ڍولو مارو ۽ مارئل
ڏهيا گيا ڏونگڙي، وهيا گيا وڙي،
ڪاڙي کائي ڪرهليا، تين روليو رڻ ٿڙي.
سج لهي ويو، پکي پکڻ پنهنجي آکيري ڏانهن واپس هليا ويا. اي! ڪرهليا! توکي نانگ کائي تون جو تو مونکي رڻ ۾ رولي ڇڏيو. ڍولي جي واتان اهو ڏوراپو ٻڌي اُٺ شاعر جي زباني چيو ته؛
ڪڍ پگان مان ڪڪرين، ڍلي ڇڏ مهار،
وهلا پڄاڻان ٿانري، ساسريي گهر گهر ڏيان جهار.
اي ڍولا! پيرن مان ڪڪريون ڪڍ ۽ مهار کي ڍرو ڇڏ ته جلدي هلي تنهنجي ساهرين پهچان، گهر گهر سلام ڪريون .اُٺ جي انهي ميار کانپوءِ ڍولي سندس پيرن ۾ لڳل ڪڪريون ڪڍيون ۽ مهار کي ڍرو ڇڏيو ته، اُٺ پنهنجي تيز رفتار ڊوڙ ذريعي وڃي مارئل جي ماڳ جي کوهه تي پهتو.
کوهه تي پهچڻ دوران ڍولي اُٺ کي آواڙي مان پاڻي پي پياريو ته روايت موجب تڙ ( کوهه) تي پنهنجي سرتين سان بيٺل ۽ کينچل ڪندڙ مارئل اٺ کي ڪام “بانٺو يا لڪڻ” وهائي ڪڍيو. ۽ اٺ جو مٿيون چپ وچ مان چيرجي ويو. پوءِ جڏهن کيس پتو پيو ته هي ڍولي جو اٺ آهي ته، هن ڏاڍو پڇتايو ۽ منٿون ڪرڻ لڳي. هن جنهن ڍولي سان ٻاراتڻ جو نينهن هو. جنهن ڍولي ڪاڻ لڪ لڪ تي ليلايو هو. تنهن جي پريت ۾ جڏهن مارڻي اچي وئي هئي ته ڍولي کيس وساري ڇڏيو هو. سو جڏهن ڍولو وٽس پهتو هو ته هو مينهن وساڙي بعد آسمان تي اڀرندڙ انڊلٺ جيان اڀري پئي هئي. هن لوڪ ڪٿا کي به مختلف انداز سان پي بيان ڪيو ويو آهي. خليفي نبي بخش قاسم لغاري هن قصي کان متاثر ٿي پڻ سر ڍولو مارو لکيو هو.