امينه ۽ فاطمه مهيري
مدي رکي من ۾، سنهو ڪٽيو جن،
تن جو صرافن، دڪو ئي داخل نه ڪيو.
پر
محبت پائي من ۾، رنڍا روڙيا جن،
تن جو صرافن، اڻ توريو اگهايو.
سو ادي امينه مهيري، فاطمه مهيري سميت ٻين عورتن ۽ مردن پنهنجي هٿ جي هنر ذريعي دستڪاري واري فن جي ثقافتي ورثي ۾ شامل فراسي کي اهڙي ته، اڻت ذريعي اڻي تيار پي ڪيو آهي. ماڻهو هنن جي ٺاهيل فراسين کي خريد ڪري، ڏيهه توڙي پرڏيهه ۾ پنهنجي پيارن ڏانهن تحفا ڪري موڪلين ٿا. اهو ئي سبب آهي جو هينڊي ڪراپس جي مختلف اسمن مان فراسي کي به سنڌ جي لوڪ ورثي ۾ جتي وڏي اهميت حاصل آهي. اتي اڄ به ٻه مايون پنهنجي گهر ۾ آڏاڻي تي هڪ مهيني تائين هڪ فراسي ٺاهين ٿيون. فراسي ٺاهڻ ۾ هٿن، آڱرين، پيرن ۽ اکين واري آرٽ جا جڏهن مختلف رنگ چٽن ذريعي فراسي تي چٽجن ٿا ته، ان جي رنگت من موهيو وجهي. جنهن ڪري اڄ جي جديد دور ۾ مشينن تي ٺهندڙ فراسي جي ڀيٽ ۾ هنن هٿن جي پورهئي کي ڏيهه توڙي پرڏيهه ۾ وڏي پذيرائي ملي ٿي. اهو به وقت هو جڏهن ٺٽي ننگر جي شهر ۾ چاليهه هزار آڏاڻا هئا. پر اڄ به سنڌ جي خاص طور تي ڳوٺن ۽ شهرن ۾ پڻ سگهڙ عوريون رليءَ، گج، چولو، سميت تڏا، توئنريون،کٽن جو واڻ، فراسيون ۽ ٻيون ڪيتريون ئي شيون پنهنجي هٿن ذريعي ٺاهين ٿيون. جڏهن مشيني دور ڪون هو. تڏهن آڏاڻن تي دستڪاري وارو فن پروان چڙهيو هو. ۽ شاهه سائين پڻ پنهنجي شاعري ۾ جنهن انداز سان ذڪر ڪيو آهي، سو مٿي سندس ئي بيتن ذريعي نروار ڪيو ويو آهي. اسان جي ثقافتي ورثي ۾ فراسي جي فن ۽ ٺاهيندڙن جي تمام گهڻي عزت ۽ همت افزائي ٿيندي رهي آهي. ان ڪري ئي ڳوٺ ٻاجهلي مهيري جي فاطمه مهيري، امينه مهيري ۽ ٻين ڪيترن مردن ۽ عورتن کي لوڪ ورثه اسلام آباد کان وٺي حميد ايس هارون تائين ڪيئي مڃتا جا سرٽيفڪيٽ مليا آهن، پر فراسي واري دستڪاري واري فن جي ماهر چيو ويندڙ محمد صديق مهيري جو چوڻ آهي ته کين خوشي تڏهن ٿي ٿئي، جڏهن سندن ٺاهيل فراسيون پيارن ڏانهن تحفا ڪري موڪليون وڃن ٿيون. هن جو اهو به چوڻ آهي ته، سندن ڳوٺ ٻاجهلي مهيري مان روزاني سڄي ملڪ مان ڪيتريون عورتون ۽ مرد سندن ڳوٺ اچي فراسيون خريد ڪري پنهنجي گهرن ۾ رکندا آهن ۽ پنهنجي پيارن ڏانهن تحفا ڪري موڪليندا آهن.