جيڪڏهن ڪا غلطي ٿيندي هئي ته بجاءِ ڪجھه چوڻ جي، مزاح واري انداز ۾ سمجھائي ۽ ٽاري ڇڏيندو هو. اها به هن جي خاص ادا هئي، جنهن جو تجربو هن سان ويجهي رهندڙ هر شخص کي آهي. آئون جڏهن به پريشان ٿيندو هئس ۽ فقير سائين سان شيئر ڪندو هئس، ته پنهنجو ڳايل ڪونه ڪو گيت جھونگاري ٻڌائيندو هو، ۽ چوندو هو ته اچ هلون ٿا ٻاهر ڪٿي. اِئين مونکان سڀ پريشانيون وسري وينديون هيون. هن جو اهو ٻاجهارو ۽ پنهنجائپ ڀريو رويو ئي وڏو آٿت هو.
اُس ني جلتي هوئي پيشاني په جب هاٿ رکها،
روح تڪ آگئي تاثير مسيحائي ڪي.
فقير سائين هميشه دوستن جي ڀلائي چاهيندو ۽ سندن لاءِ جاکوڙيندو رهيو. هر دوست لاءِ سوچيندو رهندو هو. فقير سائين جي اندر ۾ ٻين جي لاءِ پيار، محبت ۽ انسانيت جو جذبو هوندو هو. جڏهن ٿر مان ڏڪار وارين حالتن ۾ لڏپلاڻ ٿيندي هئي ته فقير سائين مامي وشني ۽ پياري شواڻيءَ سان گڏجي، انهن ماروئڙن لاءِ ڪئمپون لڳرائيندو هو ۽ خود ديڳن تي ويهي، وڌي ماني کارائيندو هو. ڪٿي به موقعو ملندو هو ته ڪوشش ڪندو هو ته ڪنهن نه ڪنهن جي مدد ڪجي. فقير سائين مونکي سُهڻا سائين ۽ محبوب سائين ڪري پڪاريندو هو، ۽ ان سڏڻ ۾ جيڪا پنهنجائپ جي خوشبو هئي، تنهن جو ڪو مٽ نه آهي.
اسان تقريباََ هڪ ٻئي سان رابطي ۾ هوندا هئاسين. سعودي وڃڻ کان ٻه ڏينهن پهرين رات جو فون ڪري پڇيائين ته ڪٿي آهين. چيم ته ڳوٺ آهيان. چيائين، توکي خبر آهي ته عمري تي وڃان ٿو. توسان ملاقات ناهي ٿي. چيم، صبح جو اچي ويندس حيدرآباد. چيائين ٺيڪ آهي، آئون ترسي ٿو پوان. ائين ٻئي ڏينهن تي 5 ڪلاڪ ويٺو رهيو. ايڪسيڊنٽ کان ڪجھه وقت اڳ به اسان جي ڳالهه ٻولهه ٿي هئي. پنهنجي مخصوص دل لڀائيندڙ انداز ۾ ٽهڪ ڏيئي ڳالهائيندو رهيو- ڪجھه ئي ڪلاڪن کان پوءِ نزاڪت فون ڪئي ته چاچا اسان جو ايڪسيڊنٽ ٿيو آهي ۽ بابا جي ڊيٿ ٿي وئي آهي. مون زندگيءَ ۾ اهڙي ڪنهن اطلاع جي ان نموني ملڻ جو تصور به نه ڪيو هو. مون کي ڪابه ڳالهه سمجھه ۾ نه آئي هئي. مون عبدالله جان کي فون ڪئي، ۽ الائي ڪيئن هن کي نزاڪت جي ڪيل فون جي خبر ٻڌائي سگهيس. مون هن کي چيو ته مونکي ڪجھه به سمجھه ۾ نه ٿو اچي، توهان ڳالهايوس- مون کيس اهو به ٻڌايو ته عبدالرحمن( عبدالله جو ڀاءُ ، جيڪو سعودي ۾ ئي رهي ٿو، سو) فون نه پيو کڻي. ان ڪري گھر جي نمبر تي ڪال ڪري کيس هڪدم نزاڪت وارن ڏانهن موڪليو. بس پوءِ ڪجھه ئي دير ۾ خبر ڪنفرم ٿي ويئي. اهو وقت شايد 3:45 منٽن جو هو، جيڪا ڳالهه اسان ڪافي دير کان پوءِ ظاهر ڪئي.
ان خبر ملڻ بعد مون لاءِ حيدرآباد سوڙهي ٿي وئي.آئون مٺيءَ لاءِ نڪري پيس. بس پوءِ مونکي ايئن لڳو ته ڄڻ آئون هڪ دفعو ٻيهر يتيم ٿي ويو آهيان. گھر پهتس ته سڀ گھر جا ڀاتي بنا ماني کائڻ جي منهنجي انتظار ۾ ويٺا هئا ۽ منهنجي گهر ۾ گهڙندي ئي سڀ مونکي چنبڙي روئڻ شروع ٿي ويا، جنهن تي سڀ پاڙي وارا گڏ ٿي ويا. جتي ڪٿي اها ئي حالت ڏٺم، جيڪا مون سان هئي.
پوءِ وري فقير سائين جي مڙهه جي وطن واپسيءَ لاءِ ڪوششن جو سلسلو شروع ٿيو. فقير سائين جي مڙهه اچڻ ۾ جيتري دير ٿيندي وئي، اوتري پيڙا وڌندي ويئي. اسان سان گڏ سڄي سنڌ اکيون راهن ۾ وڇائي، لڙڪ ڀيٽا ڪندي رهي.
نيٺ 5 مارچ 2015ع تي صبح جو صادق جو پيارو پٽ نزاڪت مڙهه سان گڏ ڪراچي ايئرپورٽ تي لٿو، جتي اسين اڳ ۾ ئي رات جو دير سان پهتل هئاسين. جڏهن ايئرپورٽ تان نڪتاسين ته سنڌ جي هر شهر ۾ فقير سائين جا چاهيندڙ گلن سان گڏ لڙڪ ڀيٽا ڪندا رهيا. بدين کان پوءِ ايمبولينس ۾ ويهڻ جو موقعو مليو، جيڪو فقير سائين جو آخري سفر هو. سڀني شهرن ۾ فقير سائين سان ماڻهن جي محبت جا مثالي نمونا نظر آيا. اها محبت خليل، رفيق ۽ مون کي بي انتها اوڇانگارن تي مجبور ڪندي رهي- ۽ دل ئي دل ۾ فقير سائين کي سندس مخصوص روايتي ٽهڪن لاءِ منٿون ڪندو رهيس، ته ڪاش! هڪ ٽهڪ ئي ٻڌائي سگھي- پر فقير سائين سان گڏ هن جا ٽهڪ به اسان کان ناراض ٿي ويا هئا. مصري شاهه جي لڪ کان لنگھندي، فقير سائين جا ڳايل ٻول ياد اچي ويا.
هي چوڪ گھر گھٽيون اسانجا هاڻي ڪٿ رهيا....
بس پوءِ جيڪو ماڻهن جو سمنڊ هو، ان جو بيان ڪن به لفظن جو محتاج ناهي. هن جي تدفين جي اخري گهڙين تائين اسان جيڪي منظر ڏٺا، سي ڪن ڀاڳوندن جي ئي نصيب ۾ ايندا آهن.
فقير سائين بي انتها محبت ڪندڙ انسان هو. سندس ڪنهن سان ڪا ڪاوڙ نه هئي. صرف پيار ۽ پنهنجائپ هئي. هو محبتن، ٽهڪن ۽ خوشين جو سفير هو. هو انسان جي شڪل ۾ هڪ فرشتي جو روپ هو.
بس- ساري رُت مَن توکي ساري، توکي ئي ڳولهي.....!!