شخصيتون ۽ خاڪا

سون سريکيون عورتون

تحقيقي مضمونن تي مشتمل هن ڪتاب جو ليکڪ ناميارو صحافي عثمان راهوڪڙو آهي.”سون سريکيون عورتون“ سنڌ جي کاهوڙي ليکڪ ۽ محقق عثمان راهوڪڙي جو ڏاڍو اهم ۽ ڪارائتو ڪتاب آهي. جنهن ۾ هن ٿر، لاڙ ۽ وچولي جي سدا حيات عورتن جي ڪردار کي دل سان اجاگر ڪيو آهي. هُن هڪڙي نئين تاريخ هن ڪتاب ذريعي قلمبند ڪئي آهي.
Title Cover of book سون سريکيون عورتون

نثر ۾ شاعري جهڙو ڪتاب

سنڌي عورت جيڪا هاڻي جاگيرداري ۽ سرداري وهنوار جي ور چڙهڻ کان پوءِ ڪاروڪاريءَ جي رسم ۾ جڪڙجي ڪهاڙين سان ضربجڻ جي ڪري سنڌو جي پاڻي ۾ بي جان سهڻي جيان ڇولين ۾ لڙهندي رهي ٿي. ڪهاڙين سان ڳڀا ٿيل انهن ڳاڙهين جي لاشن جو ڳاڻيٽو ڀوتارن جي پٽڪن جي ورن جيان اڻڳيو رهيو آهي، پر اها ساڳي عورت هڪ زماني ۾ سنڌ جي خودمختيار عورت رهي آهي. سنڌ جي عظيم تهذيب موهن جي دڙي جي آبياري ڪندڙ سنڌو درياءَ تي جڏهن بئراجي نظام نه جڙيو هو ته هي درياءَ پنهنجي مرضي سان وهندو هو. سنڌ ۾ کيتي ٻاڙيءَ واري ايراضي به هن جي وهڪري جي پابند هئي. ان کان سواءِ باقي پوٺن ۾ سنڌ جو هڪ مالوند معاشرو موجود هو، جنهن جي معيشت جي موڙيءَ کير، مکڻ عورت جي هٿ هيٺ هو. عثمان راهوڪڙي وڏيري سهند اڍيجي کان وٺي، ڀرمي ڪولهڻ تائين ان وساريل ڪردارن تي لکيو آهي، جيڪي مالوند ان مالوند معاشري جون وڏيون مانائتيون عورتون هيون. ڀٽائي جي سر سامونڊي جيئن سنڌ جي حصي ۾ آيل سمنڊ جي پٽي تي سماجي وهنوار جي اڻبرابري ۾ رهندڙ وڻجارن جي اهنجن تي لکندي هن نثر ۾شاعري ڪئي آهي. هن ڪتاب ۾ عثمان لاڙ جي ان قديم ماڳن، مڪانن، ڪوٽ ۽ قلعن تي وري ويل وقت جي واريءَ تي به پنهنجي قلم کي حرڪت ڏني آهي. اُتي مرکان شيخڻ کان وٺي، مريم مجيدي جهڙين عورت شاعرائن تي به لکيو آهي. حويلي جي رازن تان پردو کڻندڙ ليکڪه نورالهديٰ شاهه جو به پروفائيل لکيو آهي، جنهن جون ڪهاڻيون ۽ ڊراما جديد سنڌي سماج جي پيڙهه ۾ حصيدار رهيا آهن. سنڌي ادب ۾ ماسٽر ڪرڻ کان پوءِ ادب سان چاهه هجڻ ڪري هن فقير شير محمد بلالاڻي کان پوليس کاتي ۾ اي ايس آءِ جو آرڊر ان ڪري نه کنيو ته آئون سنڌي جو ليڪچرار ٿيندس، اهو مونکي وٺي ڏيو. پر نوڪرين جي ورهاست واري وهنوار ۾ هن کي ليڪچرشپ جي نوڪري نه ملي سگهي. جاگيرداڻي هن سنڌي سماج جي اڀن ڪنڊن واري واٽن تان پنڌ ڪندي هن پنهنجون وکن کي اڃان تائين روڪيو ناهي. OBJECTIVE صحافت جي نظريي تي ڪرڻ ڪري هن جي اولاد سميت اسين سڀ گهر وارا وقت جي وس وارن جي نظرن ۾ رهيا آهيون. پير سائين پاڳاري جي شڪارگاهه ڦوسڻان ڍنڍ جي ڪنڌيءَ تي موجود ڳوٺ متو راهوڪڙو ۾ رهندڙ عثمان، ننڍي کنڊ جي ماڻهن جي روح ۾ پيهي ويندڙ آواز جي مالڪياڻي جيوڻي ٻائي حياتي ڪٿا کي ڏاڍي خوبصورت انداز سان بيان ڪيو اٿس. عثمان هن ڪتاب ۾ ٻين اهڙين مهان عورت ڪردارن تي قلم کنيو آهي. جيڪي ڏاکڻي سنڌ جي لوڪ ڪچهرين جو ته محور رهيا پر ليکڪن انهن کي ليکيو ئي ڪون ٿي.

الهه بچايو راهوڪڙو
8 مارچ 2017